Redakcyjny dyżur. Prawo pracy bez tajemnic

Adam: W jaki sposób są rozdzielane środki z funduszu socjalnego?

– Zasady tworzenia i funkcjonowania oraz zasady gospodarowania środkami tego funduszu określone zostały w ustawie z 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

Zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowych z funduszu oraz zasady przeznaczania środków funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie ustalonym z organizacją związkową. Regulamin może określać między innymi przesłanki umożliwiające korzystanie z poszczególnych form pomocy przewidzianych w danym zakładzie pracy.

Pracownik, z chwilą zawarcia umowy o pracę, nabywa uprawnienia do korzystania ze świadczeń socjalnych określonych w zakładowym regulaminie funduszu.

Tak zwany staż ogólny czy okres przepracowania u danego pracodawcy nie jest kryterium socjalnym w rozumieniu przepisów ustawy i nie powinien decydować o przyznaniu bądź odmowie przyznania świadczenia.

Przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu. Określając sytuację materialną, zakład pracy powinien uwzględnić nie tylko wynagrodzenie otrzymywane przez pracownika w danym zakładzie.

O sposobie ustalenia dochodu przypadającego na osobę w rodzinie, jak i o przyznaniu lub nieprzyznaniu świadczeń z funduszu socjalnego decyduje wyłącznie pracodawca, mając przy tym obowiązek uzgodnienia tego ze związkami zawodowymi.

Jacek: Czy pracodawca ma możliwość odmowy udzielania urlopu na żądanie, np. w sytuacji, gdy o urlop na dany dzień pracownik wystąpi telefonicznie dopiero kilka godzin od rozpoczęcia pracy zakładu?

– Przepisy nie określają formy, w jakiej pracownik powinien zgłosić swoje żądanie do pracodawcy. Dlatego prawidłowe jest również telefoniczne powiadomienie pracodawcy, które powinno nastąpić najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu, nawet kilka godzin po planowanym rozpoczęciu pracy. Nie ma możliwości prawnych odmowy udzielenia urlopu na żądanie.

Pani Anna: Jakie kryteria powinny być brane pod uwagę przy ustalaniu wynagrodzenia za pracę?

– Wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy.