Strefa swobody

Gdy tylko wystrzelą korki w sylwestrową noc, znajdziemy się w strefie Schengen. Znikną kontrole na granicy z państwami, które do niej należą.

Lotne kontrole

Ułatwienie w poruszaniu się nie oznacza całkowitej swobody.

- Nie będziemy kontrolować na przejściach granicznych, ale należy liczyć się z tym, że będą "lotne" patrole na drogach - mówi Anna Wójcik, rzeczniczka prasowa komendanta podlaskiego oddziału straży granicznej. - Będzie więcej akcji sprawdzających legalność pobytu, ujawniania fałszerstw dokumentów. Mamy dostać tzw. schengen-busy, czyli laboratoria na kółkach z zestawem wszelkich urządzeń do wykrywania fałszerstw w dokumentach czy wykrywania nieznanych substancji.

W każdej chwili musimy być gotowi do przywrócenia czasowo kontroli granicznej, tak, jak to stało się np. kilka lat temu na granicy niemiecko-francuskiej - zaznacza Anna Wójcik. - Kiedy z Berlina do Paryża jechał pociąg pełen agresywnych kibiców, ze względów bezpieczeństwa w ciągu dwóch godzin przywrócono odprawy graniczne w tym miejscu.

Podlaskie jest ewenementem, bo jako jedyne w Polsce ma lądową granicę zewnętrzną i wewnętrzną Unii Europejskiej. Każda z nich wymaga innej ochrony.

Na granicy białoruskiej przygotowania trwały od początku lat 90. Przez ten czas powstało kilka nowych placówek, kilka zmodernizowano, otwarto nowe przejścia graniczne, przyjęto więcej pracowników do służby.

Baza niepożądanych

Jedna z nowości w ruchu granicznym, która nas czeka, to wprowadzenie w Polsce systemu informacyjnego Schengen (SIS). To baza osób niepożądanych na obszarze Schengen.

Zmieni się polityka wizowa. Znikną wizy polsko-białoruskie. Polska będzie wydawać wizy Schengen, korzystając z systemu VIS (System Informacji Wizowej). Ale jeśli już ktoś ze Wschodu przekroczy granicę polsko-białoruską, od razu otrzyma prawo do poruszania się po całym obszarze Schengen.

Naszych sąsiadów czekają jednak większe koszty. Białorusini za wizę zapłacą 60 euro, a Rosjanie i Ukraińcy - po 35 euro.

Podlascy biznesmeni obawiają się, że podwyżki opłat za wizy dla wschodnich sąsiadów popsują im trochę interesy.

- Na pewno targowiska, wielkopowierzchniowe sklepy, branża elektrotechniczna i AGD na Podlasiu odczują spadek obrotów - przyznaje Michał Ziniewski, prezes Podlaskiego Związku Pracodawców. - Każdy przyjeżdżający do nas Białorusin zostawiał jakieś pieniądze.

Martwią się też przedstawiciele branży turystycznej.

- Na pewno będzie mniej turystów i stracą na tym hotele, pensjonaty, restauracje - wylicza Eugeniusz Ławreniuk, szef Podlaskiej Izby Turystyki. - Zwłaszcza czeka nas spadek przyjazdów z Białorusi. I na pewno tej straty nie zrekompensują nam przyjazdy turystów z Zachodu.

A chodzi rzeczywiście o duże pieniądze, bo w ubiegłym roku z Białorusi do Polski przyjechało około trzy miliony osób.

Jak się szacuje, ruch i obroty branży turystycznej na Podlasiu spadną o połowę.

Na lekkie zamieszanie nastawia się też białostockie targowisko na Kawaleryjskiej.

- Zawsze wszelkie zawirowania na granicy czy z wizami powodowały kłopoty - mówi Cezary Kamiński, kierownik targowiska przy Kawaleryjskiej. - Teraz też ich nie unikniemy.

Ale każdy medal ma dwie strony. - Jako szef organizacji biznesowej cieszę się, że zmniejszy się szara strefa, bo legalnie działające firmy ponoszą z tego powodu duże straty - nie ukrywa Michał Ziniewski.