Co sądzisz o zmianach w centrum Białegostoku?

Jeszcze niedawno ulica Lipowa była obrazem dynamiki rozwoju średnich przedsiębiorstw. Teraz nastąpiła jej reorganizacja i jest odcięta od ruchu. Nastąpiło uszlachetnianie centrum, jego renowacja. Władze postanowiły umieścić tam lokale gastronomiczne i rozrywkowe. Ceny najmu, i nie mam tu na myśli lokali komunalnych, są dość wysokie. Stanowi to bariery dla rozwoju drobnych przedsiębiorców. Na wygórowany czynsz stać takie instytucje jak banki, stąd ich duża liczba na tym obszarze.

Zbiegło się to w czasie z otwieraniem galerii.

Jestem przeciwny takiej wizji rozwoju miasta, ponieważ nie jest ona dobra dla rozwoju małych przedsiębiorców. Centrum zostało przebudowane, by być przyjemnym dla turystów. Tymczasem nie ma w nim aż tak dużej liczby atrakcji turystycznych, ani warunków do rozwoju życia nocnego na dużą skalę. Musi być stworzony odpowiedni klimat. Tymczasem lokale rozrywkowe są rozproszone po całym mieście. Ta koncepcja rozwoju centrum jest niezgodna z rzeczywistością. Życie przenosi się do galerii, ale niektóre z nich i tak są pustawe, ponieważ są za drogie. Aby utrzymywać ruch, muszą organizować eventy przyciągające klientów. Niektóre galerie są źle położone i dlatego mają trudności z utrzymaniem klientów.

Życie przeniosło się na teren giełdy niedaleko Galerii Kwadrat. Targowisko na Kawaleryjskiej także podupada. Tak naprawdę nie ma miejsca dla rozwoju drobnego handlu. Musi się on przecież gdzieś mieścić. Poza tym w galeriach są sklepy markowe. Bogate sieci firmowych sklepów są w stanie zadowolić się przez dłuższy czas minimalnym zyskiem lub nawet jego brakiem. Drobni przedsiębiorcy nie mają takich możliwości. Dlatego osiedlowe sklepiki w okolicy galerii przestają istnieć.

Galerie powinny pełnić rolę miastotwórczą. Gdy są za blisko centrum, jest to nieporozumienie. „Auchan” znaczy „na pola” i tak powinno to wyglądać. Galerie lokowane na polach sprzyjają rozwojowi miasta. Miasto się rozrasta, przybliża się do nich i je pochłania. Białystok zaczął prowadzić złą politykę, bo udostępnia miejsca w centrum i powstają tam wielkie parkingi. Tak samo sytuacja wygląda w Poznaniu czy Wrocławiu, gdzie galerie zostały zbudowane zbyt blisko centrum. Pozytywne przemiany zaszły w Bacieczkach. Tam rola miastotwórcza została spełniona. Ceny gruntów znacznie wzrosły. Nastąpiła przebudowa ulic. To spowodowało ogólny rozwój tej części miasta.

Historyczne centrum Białegostoku to rejon wokół pałacu Branickich w kierunku do dworca PKP, który można nazwać „drugim centrum”. Dworce kolejowe zawsze pełniły taką rolę. Kształt centrum się zmieniał. Dwie rzeczy nie powinny się były wydarzyć. Po pierwsze „wyniesienie” sądu na Krywlany. Po drugie na Wysokim Stoczku powinna powstać galeria luksusowa, a nie tania.

Podsumowując, należy powiedzieć o trzech rzeczach. Galeria koncentruje handel oraz wypiera handel z centrum miasta. Podobnie ma się sprawa z wejściem sklepów dyskontowych, jak Lidl czy Biedronka, które wypierają drobny handel. Mówi się, że hipermarket tworzy 400 miejsc pracy, a zabiera 3000. Jest w tym trochę przesady, ale nie zmienia to faktu, że są to formy skoncentrowanego handlu.

Mimo to nasze miasta wyglądają lepiej niż w zachodniej Polsce. Tam koncentracja jest większa, jest duża liczba hipermarketów z niemieckim kapitałem. W tej części kraju jest nadal dużo małych sklepów. Największa liczba sklepów na jednego mieszkańca została odnotowana w Łomży.

Powracając do tematu Białegostoku, muszą tu być placyki, bulwary. To ważne dla handlu. W innym wypadku z jednej strony będą wystawne galerie, a z drugiej – brak drobnej przedsiębiorczości, czyli brak ofert zakupowych dla klientów z mniej zasobnym portfelem. Musi też być koncepcja centrum miasta, ponieważ życie kulturalne i społeczne przenosi się do centrów handlowych.