Wiele korzyści i sporo problemów, czyli o rewolucji w podatku VAT

Przedsiębiorcy z utęsknieniem czekają na przepisy zmieniające zasady płacenia   podatku VAT – nie trzeba już go będzie płacić przed uzyskaniem zapłaty od kontrahenta. To ma chyba ogromne znaczenie, bo wiele małych firm poległo z  tej racji, że nie otrzymały zapłaty za swoje dzieła czy usługi a i tak już musiały zapłacić VAT fiskusowi?

Maciej Mazur, prezes Firmy Biegłych Rewidentów Mazur i Partnerzy: Projektowane zmiany będą dużym ułatwieniem dla małych podatników stosujących metodę kasową. W chwili obecnej podatnik rozliczający się metodą kasową płaci podatek VAT w momencie otrzymania zapłaty od kontrahenta nie później jednak niż 90. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Niestety, z uwagi na stosowane dzisiaj długie terminy płatności oraz znaczne opóźnienia w płatnościach podatnicy mimo wszystko musieli płacić podatek od pieniędzy, których nie otrzymali. Projektowana zmiana ma zlikwidować termin 90 dni od wydania towaru lub wykonania usługi. Oznacza to, że mali podatnicy zapłacą podatek dopiero w momencie otrzymania całości lub części wynagrodzenia.

Z jednej strony wszystkim zależy na jak najszybszej zmianie ustawy vatowskiej, a z drugiej coraz głośniej słychać obawy, czy przedsiębiorcy zdążą opanować nowe przepisy. Czy faktycznie Pana zdaniem istnieje takie niebezpieczeństwo? I czym to może skutkować?
- Opisana powyżej zmiana w rozliczeniu podatku przez małych podatników rozliczających się metodą kasową to zmiana, na którą czeka wielu podatników. Jest to zmiana prosta do wprowadzenia, nie wymaga od podatników żadnych skomplikowanych działań. Jednak ta zmiana jest tylko jedną z projektowanych zmian. Ponadto planuje się zmianę momentu powstania obowiązku podatkowego, obliczania podstawy opodatkowania i sposobu fakturowania. Zmiany są tak istotne, że można mówić wręcz o rewolucji w podatku VAT. W wielu podstawowych kwestiach ustawa została napisana niemal „od nowa”. Tak szerokie zmiany wymagają długiego czasu na wdrożenie, zmianę programów komputerowych, przeszkolenie pracowników księgowości i działów sprzedaży a także zmianę zasad rozliczeń w wielu umowach.
Szczególnie istotne dla wszystkich (zarówno sprzedawców jak i kupujących) są projektowane zmiany zasad dokumentowania sprzedaży, w tym wystawiania faktur. Dostosowanie systemów i procedur wystawiania faktur wymaga czasu i dużego nakładu pracy, co może powodować znaczne utrudnienia w prowadzeniu działalności przez przedsiębiorców.

Pamiętam, jakie problemy praktyczne pojawiły się na przełomie 2010 i 2011 r. w związku ze zmianą stawek podatku. Wszystko wskazuje na to, że planowana nowelizacja wprowadzi jeszcze więcej problemów i spowoduje paraliż działalności przedsiębiorców. Można mieć tylko nadzieję, że posłowie uchwalając przepisy wezmą pod uwagę zdanie postulaty przedsiębiorców i przesuną w czasie wprowadzenie w życie projektowanych zmian.

Kasowa metoda rozliczania VAT dotyczy tylko małych podatników. A proszę wyjaśnić co to jest  ulga na złe długi w VAT. Na czym ma polegać i w czym pomóc przedsiębiorcom?
- Tak, metoda kasowa dotyczy tylko małych podatników, którzy wybrali taki sposób rozliczania podatku. Natomiast z tzw. ulgi na złe długi może skorzystać każdy podatnik.
W obecnym kształcie polega ona na tym, że gdy sprzedawca po upływie 180 dni od terminu płatności nie otrzyma zapłaty za towar lub usługę, to może skorygować VAT wykazany na fakturze sprzedażowej. Korekty można dokonać po uprzednim zawiadomieniu kontrahenta. Po dokonaniu korekty należy ponownie poinformować kontrahenta oraz jego urząd skarbowy.
Korekta polega na tym, że w bieżącym okresie rozliczeniowym podatnik płaci VAT mniejszy o kwotę podatku wykazaną na fakturze nieopłaconej przez kontrahenta. Dłużnik zobowiązany jest skorygować podatek odliczony wstecz, czyli w wielu przypadkach także zapłacić odsetki od zaległości podatkowej. Trudnością w stosowaniu tej metody jest długi okres upływu czasu po terminie płatności (180 dni) oraz spełnienie koniecznych wymogów formalnych (dwukrotne zawiadomienie dłużnika i otrzymanie potwierdzenia, że nasze zawiadomienie otrzymał).

Zgodnie z planowanymi zmianami skróceniu ulegnie termin (do 150 dni) oraz zmniejszone zostaną wymogi formalne konieczne do zastosowania ulgi – zniknie obowiązek powiadomienia dłużnika. Dodatkowo obowiązek korekty u dłużnika ma następować automatycznie, - każdy kto nie opłaci faktury po 150 dniach będzie zobowiązany do korekty podatku odliczonego.
Zaznaczyć jednak należy, że o ile zmiany opisane w poprzednich punktach są obecnie opracowywane w sejmie, o tyle zmiana zasad stosowania ulgi na złe długi została dopiero przyjęta przez rząd i jej ostateczny kształt może się jeszcze zmienić.