Jak Wojewódzki Komitet Obrony wprowadzał stan wojenny (zdjęcia, wideo)

- Są cenne i ciekawe. Przez lata przechowywano je w kasie pancernej urzędu wojewódzkiego. Dokumenty otrzymaliśmy dzięki życzliwości byłej pani wojewody Krystyny Łukaszuk - mówi dr Marek Kietliński, dyrektor Archiwum Państwowego w Białymstoku.

Pokazuje grubą tekę z dokumentami. Można się z nich m.in. dowiedzieć, jak wyglądało życie codziennie mieszkańców w stanie wojennym. Były wtedy problemy z zaopatrzeniem w podstawowe artykuły żywnościowe. Kupowało się je na kartki.

- Władza myślała, jak pozbyć się kolejek. W jednym ze sprawozdań czytamy, że nakazano zamykać ludzi w sklepie - mówi Marek Kietliński. - W innym z kolei materiale czytamy, że weterynarze skarżą się do wojewody, że nie mogą jeździć do chorych zwierząt, bo brakuje paliwa.

W stanie wojennym ludzie nie mogli też poruszać się swobodnie. W godzinach od 22 do 6 rano obowiązywała godzina milicyjna. - Władze zastanawiały się, czy znieść ją na Pasterkę . I tak się stało. Godzina milicyjna nie obowiązywała też 6 stycznia, podczas świąt prawosławnych - przywołuje fragment jednego z dokumentów historyk.

W tece nie brakuje też sprawozdań sądzonego dzisiaj, płk. Sylwestra Rogalewskiego. Ówczesny szef Milicji Obywatelskiej informował władze, że do ZOMO powołano 700 rezerwistów.

- Dalej czytamy, że czołówka działaczy Solidarności została ujęta. Uciekł tylko Jerzy Rybnik, ale i on będzie złapany - przytacza dyrektor.

Kietliński zwraca uwagę, że sprawozdania WKO są bardzo dokładne. Wynika z nich, że komitet zbierał się co dwa, trzy dni. Historyk przypomina też o aktach KW PZPR. Są w nich informacje o czystkach w białostockich mediach oraz na uczelniach.

Solidarności od początku towarzyszyła niezależna prasa. W archiwum nie brakuje egzemplarzy wydawnictw podziemia z okresu stanu wojennego. W Białymstoku od 16 listopada 1980 roku ukazywał się „Biuletyn Informacyjny”. Był to jeden z najlepszych periodyków w kraju.