Sąd będzie rehabilitował skazanych działaczy niepodległościowych

Oczyszczenie członków organizacji niepodległościowych z zarzutów przeciwstawiania się władzy ludowej ma dziś charakter symboliczny. Przeważająca większość z nich nie żyje. Na wielu wykonane były kary śmierci albo orzeczono dożywotnie więzienie.

Wyroki, które zbada nasz sąd, zapadały na terenie Białostocczyzny najczęściej w drugiej połowie lat 40. XX wieku.

- Wydawały je sądy wojskowe. Skazywane były wówczas osoby, które działały w podziemiu, np. w Zrzeszeniu Wolność i Niezawisłość, sprzeciwiając się nowej władzy - tłumaczy sędzia Przemysław Wasilewski z Sądu Okręgowego w Białymstoku.

Czasem wystarczyło tylko pół godziny, by sędziowie podjęli decyzję o skazaniu na karę śmierci człowieka, któremu zarzucano m.in. członkostwo w organizacji antykomunistycznej i nielegalne posiadanie pistoletu. Podziemnych działaczy rozstrzeliwano w więzieniach.

Często od zatrzymania do wykonania wyroku mijały zaledwie dwa miesiące. Jednak zdarzało się też, że prezydent korzystał z prawa łaski i wyrok śmierci zamieniano na dożywocie.

Na teraźniejszą rehabilitację ofiar reżimu komunistycznego pozwala specjalna ustawa z lutego 1991 roku. Jej zapisy dotyczą wyroków wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego.

Wnioski o unieważnienie takich orzeczeń rozpoznawane są w białostockim sądzie okręgowym już od 20 lat. Jednak dopiero teraz skierował je sam minister sprawiedliwości.

Na podstawie danych zawartych w tych wnioskach sąd żądał wszystkich materiałów z Instytutu Pamięci Narodowej dotyczących danej osoby. Często historia jednego człowieka rozrastała się do kilku tomów akt.

Na posiedzeniu sąd może rzeczywiście uznać orzeczenie za nieważne. Jednak może też nie uwzględnić wniosku.

Nieruchomości z Twojego regionu