Rynek Sienny z artystyczną kaplicą [WIZAULIZACJE]

Cieszę się, że sprawa ruszyła do przodu - mówi rzeźbiarz Jarosław Perszko. To on jest autorem koncepcji zmiany oblicza Rynku Siennego. Widzi tu instalację artystyczną - swego rodzaju kaplicę. Dwie główne alejki ułożą się w znak krzyża. Ma to przypominać mieszkańcom, że Rynek Sienny jest cmentarzem ewangelickim.

W miejscu przecięcia się alejek staną cztery prostokątne bryły. Ozdobi je 20 płaskorzeźb Perszki z umieszczonymi na nich odlewami ze śladami pociągnięć ludzkich palców. Można je odczytać jako ślady, które każdy z nas zostawia na Ziemi. - To ma być takie miejsce na zatrzymanie się w codziennym biegu i refleksję - mówił jeszcze w 2015 roku artysta.

Czytaj też: Bazarek przy Rynku Siennym. Tam gdzie bieda i głód dyktowały ceny

Bo pomysł ujrzał światło dzienne już dwa lata temu. Zaczęło się od wystawy „Przejście”, prezentowanej w miejskim ratuszu. Prace Perszki tak zachwyciły dyrektora Muzeum Podlaskiego Andrzeja Lechowskiego, że rzucił pomysł, by można je było oglądać na Rynku Siennym. Przekonał do tego rzeźbiarza. Przyklasnęli też miejscy urbaniści.

- Prace Perszki mają ogromny walor artystyczny. Doskonale wpisują się też w miejsce, jakim jest cmentarz - mówi Andrzej Lechowski.

Już niedługo miasto ogłosi przetarg na dokumentację projektową. Budowę planuje się na przyszły rok. Podczas sesji radny PiS Konrad Zieleniecki wskazywał, że w przyszłości warto pomyśleć o zabezpieczeniu terenu. - Na przykład postawienie ogrodzenie, zamontowanie monitoringu - mówił.

Sprawdź:Park Centralny i Rynek Sienny z tablicami. Ale nie po angielsku. Turyści proszą o tłumaczenie

Perszko mówi, że monitoring to sprawa otwarta, ale ogrodzenia w jego koncepcji nie było.

Ewangelicy tworzyli miasto

Jak ksiądz ocenia instalację, która powstanie na terenie byłego cmentarza?

Ks. Tomasz Wigłasz, proboszcz parafii ewangelicko-augsburskiej w Białymstoku: Bardzo. Pokazuje, że miasto pamięta o swojej historii. Ewangelicy również ją tworzyli.

Da się wskazać najbardziej znanego z nich?

Trudno wskazać jedną postać. Ewangelikami byli znaczący fabrykanci, jak Hasbachowie, Moesowie czy też rodzina Commichau. Natomiast Becker stworzył w 1799 roku pierwszy plan Białegostoku. Wiem też, że wyznania ewangelickiego byli architekci tworzący projekty Pałacu Branickich oraz ratusza.

Podczas sesji rady miasta pojawiła się kwestia zabezpieczenia przyszłej instalacji przed wandalami.

Trudno mi sobie wyobrazić to miejsce z ogrodzeniem. Najlepsza będzie otwarta przestrzeń. A co do zamontowania monitoringu, to nie mam nic przeciwko. Mam nadzieję, że instalacja szybko powstanie i będzie spełniała swą funkcję. Czyli skłaniała do zadumy. Cieszy mnie też, że artysta używa współczesnej formy. Bryły, płaskorzeźby - to coś, co zachęci ludzi każdym wieku do zapoznania się z historią. W końcu każdy z nas zostawi po sobie jakiś ślad. Co symbolizują odciski palców na płaskorzeźbach.

Dzieje cmentarza

W 2010 roku, podczas przebudowy ul. Młynowej na Rynku Siennym odsłonięto ok. 400 pochówków. Można założyć, że na terenie całego cmentarza znajduje się nawet 10 tys. grobów. Nekropolię na Rynku Siennym założono na przełomie XVIII i XIX w. W 1796 roku w Białymstoku powstała bowiem gmina ewangelicko-augsburska. Po II wojnie światowej o cmentarzu zapomniano. Na Rynek Sienny wszedł handel. Na targowisku ustawiali się rolnicy z okolicznych wsi. Jeszcze do niedawna funkcjonował tu dziki parking. Miasto go jednak zlikwidowało. Obok ustawiono też tabliczkę z informacją o cmentarzu.