Śnieg - Powstawanie i rodzaje

Z zimą jest jak z piłką nożną i polityką: wszyscy są w tych kwestiach ekspertami. Wszyscy wiedzą, że śnieg spadnie w zimie, że przy dodatnich temperaturach stopnieje i że drogowcy i tak nie zdążą przygotować się na jego przyjście. Ale czy wszyscy wiedzą, skąd bierze się to całe śnieżne zamieszanie?

Resublimacja

- Układ niskiego ciśnienia, który powstał nad Morzem Śródziemnym, zaczął przemieszczać się na północ Europy, gdzie z kolei występują znacznie niższe temperatury. Zetknięcie tych dwóch mas powietrza właśnie nad naszą częścią kontynentu spowodowało efekt, który mogliśmy obserwować ostatnio: intensywne opady śniegu - wyjaśnia Krzysztof Bartoszek z Pracowni Agrometeorologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie.

W jaki sposób w wyniku zetknięcia się dwóch mas powietrza powstaje śnieg?
- Powietrze, które było cieplejsze, przemieściło do góry - tłumaczy Bartoszek. - Tam doszło do procesu resublimacji: znajdująca się w powietrzu para wodna zamieniła się w kryształki lodu. Ze stanu gazowego przeszła w stan stały.

Wszystko to dzieje się na wysokości od 2 do 5-6 kilometrów nad ziemią. Potem te kryształki lodu łączą się w płatki śniegu.

- Gdy śnieżynki osiągną odpowiednią wielkość, dzięki grawitacji zaczynają opadać - dodaje naukowiec.
Ten etap widzi już każdy: z nieba spada biały puch.

Rodzi się kolejne pytanie: dlaczego ten puch jest akurat biały, a nie szary czy niebieski?
- Promienie słoneczne, na które składają się między innymi fale od niebieskiej po czerwoną są rozpraszane przez kryształki lodu jednakowo silnie, stąd nałożenie się różnych barw daje taki efekt, dzięki któremu śnieg widzimy jako biały - odpowiada Bartoszek.

Większość kryształków śniegu jest płaska i ma po sześć, w przybliżeniu identycznych, ramion. Istnieje jednak przekonanie, że nie ma dwóch identycznych płatków śniegu.

Przyczyna tych zjawisk jest ciągle przedmiotem badań naukowców. Wynika z nich, że proces rośnięcia kryształków jest bardzo wrażliwy na niewielkie zmiany temperatury i wilgotności. A każdy kryształek, poruszając się wewnątrz chmury, przechodzi przez unikalne zmiany tych czynników. Dlatego kształt każdego jest inny, a że sześć ramion kryształu podróżuje razem, więc natrafia na identyczne warunki i rośnie identycznie.

Śnieg śniegowi nierówny

Co ciekawe, śnieg w różnych miejscach na świecie jest różny. Na przykład wilgotność śniegu padającego w Górach Skalistych Stanów Zjednoczonych może spadać do poziomu 3-5 procent, podczas gdy wilgotność śniegu w Alpach wynosi przeważnie ponad 15 procent. Śnieg wytwarzany sztucznie ma wilgotność ponad 35 procent.

- W różnych miejscach na świecie są różne typy klimatu. To wynika między innymi z szerokości geograficznej i zróżnicowanego dopływu energii słonecznej - mówi Krzysztof Bartoszek. - W rejonach międzyzwrotnikowych do powierzchni Ziemi docierają znacznie większe ilości tej energii, aniżeli w wyższych szerokościach geograficznych, na przykład poza kołem podbiegunowym. Wpływa na to kąt padania promieni słonecznych oraz długość dnia. Stąd też opady śniegu i dłuższe zaleganie pokrywy śnieżnej w zimie jest najbardziej charakterystyczne w północnej i wschodniej części naszego kontynentu.