Rolnicy martwią się o przyszłość swoich gospodarstw

Tak przynajmniej odpowiadali gospodarze ankietowani na potrzeby raportu „Agro pod lupą”,  przygotowanego na zlecenie Europejskiego Funduszu Leasingowego. Innymi często wymienianymi ograniczeniami jest nieopłacalność produkcji wskazana przez 67 proc. respondentów i związane z tym niskie ceny skupu płodów rolnych, zaznaczone przez 17 proc. badanych. Na kolejnych pozycjach znalazły się niekorzystne warunki klimatyczne i glebowe. Okazuje się również, że dość znaczącą barierą jest niemożność powiększenia areału do produkcji upraw.

Narzekamy mniej, nawet na klimat
A jak odpowiadali rolnicy z województwa podlaskiego? W porównaniu do innych regionów – dość optymistycznie. Na wysokie koszty prowadzenia produkcji rolnej skarżyło się 87,1 proc. ankietowanych osób (najwięcej było ich w woj. wielkopolskim 98,2 proc.). Na nieopłacalność produkcji wskazało 58,1 proc. badanych, podczas gdy w woj. śląskim było to 80 proc. Nawet stosunkowo niewielu gospodarzy narzekało na niekorzystne warunki klimatyczne lub glebowe (22,6 proc.), choć wiadomo, że w woj. podlaskim są one trudne. Dla porównania – w woj. kujawsko-pomorskim na takie uniedogodnienia narzekało aż 68,8 proc.

To wszystko sprawia, że rolnicy martwią się o losy swych gospodarstw (takie deklaracje złożyła blisko połowa  ankietowanych). Natomiast prawie 19 proc. respondentów ocenia przyszły rozwój gospodarstw jako „bardzo trudny”.

Podlascy rolnicy stawiają na nowoczesną technikę
A co mogłoby uzdrowić polskie gospodarstwa, umożliwić ich rozwój? Za najistotniejszy czynnik ożywienia w gospodarstwie uznano zakup nowoczesnego sprzętu poprawiającego wydajność pracy (67 proc. respondentów). W takich odpowiedziach przodowali właśnie rolnicy z woj. podlaskiego (aż 84 proc. respondentów). Kolejne elementy ważne we wzmacnianiu pozycji rolnej to powiększenie areału upraw (62 proc. odpowiedzi) oraz skoncentrowanie się na najbardziej dochodowych uprawach (50 proc.).
Inne możliwości, jakie zauważyli badani, to m.in. lepsze wykorzystanie aktualnych zasobów gospodarstwa (33 proc.). Na kolejnych pozycjach znalazły się: powiększenie wielkości stada hodowlanego, zróżnicowanie dochodów gospodarstwa poprzez dodatkową działalność gospodarczą oraz wstąpienie w struktury grupy producenckiej (11 proc.).

Nie ma warunków, by inwestować
Prawie połowa rolników biorących udział w badaniu warunki do inwestowania w Polsce określa jako raczej niedobre i bardzo niedobre. Mniej, bo 33 proc. określa je jako uniwersalne, a 13 proc. badanych –  jako dość dobre.
Zdecydowana większość rolników biorących udział w badaniu – bo aż 86 proc. – uważa, że dopłaty bezpośrednie są zbyt niskie. Tylko co dziesiąty ankietowany rolnik przyznał, że są one odpowiednie.

Na co idą unijne dopłaty
A na co najczęściej rolnicy wydają unijne płatności? Przede wszystkim na nawozy (67 proc. respondentów).  Na kolejnych pozycjach znajdują się: zakup środków ochrony roślin, zakup maszyn i urządzeń do produkcji rolnej, materiału siewnego,  pasz, budowa, rozbudowa lub modernizacja budynków gospodarczych oraz zakup ziemi.
Dopiero na kolejnych pozycjach znajdują się takie wydatki,  jak bieżące zakupy do domu czy tzw. życie (15,7 proc. ankietowanych). Prawie co dziesiąty rolnik pieniędzmi uzyskanymi z dopłat spłaca kredyty i długi. Jednak są i tacy – choć jest ich niewielu – którzy fundusze te inwestują (w lokaty bankowe, akcje, obligacje). Niektórzy decydują się też na zakup samochodu osobowego  lub  budowę czy instalację urządzeń służących ochronie środowiska.

Popularne programy
Wielu badanych rolników (prawie 30 proc.) korzystało też z innych dotacji unijnych – przede wszystkim z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Uzyskane pieniądze przeznaczali głównie  na zakup maszyn i urządzeń rolniczych: ciągników, agregatów uprawowych oraz zakup pozostałych sprzętów rolniczych. Część rolników fundusze te przeznaczyła na budowę chlewni lub obór, ewentualnie budynków gospoddarczych.