Spis treści
Rzepak jest najważniejszą z upraw oleistych w Polsce. Zajmuje co roku ok. 1 mln hektarów (w ostatnich 3-4 latach).
W Polsce dominuje rzepak ozimy, ciągle doskonalony
Badania hodowlane nad rzepakiem dotyczą obecnie głównie plenności i jakości nasion. Te zalecane odmiany rzepaku dla poszczególnych województw co roku przygotowuje Centralny Ośrodek Badania Roślin Uprawnych.
Krajowe Zrzeszenie Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych w jednym ze swoich materiałów wyjaśnia, że podnoszenie jakości nasion skupia się na zawartości tłuszczu i białka oraz takich cech użytkowych jak:
- odporność na choroby;
- wytrzymałość na warunki stresowe (np. okresy suszy, niskie temperatury);
- odporność na pękanie łuszczyn i osypywanie nasion.
Istnieją dwa rodzaje rzepaku uprawnego: ozimy i jary. Rzepak ozimy sieje się późnym latem (druga połowa sierpnia), a zbiera w lipcu następnego roku. Z kolei rzepak jary sieje się wiosną (wcześnie) i zbiera w sierpniu. Z gospodarczego punktu widzenia dominuje uprawa rzepaku ozimego.
Uprawa rzepaku jest optymalna na glebach o lekko kwaśnym lub obojętnym odczynie. Najlepsze plony uzyskuje się na żyznych glebach kompleksów pszennych o wysokiej klasie bonitacyjnej (II-IIIb).
Optymalne terminy siewu rzepaku w różnych rejonach Polski
Przesunięcie siewu rzepaku wobec zalecanych terminów może mieć uzasadnienie w pogodzie. Rolnicy mogą „łapać” resztki wilgoci w glebie, gdy w prognozach na kolejne dni brak deszczu i siać wcześniej. Albo czekać, aż pole przeschnie, gdy panuje deszczowa pogoda i utrudnia siew.
Dwa lub trzy dni nie będą miały dużego znaczenia, jednak tydzień może sprawić, że rzepak straci możliwość w pełni prawidłowego rozwoju.
Poznaj optymalne terminy siewu rzepaku ozimego w Polsce.
Najwcześniejszy okres siewu przypada dla terenu województwa podlaskiego i wschodniej części warmińsko-mazurskiego, południowych rejonów podkarpackiego – początek, po 5 sierpnia.
Najpóźniej mogą siać rolnicy gospodarujący na terenie województw lubuskiego, dolnośląskiego czy wielkopolskiego i opolskiego – w drugiej połowie sierpnia.
Czym może skutkować siew wcześniejszy o 5–7 dni przed optymalnym terminem? Eksperci z Instytutu Ochrony Roślin wskazują, że sprzyja wydłużeniu łodyg, a nawet wytworzeniu kwiatostanów, w konsekwencji czego wzrasta ryzyko uszkodzeń mrozowych w okresie spoczynkowym.
To niejedyne ryzyko – wzrasta również presja ze strony szkodników – głównie śmietki, a także sprawców chorób, zwłaszcza suchej zgnilizny kapustnych. To z kolei zmusza rolników do intensyfikacji zabiegów ochrony roślin.
Także opóźnienie siewu o 5-7 dni ma swoje konsekwencje. Przyczynia się do słabszego rozwoju rzepaku i także skutkuje obniżeniem jego zdolności do przetrwania niekorzystnych warunków w czasie zimy oraz zwiększa ryzyko obniżenia plonu.
W warunkach łagodnych zim stratę plonu wywołaną opóźnieniem siewu szacuje się na 20 kg nasion/ha na każdy dzień opóźnienia. Natomiast w warunkach zim ostrych na każdy dzień opóźnienia siewu strata ta wynosi 80-100 kg nasion/ha.
Jak głęboko siać rzepak i w jakim rozstawie?
Nasiona rzepaku sieje się na głębokość 1,5–2 cm.
Płytkie przykrycie umożliwia szybkie wschody roślin zwłaszcza w warunkach dobrego uwilgotnienia gleby, co w następstwie ułatwia prowadzenie efektywnej ochrony chemicznej przy mniejszej ilości zabiegów przeprowadzonych przeciw szkodnikom atakującym młode rośliny rzepaku – wyjaśniają eksperci w Metodyce wydanej przez GIORiN.
Głębiej (3 cm) najeży siać tylko wtedy, gdy wierzchnia warstwa gleby jest przesuszona. Taki siew umożliwia lepsze podsiąkanie wody do strefy kiełkujących nasion i zwiększa szansę na uzyskanie wyrównanych wschodów.
Rzepak ozimy można wysiewać w:
- wąskiej rozstawie rzędów (12-15 cm),
- pośredniej (16-25 cm),
- szerokiej (30-40 cm).
Źródła:
- Metodyka Integrowanej Produkcji Rzepaku Ozimego, wydana przez Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa, opracowana przez Instytut Ochrony Roślin – PIB (2023)
- Krajowe Zrzeszenie Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych - odmiany rzepaku
Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Portal Strefa Agro codziennie. Obserwuj Strefę Agro!
Polacy opracowali lek na śmiertelną chorobę
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
