Wysepka Dęby. Przedmioty sprzed 4,5 tysiąca lat odkryte niedaleko Supraśla

W archeologii nieczęsto mamy okazję na odkrycia przełomowe, przybliżające dzieje Europy Środkowej. Zdarza się jednak, że odnajdujemy przedmioty szczególne, unikatowe - mówi Adam Wawrusiewicz, archeolog z Muzeum Podlaskiego w Białymstoku.

Takich spektakularnych odkryć udało mu się dokonać w okolicach Supraśla. Badania odbyły się latem na niewielkiej wysepce zwanej Dęby.

- Spacerując natrafiliśmy na niewielkie wzniesienie. Na powierzchni ziemi nie było zabytków. Zaczęliśmy więc kopać na szczycie wysepki - opowiada Adam Wawrusiewicz.

Instynkt go nie zawiódł. Ekipa składająca się z naukowców i studentów z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego znalazła skupisko interesujących przedmiotów. - Wśród nich był brzydki, wykonany niechlujnie puchar. Rozpadał się w rękach. Wewnątrz tego naczynia leżały fragmenty innego, niespotykanego w naszej kulturze - opowiada Wawrusiewicz.

Co ciekawe, tuż obok leżały spalone ludzkie szczątki osoby dorosłej oraz dziecka. Były na nich ślady otarć. Według archeologa, kości przenoszono.

Obok nich ułożone było precyzyjnie wykonane ostrze kamienne. Niewykluczone, że jest to fragment tzw. berła sztyletowego - jednego z najstarszych insygniów władzy.

- W naszych zbiorach to unikat na skalę europejską - chwali się Adam Wawrusiewicz.

Inne interesujące eksponaty to: fragmenty bogato zdobionych naczyń, krzemienne narzędzia, groty strzał. Jak tłumaczy archeolog, były to swoiste wizytówki, pamiątki rodu. Składano je, by podkreślić swoje prawo do objęcia danego terenu.

Przedmioty te pochodzą sprzed 4,5 tysiąca lat. Są one związane z tradycją kultury pucharów dzwonowatych. Przed wiekami występowała ona na Półwyspie Iberyjskim i na zachodzie Europy. W Polsce jej enklawy znajdowały się w Małopolsce, na Śląsku i Kujawach. Ale podczas badań naszych archeologów okazało się, że społeczności te przybyły również nad rzekę Supraśl.