Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Stare odmiany ziemniaków nadal rosną na polach i w przydomowym ogródku. Tymi odmianami zajadali się rodzice i dziadkowie

Agata Wodzień-Nowak
Agata Wodzień-Nowak
Czerwoną skórkę mają np. ziemniaki odmian Red Lady i Labella. Środek jest tradycyjnie żółtawy.
Czerwoną skórkę mają np. ziemniaki odmian Red Lady i Labella. Środek jest tradycyjnie żółtawy. pixabay.com, AGW
Stare odmiany ziemniaka co roku wracają w uprawach. Aksamitka, Bryza, Irga czy Wawrzyn to tylko niektóre z nieco zapomnianych odmian. W krajowym rejestrze znajdziemy pojedyncze z lat 70. i 80. i kilkanaście zarejestrowanych w latach 90. minionego wieku. Są też te spoza rejestru. Publikujemy również listę odmian ziemniaków zalecanych do uprawy w poszczególnych województwach w 2023 roku.

Spis treści

Ziemniaki to wciąż jeden z najpopularniejszych elementów polskiego obiadu. Trafiają na stół nie tylko jako te prosto z wody, ale też w postaci frytek i talarków, knedli czy klusków kartoflanych i placków ziemniaczanych. Tu trzeba zaznaczyć, że nie każda odmiana ziemniaków sprawdzi się dobrze w różnych zastosowaniach.

Samych typów kulinarnych mamy 3 podstawowe (A – sałatkowy, B – ogólnoużytkowy, C – mączysty) oraz pośrednie (AB, BC). Tu przeczytasz na ten temat więcej i dowiesz się, jakie ziemniaki wybrać do obiadu, frytek, placków ziemniaczanych.

Stare odmiany ziemniaków wciąż są uprawiane

Na powrót odmian ziemniaka z przeszłości, z lat 70., 80. i 90., które pomimo dobrych cech odmianowych zostały wykreślone z rejestru, wskazywał kilka lat temu Marek Musielak, przewodniczący Komisja Hodowli Roślin i Nasiennictwa Polskiej Federacji Ziemniaka. Zapowiadając Krajowe Dni Ziemniaka – Poland Potato 2020, wspominał, że to hit tematyczny 2018 i 2019 roku Centrali Nasiennej w Nidzicy.

Dwa lata wcześniej w CN Nidzica rozpoczęto prace nad wyhodowaniem ziemniaków starych odmian. Zaczęto od pobrania z Banku Genów w Boninie, wybranych po długich dyskusjach z hodowcami niechronionych, skreślonych z Krajowego Rejestru odmian ziemniaka. Testowano m.in. odmiany:

  • wczesne: Aksamitka, Dalia,
  • średnio wczesne: Ibis Mila, Irga, Kolia, Zebra, Żagiel,
  • średnio późne: Atol, Salto,
  • późne: Wawrzyn, Bryza,
  • skrobiowe: Bzura, Lawina, Sonda.

Sięgając do literatury są to odmiany o większych odpornościach na wirusy jak i choroby pochodzenia grzybowego i bakteryjnego niż obecne. Rok wegetacyjny 2019 pokazał doskonale, jak potrafią walczyć z suszą i jaki mają potencjał plonotwórczy, pisał wówczas Marek Musielak na stronie Polskiej Federacji Ziemniaka.

Krajowy Rejestr Odmian* prowadzi Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych. Na liście znajdziemy daty rejestracji poszczególnych odmian i termin wygaśnięcia. Są tu po dwie z lat 70. i 80., szereg z lat 90. XX wieku.

Warto zauważyć, że do przywołanego do rejestru odmiany, wracają na jakiś czas wyrzucone stad odmiany. Wielu ich użytkowników pamięta, jak były smaczne, a przy tym odporne na choroby wirusowe.

Odmiany z lat 70. XX wieku

  • Bryza, odmiana średniopóźna jadalna, od 8.03.1976,
  • Irys, odmiana bardzo wczesna jadalna, 11.03.1975.

Odmiany ziemniaków z lat 80.

  • Bzura, odmiana późna skrobiowa, w KR od 9.04.1986,
  • Irga, odmiana średniowczesna jadalna, 11.03.1987.

Ziemniaki z lat 90. w krajowym rejestrze

  • Bila, odmiana wczesna jadalna, w KR od 10.03.1994,
  • Cedron, odmiana wczesna skrobiowa, 25.02.1997,
  • Denar, odmiana bardzo wczesna jadalna, 10.02.1999,
  • Glada, odmiana średniowczesna skrobiowa, 10.03.1994,
  • Harpun, odmiana średniowczesna, skrobiowa, 15.03.1993,
  • Hinga, odmiana późna, skrobiowa, 20.02.1996,
  • Ikar, odmiana średniopóźna skrobiowa, 20.02.1996,
  • Jasia, odmiana późna skrobiowa, 10.02.1999,
  • Kuba, odmiana średniowczesna, skrobiowa, 10.02.1999,
  • Lord, odmiana bardzo wczesna, jadalna, 10.02.1999,
  • Vineta, odmiana wczesna jadalna, 10.02.1999.

Data wygaśnięcia 1 listopada 2030.

*Rejestr odmian jest urzędowym wykazem odmian roślin rolniczych, warzywnych i sadowniczych, których materiał siewny może być wytwarzany i może znajdować się w obrocie w Polsce, jak i na obszarze Unii Europejskiej, przy czym w przypadku odmian roślin rolniczych i warzywnych, po ich wpisaniu do Wspólnotowego Katalogu.

Lista odmian zalecanych do uprawy w 2023 w województwach

Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych co roku aktualizuje listę odmian zalecanych dla poszczególnych województw, która to powstaje na podstawie wyników doświadczeń i badań. Poznaj rekomendowane odmiany ziemniaków dla swojego regionu:

  • Dolnośląskie: Tajfun, Vineta, Bellarosa, Jelly, Michalina, Ignacy, Impala, Denar, Impresja, Jurek, Mazur, Otolia.
  • Kujawsko-Pomorskie: Denar, Gwiazda, Jurek, Denar, Impala, Hinga, Jelly, Kuras, Kuba, Michalina, Mieszko, Torpeda, Amarant, Jubilat, Laskara, Partner, Werbena, Lawenda, Meluzyna, Piwonia.
  • Lubelskie: Denar, Jelly, Satina, Tajfun, Vineta, Gwiazda, Bellarosa, Bohun, Jurek, Imoresja, Otolia, Tonacja, Werbena.
  • Lubuskie: brak zaleceń na LOZ.
  • Łódzkie: Denar, Jelly, Satina, Tajfun, Vineta, Denar, Bellarosa, Michalina, Riviera, Ignacy, Impresja, Jurek, Werbena, Surmia, Astana, Lawenda.
  • Małopolskie: Denar, Satina, Vineta, Jelly, Tajfun, Bellarosa, Gwiazda, Ignacy, Jurek, Impresja, Otolia, Tonacja, Werbena.
  • Mazowieckie: Denar, Satina, Vineta, Gwiazda, Mazur, Riviera, Jurek, Impresja, Werbena.
  • Opolskie: Denar, Vineta, Jelly, Michalina, Ignacy, Impala, Jurek, Laskara.
  • Podkarpackie: Jurek, Mazur, Otolia.
  • Podlaskie: brak zaleceń.
  • Pomorskie: Satina, Tajfun, Vineta, Kuras, Impala, Jubilat, Ignacy, Mazur, Jelly, Ballarosa, Jurek, Kuba, Amarant, Michalina, Mieszko, Tonacja.
  • Śląskie: Tajfun, Vineta, Jelly, Ballarosa, Riviera, Impala, Bohun, Impresja, Werbena, Otolia, Astana, Lawenda, Piwonia.
  • Świętokrzyskie: Denar, Satina, Tajfun, Ballarosa, Vineta, Jelly, Gwiazda, Jurek, Bohun, Impresja, Otolia, Tonacja, Werbena.
  • Warmińsko-Mazurskie: Tajfun, Ignacy, Bohun, Impresja, Jurek, Michalina, Imppala, Mazur.
  • Wielkopolskie: Kuras, Michalina, Gwiazda, Impala, Jelly, Laskara, Amarant, Mieszko, Satina, Kuba, Jubilat, Otolia, Surmia.
  • Zachodniopomorskie: Denar, Tajfun, Jubilat, Ignacy, Jurek, Zuzanna, Impala, Gwiazda, Kuras, Michalina, Mieszko, Jelly, Kuba, Laskara, Mazur, Partner, Bellarosa, Kotwica, Otolia, Tonacja, Torpeda.
emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Strefa Biznesu: Rolnicy zapowiadają kolejne protesty, w nowej formie

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Stare odmiany ziemniaków nadal rosną na polach i w przydomowym ogródku. Tymi odmianami zajadali się rodzice i dziadkowie - Strefa Agro

Wróć na poranny.pl Kurier Poranny