Zakaz udawania lekarza w reklamie „to zmiana w dobrym kierunku”. Reklama nie może wprowadzać w błąd i oszukiwać pacjenta

7 kwietnia 2022 r. została ogłoszona nowa ustawa o wyrobach medycznych. Część z jej przepisów zaczęła obowiązywać już 26 maja ubiegłego roku. Niektóre z nich, jak kwestie reklamy wyrobów medycznych, weszły w życie od 1 stycznia 2023 r. Zakaz reklamowania wyrobów medycznych obejmuje lekarza, farmaceutę lub inną osobę, która na potrzeby promocyjne stwarza pozory wykonywania zawodu medycznego.

Zdaniem prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej tego typu reklamy, w których używany jest wizerunek lekarza, to wprowadzanie w błąd.

– To używanie autorytetu lekarza, udawanie lekarza dla celów komercyjnych, biznesowych. Tak nie powinno być. Powinniśmy mieć świadomość, że lekarz działa na naszą rzecz i dla naszego zdrowia, nie należy wykorzystywać wizerunku lekarza dla korzyści biznesowych czy finansowych. W związku z tym ten zakaz idzie w bardzo dobrym kierunku – powiedział PAP Łukasz Jankowski

.

Już od 2010 roku obowiązywał podobny zakaz w odniesieniu do produktów leczniczych. Jednak koncerny farmaceutyczne omijały go określając swój produkt jako „wyrób medyczny”. Dzięki temu mogli oni bezkarnie posługiwać się wizerunkiem lekarza czy ratownika medycznego zarówno takiego, który faktycznie wykonuje ten zawód, jak i aktora przebranego za medyka. Stąd właśnie w reklamach widzieliśmy uśmiechającą się panią doktor, która poleca „najlepszy” syrop na kaszel suchy i mokry, czy ratownika medycznego zachwalającego „najskuteczniejszy” środek na ból wszelkiego rodzaju. Obecnie nie będzie już takiej możliwości.

Jak dodał prezes NRL, to jest zmiana, odpowiadająca na pytanie, czy można oszukiwać pacjentów. „Otóż nie można, tak jak nie można też udawać, że się jest policjantem i pukać do czyichś drzwi jako policjant. Nie można również udawać lekarza, by w ten sposób ordynować leki, zalecać produkty lecznicze” – stwierdził.

Zakaz tego typu reklam – jak zauważył Jankowski – zwiększa również prestiż zawodu lekarza i relacji lekarz-pacjent.

– Zdarzało się bowiem, że w gabinecie lekarskim pacjenci mówili: widziałem, że inny doktor w reklamie zalecał inny lek. To oznacza, że dla pacjenta nie było jasne, że w reklamie jest przebieraniec, aktor – powiedział szef Naczelnej Rady Lekarskiej.

Zgodnie z nowymi regulacjami reklama wyrobu kierowana do publicznej wiadomości musi być sformułowana w sposób zrozumiały dla laika. Zapis ten dotyczy także terminów medycznych i naukowych oraz przywoływania wyników badań naukowych, opinii specjalistów lub literatury specjalistycznej, skierowanych w reklamie do innych odbiorców niż laicy.

Czytaj także: Bierzesz ten lek? Możesz nie dostać go w swojej aptece. Kończą się zapasy leku na otyłość. Producent informuje o czasowych utrudnieniach

Profesjonalistami, według ustawy, są osoby wykonujące zawody medyczne, które mają specjalistyczną wiedzę medyczną i doświadczenie. Laikami – w rozumieniu przepisów – są pacjenci, konsumenci, importerzy, dystrybutorzy czy przeciętni użytkownicy internetu.

Przepisy ustawy zakazują wykorzystywania wizerunku osób wykonujących zawody medyczne. Żadna z występujących w reklamie wyrobu medycznego osób nie będzie mogła podać się za medyka lub przedstawiać produkt w sposób sugerujący wykonywanie zawodu lekarza, farmaceuty, pielęgniarki, ratownika medycznego i innych osób reprezentujących zawód medyczny. Podobny zakaz obowiązuje w odniesieniu do produktów leczniczych.

Reklama nie może także bezpośrednio wzywać dzieci do kupienia, nakłaniać rodziców lub innych dorosłych do zakupu reklamowanych produktów oraz dotyczyć wyrobów nieprzeznaczonych dla laików. Chodzi o specjalistyczne produkty do użytku laboratoryjnego czy szpitalnego jak pipety czy soczewki.(PAP)

Autorka: Agata Zbieg
agz/ mhr/