1500 zł – tyle w 2012 r. ma wynosić płaca minimalna według projektu przyjętego w tym tygodniu przez rząd. To kwota o 114 złotych wyższa od obecnie obowiązującej i rekord wzrostu w stosunku do lat ubiegłych. Czy nakręcił go wzrost gospodarczy czy wybory? Jak Pan to ocenia jako ekonomista?
Henryk Wnorowski:Doktryny ekonomiczne w zdecydowanej większości oceniają jednoznacznie, że istnienie, a tym bardziej podnoszenie płacy minimalnej, nie jest rozwiązaniem dobrym dla gospodarki rynkowej. Bo w niej jak najwięcej powinno być zostawione na działania wolnego rynku, a płaca minimalna jest ingerencją państwa w obszar pracy.
Mimo tych negatywnych ocen doktryn ekonomicznych wiemy jednak, że w krajach wysoko rozwiniętych, gdzie mamy systemy gospodarki społecznej rynkowej, kategoria płacy minimalnej funkcjonuje. Ale są wyraźne różnice między poziomami tej płacy w różnych gospodarkach.
Jak ów planowany poziom 1500 złotych może wpłynąć na naszą gospodarkę?
– Logika rynku polega na tym, że zysk, jaki osiąga pracodawca z tytułu zwiększenia produkcji, powinien pokrywać koszt większego zatrudnienia. Inaczej – zatrudniając nowego pracownika, przedsiębiorca musi mieć pewność, że ten pracownik tak wpłynie na przychód jego firmy, że ten wzrost zatrudnienia będzie miał sens.
A płaca minimalna w wysokości 1500 złotych oznacza, że pracownik kosztuje pracodawcę minimum 1800 złotych. Należy się więc z tym liczyć, że pracodawcy będą w Polsce czekali na większą pewność sytuacji na rynku, żeby zatrudniać kolejnych ludzi. Oni przecież muszą kalkulować, jakie zatrudnienie przy takim obciążeniu finansowym da im oczekiwany wzrost przychodu.
Zobacz także. Płaca minimalna w 2012 roku będzie wynosić 1500zł
Efekt jest zawsze ten sam i potwierdzają to badania, że wzrosty minimalnego wynagrodzenia mają negatywny wpływ na wzrost zatrudnienia.
Nawet ci, którzy mają taką potrzebę, będą dłużej zwlekać z decyzją o przyjmowaniu nowych ludzi.
1386 zł, czyli wysokość płacy minimalnej, jaką mamy w Polsce od początku roku 2011, to poziom który moim zdaniem w żaden sposób nie upoważnia do kolejnych, w dodatku tak istotnych podwyżek. Powód, dla którego takie propozycje padają, jest generalnie jeden: rok wyborczy. Tylko i wyłącznie. Hasło takiej podwyżki jest nośne i wpisuje się w oczekiwania związków zawodowych. Słyszałem nawet głosy, że to jest jeszcze za mało.
Jako pracodawca – jak Pan ocenia takie wypowiedzi?
– Mnie ta sprawa specjalnie nie dotyczy, bo w mojej firmie płace są powyżej stawki minimalnej. I podobnie jest w innych firmach mających względnie stabilną sytuację. Ale w firmach nowych, organizujących się, funkcjonujących na wyższym poziomie niepewności, jest to istotne. Tam pracownikom nowo zatrudnianym – bezrobotnym czy na początku ich kariery zawodowej – ustawienie płacy minimalnej na wysokim poziomie zamyka drogę do pierwszego zatrudnienia.
Zobacz także. Kryzys w Egipcie straszy gospodarkę
Czyli nie uważa Pan naszej gospodarki za na tyle kwitnącą, żeby dźwignąć skutki podwyżki płacy minimalnej?
– Oczywiście, że nie. Wyższe koszty nigdy nie służą gospodarce, bo ciągną ją w dół. A ona powinna być konkurencyjna. Źle się stało, że akurat teraz zaczęła się dyskusja na ten temat. Po co? Płaca na poziomie 1386 złotych lokuje nas w Europie w miejscu chyba właściwym. W Czechach jest niższa, w Bułgarii czy Rumunii też. A wszyscy zwolennicy podnoszenia płacy minimalnej, którzy używają argumentu wysokości tej płacy we Francji, Niemczech czy Luksemburgu są średnio poważni.
Ranking polskich influencerów. Są zaskoczenia