Sędzia Antoni Tokarzewski: Komplikuje się życie gospodarcze. Komplikują się spory.

Antoni Tokarzewski,rzecznik prasowy Sądu Okręgowego w Białymstoku: Trudno jest udzielić jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Spraw ściśle związanych z zaległościami finansowymi, to jest o zapłatę za – na przykład – transakcje kupna-sprzedaży, niewywiązania się z umowy o dzieło czy umowy zlecenia, jest coraz więcej. Są to sprawy pozornie łatwe w rozstrzygnięciu.

Natomiast do wydziałów gospodarczych trafia coraz więcej spraw skomplikowanych, związanych z obsługą prawną dużych podmiotów gospodarczych i nowoczesnymi formami rynkowymi, takimi jak leasing i factoring. Mamy również coraz więcej spraw związanych z koniecznością stosowania Kodeksu spółek handlowych.

Co jest najtrudniejsze w rozstrzyganiu tych sporów? – Przedmiot sporu w sprawach gospodarczych ściśle związany jest z funkcjonowaniem szeroko pojętego obrotu gospodarczego, który na przestrzeni ostatnich lat rozwija się bardzo dynamicznie. Wiąże się to często z trudnymi do wyobrażenia sytuacjami, które mają miejsce przy transakcjach, zawieranych na przykład z udziałem podmiotów zagranicznych.

Pamiętać też trzeba, że od czasu wejścia Polski do Unii Europejskiej włączeni zostaliśmy do systemu prawnego, który w niej obowiązuje. Niezależnie od tego przedsiębiorcy działając z chęcią uzyskania jak największego zysku, zawierają transakcje wiązane, w których biorą udział na różnych zasadach inne podmioty gospodarcze. W konsekwencji powstają sytuacje niejednoznaczne, tak z punktu widzenia stanu faktycznego, jak i prawnego.

Przedsiębiorcy narzekają, że postępowania prowadzone przez sądy gospodarcze są długie, bardzo drobiazgowe i żmudne. Czy rzeczywiście tak to wygląda i główną przyczyną są tak ustalone procedury postępowania, czy może – Pana zdaniem – przedsiębiorcy sami je przedłużają i utrudniają ich zakończenie?

– Rzeczywiście, często spotykamy się z opinią, że spory gospodarcze przed sądem trwają zbyt długo. Myślę, że tak może być w dużych aglomeracjach miejskich – w Warszawie, Trójmieście czy Katowicach. Moim zdaniem spory, które trafiają do Sądu Okręgowego w Białymstoku są rozstrzygane szybko. Musimy przy tym uwzględnić to, że jak wspominałem, są one bardzo skomplikowane i wiążą się z koniecznością przeprowadzania obszernego postępowania dowodowego. Pamiętać przy tym należy, że zdarzają się również i takie sytuacje, że w interesie przedsiębiorców nie leży szybkie zakończenie procesu.

_Według statystyk co roku w województwie podlaskim upada pięć – sześć firm. To – w porównaniu z innymi regionami Polski – stosunkowo mało. Z czego Pana zdaniem to wynika? _– Na pewno istotne znaczenie ma to, że firm w naszym regionie jest relatywnie mniej. Poza tym istnieją one już dosyć długo, są więc w walce rynkowej zahartowane. Ale mówiąc o upadłościach powinniśmy zwrócić uwagę na fakt, że liczba orzeczonych upadłości jest dużo mniejsza niż liczba wniosków o upadłość, które wpływają do sądu. Na przykład w 2008 roku takie wnioski złożyły 23 firmy, z czego upadłość ogłoszono tylko w czterech przypadkach. Rok później, czyli w roku 2009 – złożono 33 wnioski, a upadłość ogłoszono w pięciu przypadkach. Wskazane różnice są wynikiem procesowych ograniczeń wynikających z prawa upadłościowego i naprawczego.