Białostockie neony. Czy je jeszcze pamiętasz? Wiele neonów niszczeje i znika, ale są też nowe i odnawiane. Zobacz bogatą fotogalerię!

Neon to popularna nazwa lamp wyładowczych opracowanych w 1910 roku przez Francuza Georges’a Claude w zastosowaniu do reklamach zewnętrznych. Od 1925 roku gwałtownie wzrasta ilość przedsiębiorstw kupujących patent Claude'a i neony zaczynają wypierać tradycyjne żarówki.

Znasz białostockie neony? Są wśród nich te zapomniane jak i całkiem nowe. Zdjęcia przedstawiają je zarówno w nocy jak i w dzień:

Lata pięćdziesiąte i sześćdziesiąte wieku XX był okresem zmniejszenia popularności neonów bowiem wtedy pojawiły się pierwsze lampy fluorescencyjne. Wczesne lata siedemdziesiąte to czas powrotu mody na neony. Największy rozwój przemysłu reklam neonowych to lata 1980-1990. W tym czasie udoskonalono technikę produkcji do tego stopnia, że neony zaczęła cechować niespotykana trwałość.

Popularność neonu w Stanach Zjednoczonych wzrasta do tego stopnia, że reklamy neonowe zaczynają stanowić większość wykorzystywanych nośników reklamy zewnętrznej.

Obecnie, bo okresie niebytu, neony wracają do łask jako reklama wyrafinowana i niebanalna.

Słynny neonowy "Żonkil" znów świeci przy Legionowej

Szczytowy okres wykorzystania neonów w reklamach zewnętrznych w Polsce przypadł na lata 60. i 70. XX wieku. W okresie Polski Ludowej Warszawa rozbłysła światłem ponad dwóch tysięcy neonów! Wiele z nich odznaczało się wysokim stopniem artyzmu. W Polsce zmierzch techniki neonowej nastąpił wraz z załamaniem gospodarczym w latach 80., a następnie z wolnością gospodarczą i rozwojem innych technik reklamy zewnętrznej.

Ekspozycja neonów, które ocalały ma sens w plenerowej galerii, na ulicy, najlepiej w ich oryginalnych miejscach, a nie w muzealnych salach - uważają entuzjaści neonów.

Premiera filmu "Czy pamiętasz ten Białystok?" przyciągnęła do Kina Forum prawdziwe tłumy. Zobacz zdjęcia ze spotkania

Również Białystok miał i ma swoje neony. Starsi białostoczanie na pewno pamiętają unikalną 'Damę Kameliową', która zdobiła hotel Cristal. Obecnie chyba najbardziej znanym neonem stolicy Podlasia jest 'Żonkil', który znajduje się przy Galerii im. Sleńdzińskich przy ulicy Legionowej 2. Wiele białostockich neonów zdobi sklepy sieci Społem.

Neony występują w kilku rodzajach:

• Najprostszy i najtańszy - szkło transparentne wypełnione neonem. Rurki takie po zgaszeniu są przezroczyste, natomiast aktywne intensywnie świecą na czerwono.
• Rurki pokryte od wewnątrz luminoforem, wypełnione mieszanką gazów (z dodatkiem rtęci), których głównym składnikiem jest argon. Mają bardzo intensywne światło i występują w szerokiej gamie barw. Po wyłączeniu neonu rurka ma biały kolor.
• Najbardziej estetyczny i najdroższy - rurki barwione w masie. Szkło modyfikuje kolor, rurki zachowują barwę również po zgaszeniu neonu.

Kolory świecenia w zależności od składu gazu wewnątrz rury:

• neon: pomarańczowo-czerwony (z rtęcią w żółtozielonej rurze: zielony)
• argon: fioletowy (z dodatkiem rtęci świeci bardziej intensywnie i na niebiesko)
• hel: biało-różowawy
• hel w żółtej rurze: żółty
• krypton: biały
• ksenon: niebiesko-fioletowy

Prócz gazów szlachetnych teoretycznie można zastosować również:

• azot: żółto-różowy
• dwutlenek węgla: błękitno-biały

Neon (Ne, łac. neon) – pierwiastek chemiczny z grupy helowców (gazów szlachetnych). Jest to bezwonny i bezbarwny gaz.
Pierwiastek został odkryty przez brytyjskich chemików sir Williama Ramsaya i Morrisa W. Traversa w 1898 roku. Nazwa pierwiastka pochodzi od greckiego słowa neos, co oznacza „nowy”. Neon jest gazem szlachetnym i nie są znane żadne jego trwałe związki chemiczne. Nie jest znane żadne znaczenie biologiczne neonu.

Nie żyje prof. Aleksander Grygorowicz, wybitny architekt, twórca unikalnych świątyń na Podlasiu. Zobacz jego kultowe realizacje w regionie

Neon stosuje się do wypełniania lamp neonowych, jako wydajniejszy od helu środek chłodniczy oraz w mieszankach gazowych do laserów excimerowych. Jest jednak znacznie droższy niż hel, gdyż na skalę przemysłową otrzymywany jest tylko poprzez destylację frakcyjną skroplonego powietrza, w którym występuje w śladowych ilościach.

Znasz białostockie neony? Są wśród nich te zapomniane jak i całkiem nowe. Zdjęcia przedstawiają je zarówno w nocy jak i w dzień:

Związek Radziecki prowadził badania nad wykorzystaniem neonu zwłaszcza w przemyśle zbrojeniowym, m.in. do produkcji broni laserowej.