Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa: wystarczy zbiorowa mogiła. Spór o pochówek powstańców listopadowych.

- Tworzenie takiego fikcyjnego cmentarzyska jest nieuzasadnione i zbyt kosztowne - mówi Roman Wojno, specjalista z wydziału narodowego. Collegium Suprasliense nie przekonuje to. - Oprócz ekshumacji szczątków, przeprowadzimy badania DNA. Chcemy odtworzyć twarze poległych - zapowiada prezes Radosław Dobrowolski.

W Kopnej Górze koło Supraśla trwa ekshumacja mogiły 56 poległych podczas Powstania Listopadowego w 1831 roku. Odkryto ją w grudniu ubiegłego roku, po trzech latach poszukiwań. Białostoccy antropolodzy dokładnie badają każdy szkielet. Chcą wiedzieć, ile lat mieli powstańcy i poznać przyczyny ich zgonu.

- Już odkryto szczątki ponad czterdziestu powstańców - mówi Radosław Dobrowolski, historyk i prezes Collegium Suprasliense, które chce godnie pochować powstańców i zbudować im niewielkie mauzoleum.

Jest już gotowy projekt nekropolii. W jej centrum ma stanąć krzyż z powstańczym sztandarem.

Jednak z pomysłem Collegium nie zgadza się Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. - Tworzenie takiego cmentarzyska jest nieuzasadnione - mówi Roman Wojno z wydziału krajowego ROPWiM. - Z wizualizacji wynika, że ma powstać stopniowana ściana z krzyżem, a przed nią ma leżeć 56 kamieni z metalowymi krzyżami. Tymczasem nie ma pewności, że podczas ekshumacji uda się odnaleźć 56 kompletnych szczątków.

Zdaniem Wojny, powstańcy powinni zostać pochowani w zbiorowej mogile. Rada chce, by pomnik nagrobny składał się z krzyża i tablicy z inskrypcją i godłem Rządu Narodowego z 1831 roku. - Jego stylizacja może nawiązywać do dziewiętnastowiecznych form - dodaje Roman Wojno.

Według ROPWiM, projekt Collegium Suprasliense jest też zbyt kosztowny. Mauzoleum ma bowiem kosztować 300 tys. złotych. Opinia Rady trafiła do Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego, który zlecił zmianę projektu i zmniejszenie jego kosztów.

Argumenty te nie przekonują supraskiego stowarzyszenia. - Jak można tak blokować powstanie skromnego miejsca pamięci. Nie po to prowadzimy badania, by wszystkich żołnierzy pochować razem - denerwuje się Radosław Dobrowolski. Zapowiada, że nie zrezygnuje z planów.

- Będziemy jeszcze raz prosić Radę o akceptację naszego projektu. Napiszemy do prezydenta RP. Przeprowadzimy badania DNA, by odtworzyć twarze żołnierzy - podkreśla Radosław Dobrowolski.
Wiktor Grygiencz, burmistrz Supraśla zapewnia, że gmina dołoży do przedsięwzięcia 100 tysięcy. - Lepiej byłoby, gdyby powstał jeden pomnik. Pięćdziesiąt mogił to przesada - uważa Grygiencz.