Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Wystawa w ratuszu. Papier ma prawie 2000 lat

Janusz Bakunowicz [email protected] 0 85 730 34 90
Wynalezienie papieru zawdzięczamy Chińczykom. Metody produkcji papieru do Europy przywieźli Arabowie. Jednak duży wpływ na udoskonalenie metod jego wytwarzania mieli Włosi – podkreśla Jan Bałchan, z Muzeum Papieru w Dusznikach Zdroju
Wynalezienie papieru zawdzięczamy Chińczykom. Metody produkcji papieru do Europy przywieźli Arabowie. Jednak duży wpływ na udoskonalenie metod jego wytwarzania mieli Włosi – podkreśla Jan Bałchan, z Muzeum Papieru w Dusznikach Zdroju
Egipcjanie sporządzali z niej materiał pisarski, rękopis tamilski spisany w Indiach na liściach bambusowych oraz tapa, materiał zbliżony do papieru to materiały pisarskie poprzedzające wynalazek papieru. Eksponaty można oglądać w bielskim ratuszu na wystawie poświęconej historii papieru i papiernictwa.

Jednak za kolebkę papiernictwa uważa się Chiny. To właśnie tam w roku 105 naszej ery Tsai Lun wynalazł papier.

Do produkcji pierwszych arkuszy papieru wykorzystał łyko drzewa morwowego, odpady konopne i sieci rybackie. Gotował to w wodzie zmieszanej z popiołem drzewnym. Potem wszystko ubijał aż do otrzymania włóknistej zawiesiny, którą możemy nazwać masą papierniczą, zwanej pulpą. Z tej pulpy za pomocą odpowiedniego sita wykonał pierwsze kartki papieru.

Papier z lnu i konopi

Do rozpowszechnienia papieru na kontynencie azjatyckim przyczynili się mnisi buddyjski. Ono to właśnie rozpowszechnili go w Korei i w Japonii. Dopiero w VIII wieku Arabowie w Samarkandzie w Azji Środkowej nauczyli się wyrabiać papier od Chińczyków, a potem wraz z podbojami tę umiejętność przewieźli do Europy. Z języka arabskiego pochodzi słowo ryza, która oznacza 500 arkuszy papieru.
W Europie pierwszymi, którzy nauczyli się wyrabiać papier byli Włosi. Dlaczego akurat Włosi?

- Wówczas Włosi toczyli wojny z Arabami i do niewoli włoskiej dostało się kilku, którzy potrafili wyrabiać papier - opowiada Jan Bałchan, kierownik działu papieru współczesnego Muzeum Papiernictwa w Dusznikach Zdroju. - Włosi więc jako pierwsi zaczęli wyrabiać papier w Europie i jako pierwsi udoskonalili jego wytwórstwo.

Włosi wynaleźli właśnie stępę młotkową służącą do rozbijania szmat konopnych i lnianych, bowiem z tych materiałów otrzymywano mesę papierniczą. Udoskonalili także sita do produkcji papieru.

Drewno na ścier

Istotny przełom w produkcji papieru nastąpił w 1798 roku za sprawą Francuza Luisa Nicolasa Roberta, który skonstruował pierwszą na świecie maszynę produkującą papier.

Od tego czasu nastąpiła swoista rewolucja papiernicza. Papier można było produkować szybko i w dużych ilościach. Stał się on produktem tańszym, a przez to i bardziej dostępnym dla szerszych rzesz społeczeństwa. Wiązało się to jednak z niedoborem surowców, z których można było wyprodukować papier.

Już w 1800 roku próbowano produkować papier ze słomy, ale ten surowiec okazał się mało efektywny. Dopiero w 1844 roku wyprodukowano pierwszy papier z drewna, rozdrobnionego na tzw. mechaniczny ścier.

- Przetwarzanie drewna na masę celulozową, która obok włókien szmacianych stała się podstawowym surowcem w produkcji papieru sprawiło, że na początku XX wieku duże znaczenie dla papiernictwa zyskała makulatura - dodaje kierownik Jan Bałchan. - Wzrosła także produkcja papieru. Na początku XX stulecia produkowano pięć milionów ton gotowego produktu, a sto lat później ilość ta wzrosła do trzystu milionów ton.

Sam zrób kartkę

Z tematyka rozwoju papiernictwa, także na terenie Polski związane jest zagadnienie badania właściwości papieru. Na wystawie można obejrzeć urządzenia służące do obliczania jego gramatury, grubości czy odporności na oddziaływania mechaniczne. Choć niektóre z nich pokryte są patyną czasu, mimo to z powodzeniem wykonują swoje funkcje po dziś dzień.

Nie lada gratką dla odwiedzających może być możliwość "wyprodukowania" małego arkusza papieru przy zastosowaniu jednej z najstarszych metod jego wytwarzania, niemalże taką, z jakiej przed laty korzystali Włosi.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na poranny.pl Kurier Poranny