WOAK Białystok. Ogólnopolski konkurs na tkaninę tradycyjną i Tkacki Design rozstrzygnięte. WYNIKI (zdjęcia)

- Krosno, jak pamiętam, zawsze było w domu – wspomina Alicja Kochanowska, 73-letnia tkaczka z Janowa, nagrodzona nagrodą marszałka województwa podlaskiego w konkursie na tkaninę tradycyjną. – Mama, Wanda Olchanowska, tkała pasiaki, ręczniki, ja nauczyłam się tkania tkaniny dwuosnowowej od Genowefy Zalesko, a potem mama nauczyła się ode mnie.

Zwycięska tkanina to ozdoba ściany, na jej wykonanie pani Kochanowska potrzebowała około miesiąca. Wszystkie wzory ma w głowie. – Myślę, przed konkursem, a potem siadam i tworzę. Na takiej wielkości tkaninę potrzeba około trzech kilogramów nici, które pani Alicja osobiście farbuje. Już w 2002 roku zdobyła Nagrodę im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”.

- Mieszkam w Janowie, to piękna okolica, wzory czerpiemy z natury – podkreśla Kochanowska. W zwycięskiej tkaninie utkała jelenie, sarenki, łosia oraz wykorzystała wzór mazurski. Bo właśnie z tego rejonu tkanina dwuosnowowa przywędrowała w okolice Janowa.

– Dobra technika i kontynuacja tradycji – to zdecydowało o nagrodzie – mówi Wojciech Kowalczuk, etnograf z Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej i członek jury.

Jury doceniło także prace Małgorzaty Pepłowskiej, Lucyny Kędzierskiej, Heleny Gołko i Karoliny Radulskiej. Wyróżnione zostały Bernarda Rość i Ludgarda Sieńko. Młode pokolenie tkaczek dwuosnowowych reprezentowały także nagrodzone Karolina Radulska i Agnieszka Iwanicka, córka tkaczki Bernardy Rość.

Nagrody i wyróżnienia trafiły też w ręce twórców designu inspirowanego tkactwem. To Monika Wawrentowicz z Kolonii Księżyno i Maciej Sewastianik z Białegostoku.

Blisko 50 tkanin wyeksponowanych na wystawie pokonkursowej, 70 prac z zakresu designu inspirowanego tkaniną dwuosnowową, 20 osób wyszkolonych w różnych technikach tkackich oraz ponad 60 w technikach plastycznych – w środę, 25 września, Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury podsumował projekt mający na celu ochronę i promocję podlaskiego tkactwa tradycyjnego, zatytułowany „Tkactwo inspiruje – konkursy, warsztaty, design”.

Projekt ruszył w kwietniu tego roku. Dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz Województwa Podlaskiego, WOAK od kwietnia tego roku zorganizował cztery warsztaty tkackie i trzy rodzaje warsztatów plastycznych, a także dwa konkursy: Ogólnopolski Konkurs na Tkactwo Tradycyjne oraz konkurs na przedmiot użytkowy inspirowany tkactwem.

W trakcie wszystkich działań uczestnicy projektu mieli okazję zgłębić tajniki technik tkackich charakterystycznych dla naszego regionu oraz technik z zakresu sztuk plastycznych, za pomocą których można zachęcić młode osoby do poznawania lokalnego dziedzictwa. Z konkursowych prac powstała wystawa. Podczas jej finisażu, będącym jednocześnie uroczystym zakończeniem projektu, przyznano nagrody i wyróżnienia artystom z całej Polski.

Organizatorzy podziękowali zgromadzonym twórcom ludowym za zajmowanie się tkactwem tradycyjnym i designem nim inspirowanym. Krystyna Kunicka, koordynatorka projektu, podkreślała, że to jeden z głównych celów jej pracy: żeby tkactwo tradycyjne żyło, było ciągle aktualne, piękne i inspirujące. Podczas uroczystości gratulowano wszystkim nagrodzonym i wyróżnionym za to, że swoją pracą tkactwo pielęgnują, o nie dbają, upowszechniają i tym samym pokazują, że tradycyjne, dawne wzory są atrakcyjne i bardzo inspirujące.

To już kolejny projekt WOAK-u dotyczący tkactwa tradycyjnego i sądząc po frekwencji i opiniach jego uczestników, tego typu przedsięwzięcia: pielęgnujące i ożywiające tradycję, cieszą się w naszym regionie coraz większym zainteresowaniem. Przez kilka lat działań WOAK-u powstała grupa pasjonatów podlaskiej tkaniny, która stale się rozrasta, co daje nadzieję na kontynuację tego unikatowego zjawiska przez młode pokolenia.

Protokół z posiedzenia Jury Ogólnopolskiego Konkursu na Tkaninę tradycyjną realizowanego w ramach projektu „Tkactwo Inspiruje – konkursy, warsztaty, design” dofinansowanego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz Marszałka Województwa Podlaskiego

Komisja w składzie:
1.Lidia Zganiacz – etnograf, st. kustosz, Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi
2.Anna Filipowicz-Mróz – etnograf, Fundacja „Cepelia” Polska Sztuka i Rękodzieło w Warszawie
3.Wojciech Kowalczuk – etnograf, Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej
4.Krystyna Kunicka – kierownik Działu Sztuk Plastycznych WOAK

Po obejrzeniu 50 prac 21 autorów Komisja postanowiła przyznać nagrody równorzędne:

1.Alicja Kochanowska z Janowa, woj. podlaskie – tkanina dwuosnowowa – nagroda Marszałka Województwa Podlaskiego
2.Małgorzata Pepłowska z Węgrowa – tkanina dwuosnowowa – nagroda Marszałka Województwa Podlaskiego
3.Lucyna Kędzierska z Wasilkowa, woj. podlaskie – tkanina dwuosnowowa – nagroda Marszałka Województwa Podlaskiego
4.Karolina Radulska z Popiołówki, woj. podlaskie – tkanina dwuosnowowa – nagroda Marszałka Województwa Podlaskiego
5.Helena Gołko z Trofimówki, woj. podlaskie – tkanina dwuosnowowa – nagroda Marszałka Województwa Podlaskiego
6.Małgorzata Gąsiorek z Woli Załężnej, woj. łódzkie – makata opoczyńska – nagroda Marszałka Województwa Podlaskiego
7.Irena Ignaciuk z Lewkowa Starego, woj. podlaskie – narzuta tkana w technice „perebory” – nagroda Marszałka Województwa Podlaskiego
8.Zofia Jówko z Hrud, woj. lubelskie – „perebor” – nagroda Marszałka Województwa Podlaskiego
9.Stanisława Kowalewska z Nowego Holeszowa, woj. lubelskie – strój z wstawkami „perebor” – nagroda Marszałka Województwa Podlaskiego
10.Marianna Kałdun z Kożanówki, woj. lubelskie – chodnik tradycyjny czynowaty – nagroda Marszałka Województwa Podlaskiego

Wyróżnienia:

1.Bernarda Rość z Korycina, woj. podlaskie – tkanina dwuosnowowa – wyróżnienie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
2.Ludgarda Sieńko z Janowa, woj. podlaskie – tkanina dwuosnowowa – wyróżnienie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
3.Gertruda Kanecka z Osieku nad Notecią, woj. małopolskie – chodniki – wyróżnienie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
4.Janina Mazurek z Żyrzyn, woj. lubelskie – chodniki – wyróżnienie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Po zapoznaniu się z przedstawionymi na konkurs pracami Jury z zadowoleniem przyjęło ich wysoki poziom artystyczny oraz zgodność z tradycją reprezentowanych regionów zarówno pod względem techniki, jak i wzornictwa. Wśród nadesłanych prac Jury zauważa dużą ilość tkanin wykonanych techniką dwuosnowową, natomiast znikomą reprezentujących inne techniki, a tym samym regiony.
Z niepokojem obserwujemy brak kontynuatorów wśród młodego pokolenia w związku z tym organizowanie konkursu przynajmniej w systemie dwuletnim, mogłoby pomóc w zachęceniu młodego pokolenia do nauki tradycyjnych technik, wzorów i czerpania pomysłów z tradycyjnego wzornictwa.

Protokół z posiedzenia jury Ogólnopolskiego Konkursu TKACKI DESIGN – obiekt inspirowany tkaniną ludową realizowanego
w ramach projektu „Tkactwo Inspiruje – konkursy, warsztaty, design” dofinansowanego przez Ministra Kultury
i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz Marszałka Województwa Podlaskiego

Komisja w składzie:
1.dr Karolina Radłowska – etnolog
2.Katarzyna Zabłocka – artysta plastyk
3.Jan Godlewski – projektant wzornictwa i architekt wnętrz
4.Krystyna Kunicka – kierownik Działu Sztuk Plastycznych WOAK

Po obejrzeniu 70 prac 25 autorów Komisja postanowiła przyznać dwie nagrody równorzędne:

1.Monice Wawrentowicz za zestaw ilustracji inspirowanych motywami z tkanin dwuosnowowych wykonanych metodą sitodruku – nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
2.Maciejowi Sewasianikowi za „Dywany latające z Podlasia” – edukacyjne latawce – nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

oraz równorzędne wyróżnienia następującym osobom:

1.Edycie Mężyńskiej – za krzesło z użyciem tkaniny dwuosnowowej – wyróżnienie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
2.Natalii Olszewskiej za ceramikę – wyróżnienie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
3.Bernardzie Rość za torbę z tkaniny dwuosnowowej – wyróżnienie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
4.Anecie Popławskiej – za zestaw modowy; kolczyki, torebka, opaska na włosy – wyróżnienie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
5.Justynie Żamojdzie za zestaw haftowanych plecaków – wyróżnienie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
6.Agnieszce Jakubicz za biżuterię haftowaną krzyżykiem – wyróżnienie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Przed trudnym wyborem stanęła Komisja z uwagi na wielość propozycji nadesłanych prac i ich różnorodne zastosowanie. Przy wyborze Komisja kierowała się możliwością zastosowania, kreatywnością i wrażliwością estetyczną prac.