Tablica poświęcona bohaterom wojny polsko-bolszewickiej. Testament

Rocznica

Rocznica

W czwartek wieczorem, podczas obchodów rocznicy odzyskania niepodległości przez Białystok, zamknięte dla samochodów zostaną skrzyżowanie Sienkiewicza z Rynkiem Kościuszki, a także pl. Jana Pawła II - od wylotu ul. Kilińskiego (naprzeciwko bramy Pałacu Branickich) aż do kościoła farnego.

Ta część śródmieścia zamknięta będzie w godz. 19-20.
(ab)

To jest wypełnienie woli absolwentów Państwowego Seminarium Nauczycielskiego - tłumaczył miejskim urzędnikom Wiktor Sorokin. Wiekowy białostoczanin przez 25 lat przechowywał oryginalną marmurową tablicę pod swoim dachem. Jej treść nie podobała się ani okupantom sowieckim, ani hitlerowskim, ani tym bardziej komunistom. Teraz doczekał się ufundowania przez miasto nowiutkiej repliki.

Bohaterscy uczniowie

Roman Hryniewicki poległ w walkach z bolszewikami 15 sierpnia 1920 roku. Walczył w 1. Kompanii Wileńskiego Batalionu 201. - Zginął, nie wydając jęku - pisał o dzielnym białostoczaninie jego dowódca ppor. Tadeusz Kawalec. Kiedy Hryniewicki oddawał życie za wolną Polskę, miał zaledwie 18 lat. Był harcerzem w 4. Drużynie Harcerskiej im. Zawiszy Czarnego.

Zbigniew Roszczyk był w tej samej drużynie zastępowym. 13 lipca 1920 roku przeczytał odezwę, wzywającą do tworzenia batalionów ochotniczych. Zgłosił się natychmiast. Uciekł z domu i wstąpił do 1. Pułku Artylerii Polowej. Harcerska legenda opowiada, że w sierpniu 1920 roku chorował na czerwonkę. Kiedy usłyszał o zbliżających się pod Warszawę bolszewikach, uciekł ze szpitala i zginął w niewyjaśnionych okolicznościach.

Pamięć o kolegach

Już 27 czerwca 1921 roku kierownictwo i uczniowie seminarium odsłonili w auli budynku szkoły pamiątkową marmurową tablicę. W jej rogach były ozdobne harcerskie lilie. Tablica wisiała na ścianie budynku seminarium nauczycielskiego przy ulicy Mickiewicza 2 do 1939 roku. Właśnie przy niej odbywały się wszystkie ważniejsze święta i uroczystości harcerskie, podczas których zawsze oddawano cześć poległym bohaterom.

Tablica pod specjalnym nadzorem

Wybuch II wojny światowej i tajny pakt Ribbentrop-Mołotow oddały Białystok w ręce Sowietów. Grupa seminarzystów już jesienią 1939 roku zdjęła tablicę ze ściany i ukryła. Po wojnie żołnierze wojny polsko-bolszewickiej nie byli mile widziani w Polsce Ludowej. Do 1965 roku tablicę ukrywała Janina Mer - absolwentka białostockiego seminarium nauczycielskiego. Kiedy zaczęła chorować, przekazała cenną pamiątkę w ręce Wiktora Sorokina, syna oficera Armii Czerwonej, który do Białegostoku przybył w 1939 roku.

Sorokin ukrywał tablicę przez następne ćwierć wieku. Dopiero w 1990 roku przekazał ją niemal nienaruszoną zębem czasu redakcji "Kuriera Podlaskiego". Wybuch gazu przy Suraskiej rozniósł ją na strzępy, ale posklejana zawisła jednak na ścianie budynku dzisiejszego Uniwersytetu Medycznego. Wiktor Sorokin nie ustawał w wysiłkach o przywrócenie pamięci o bohaterskich harcerzach. Odnowiona tablica zawisła jesienią w miejsce oryginału, który trafił do Muzeum Wojska. A dziś, w przeddzień 90. rocznicy uzyskania przez Białystok niepodległości, zostanie odsłonięta o 17.30.