Znacie te symbole, ale nie wiecie, co naprawdę znaczą. Błyskawica, gest rogów, swastyka. Skąd się wzięły?

Symbole, które zmieniły znaczenie

Geneza symboli, które do dziś kojarzone są z danym ruchem, społecznością, epoką czy ustrojem, potrafi zaskoczyć. Znaki zaanektowane przez konkretne ugrupowania nie są bowiem przypadkowymi piktogramami. Są to przeważnie celowo dobrane emblematy, których zadaniem jest konkretny przekaz. Jakie jest pierwotne znaczenie symboli takich błyskawica, swastyka czy gest rogów? Sprawdź w galerii.

Czerwona błyskawica - skąd się wzięła?

Czerwony piorun, czyli znak rozpoznawczy Ogólnopolskiego Strajku Kobiet, pojawiający się w logotypie i identyfikacji wizualnej organizacji, a także na plakatach, transparentach, chodnikach i ciałach protestujących, od pewnego czasu budzi skrajne emocje.

Niektórzy, szczególnie ci nieprzychylni protestom, porównują go do emblematu SS, paramilitarnej formacji nazistowskiej powstałej w celu ochrony Hitlera. Osoby wspierające strajki doszukują się genezy w znakach Grup Szturmowych Szarych Szeregów.

Na temat symbolu wykorzystanego w identyfikacji wizualnej Ogólnopolskiego Strajku Kobiet niejednokrotnie wypowiadała się sama autorka, Aleksandra Jasionowska, wskazując, że źródłem inspiracji był znak awarii. W wywiadzie z Newsweekiem graficzka na temat błyskawicy mówi:

Jej ostrzegawczy charakter jest czytelny dla wszystkich ludzi na świecie, niezależnie od kraju czy języka, jakim się posługują. Muszę przyznać, że kiedy w 2016 roku powstawały pierwsze plakaty dla Strajku, nie miałam zbyt wiele czasu na szukanie rozbudowanych znaczeń, nie odwoływałam się ani do mitologii, ani do religii, odwoływałam się do symbolu ostrzeżenia i był to zabieg mocno graficzny.

(źródło)

Oświadczenie naukowców Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego

By rozwiać wszelkie wątpliwości, temat kontrowersyjnego pochodzenia symbolu Strajku Kobiet podjęli pracownicy naukowi Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego. Pod ich oświadczeniem podpisali się badacze z innych uczelni i wydziałów. Co wynika z analizy czerwonej błyskawicy, przeprowadzonej przez ekspertów od języka wizualnego?

Błyskawica i piorun to znak gniewu, oburzenia, ale również siły i szybkości działania. Symbol ten funkcjonował także w polskiej symbolice wojskowej. Wykorzystywanie go przez Ogólnopolski Strajk Kobiet nie ma nic wspólnego z nadużyciem, gdyż jest to jeden z najdawniejszych, funkcjonujących w wielu kulturach, powszechnie zrozumiałych, archetypicznych wręcz znaków. Wiązanie go z symboliką faszystowską jest zaś albo świadomą manipulacją, obliczoną na niewiedzę odbiorców, albo przejawem głębokiej ignorancji.

Naukowcy w swoim oświadczeniu wyrazili także sprzeciw wobec nierzetelnego przedstawiania przez niektóre media i polityków źródeł symboliki wykorzystywanej podczas protestów wywołanych orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22.10.2020 roku. Badacze zwrócili uwagę, że język i oprawa protestów są w pełni uprawnione. Link do źródła znajduje się w poniższym poście: