To jest historia. Nie tylko żydowska, ale też nasza, białostocka. Bo Białystok tworzyli nie tylko Polacy, ale też Żydzi - podkreśla dr Katarzyna Sztop-Rutkowska z Instytutu Socjologii Uniwersytetu w Białymstoku.
Ocalało niewiele
To właśnie studenci i pracownicy związani z fundacją "Universitas Bialostocensis" postanowili ustalić i upamiętnić wszystkie miejsca kojarzące się z życiem codziennym i kulturą białostockich Żydów, choć ocalało ich niewiele. Nad swoim projektem pracowali rok. Teraz będą go promować. Chcą, by białostoczanie i turyści znali prawdziwą historię naszego miasta.
- Przed wojną Żydzi stanowili blisko połowę jego mieszkańców - przypomina Mariusz Sokołowski. Jest studentem socjologii i jednym z twórców mapy dziedzictwa żydowskiego w Białymstoku. Wczoraj był też przewodnikiem po tym szczególnym szlaku.
Pierwszy przystanek - park przy ul. Kalinowskiego. Drzewa, alejki spacerowe, kilka ławek. A to tutaj w XVIII wieku powstał Cmentarz Rabinacki dla ważnych członków społeczności żydowskiej. Zdewastowali go Niemcy. Po wojnie wszystkie pozostałości po cmentarzu zostały przysypane ziemią. Powstał park.
Szlak też w Internecie
Kilkadziesiąt metrów dalej, przy ul. Pięknej, jest budynek synagogi Piaskower. Teraz swoją siedzibę ma tu Białostockie Towarzystwo Esperantystów.
Na mapie dziedzictwa żydowskiego jest też Wielka Synagoga przy ul. Suraskiej. Budynku już nie ma. Upamiętnia ją pomnik i kopuła. - Synagogę spalili Niemcy. Razem z setkami Żydów w środku - wyjaśnia Mariusz Sokołowski.
Kolejny przystanek - białostocki Ratusz. To serce miasta, które nigdy nie było związane z jego władzami. Przed wojną Ratusz tętnił kupieckim życiem. Najwięcej kramików mieli tu Żydzi.
Takich miejsc dziedzictwa żydowskiego na mapie jest 36. Wśród nich szkoły, szpitale, cmentarze, kina, kamienice. Wszystkie pośrednio lub bezpośrednio związane z białostockimi Żydami.
- Jedną trzecią z nich już udało nam się oznaczyć specjalnymi tabliczkami z internetowym adresem naszego szlaku - mówi Mariusz Sokołowski. - Pozostałe też otrzymają tabliczki, gdy pokonamy problemy administracyjne - dodaje.
Ale turyści i białostoczanie mogą już podążać szlakiem białostockich Żydów. Wystarczy wejść na stronę internetową: www.szlak.uwb.edu.pl.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
