Puszczasz muzykę w firmie? Co miesiąc powinieneś płacić czterem organizacjom

Teoretycznie płacić powinni zarówno hotelarze, restauratorzy, jak też przewoźnicy i taksówkarze. Tych ostatnich jednak jeszcze nikt nie ściga. Najpierw organizacje chroniące prawa autorskie chcą skłonić do podpisywania umów większe firmy. I na bieżąco przeprowadzają kontrole.

Muzyka w firmie. Kontrole w nowych lokalach

– Kontrolowane są w szczególności nowo otwierane lokale, gdy ich właściciele nie zgłaszają faktu korzystania z muzyki – mówi Kazimierz Sulik, dyrektor okręgowy ZAiKS-u w Białymstoku. – W zdecydowanej większości przypadków po wizycie inspektora dochodzi do zawarcia umowy licencyjnej.

Ale nie tylko ZAiKS upomina się o prawa autorskie. Właściciel firmy powinien uzyskać zezwolenia z tytułu praw pokrewnych – od ZPAV, który chroni prawa producentów fonogramów oraz od SAWP i STOART, chroniących prawa artystów-wykonawców.

Organizacje zbiorowego zarządzania same nie nakładają kar na przedsiębiorców. Jeśli jednak właściciel firmy nie chce z nimi podpisać umowy, sprawa trafia w ręce policji. Ostatecznie o karze decyduje sąd. Ale mało spraw dociera do tego etapu.

– Obecnie rzadko istnieje potrzeba kierowania sprawy do sądu karnego, gdyż świadomość prawa autorskiego w ostatnich latach zdecydowanie wzrosła – mówi Kazimierz Sulik. – W roku 2011 skierowano do sądu karnego jedną sprawę (dotyczyła imprezy sylwestrowej). Została ona warunkowo umorzona, bowiem organizator imprezy zgłosił się i zapłacił należne twórcom wynagrodzenia.

Swoje kontrole przeprowadza też Związek Producentów Audio Video (ZPAV).

– Kontrola zazwyczaj przebiega według prostego schematu. Do firmy przychodzi pełnomocnik, ocenia metraż lokalu i jego kategorię (sklep, restauracja, klub muzyczny) po czym próbuje nawiązać kontakt z właścicielem albo zarządcą lokalu w przypadku spółki – mówi Bogusław Pluta, dyrektor ZPAV.

Dla firm nie zawsze opłaca się walka w sądzie – gdy przedsiębiorca nie podpisze umowy „po dobroci“ to organizacja zbiorowego zarządzania domaga się większych pieniędzy – należności z odsetkami za okres nawet do pięciu lat wstecz.

Ile kosztuje przykładowa licencja ZPAV? Od 53 zł miesięcznie za szafę grającą w klubie do 2263 zł miesięcznie za dyskotekę na tysiąc osób. Ale to tylko część wydatków – każda organizacja ma własne cenniki. I opłacenie jednej nie zwalnia z zapłaty dla pozostałych. Nie jest to łatwa sytuacja dla przedsiębiorców.

Droga muzyka

– Płacimy już trzem organizacjom zarządzania prawami autorskimi. Teraz, w czasach kryzysu, który dotyka również branżę gastronomiczną, te opłaty to spory wydatek w naszym budżecie – przyznaje Dorota Idźkowska-Rząca, właścicielka białostockiego Multibrowaru. – Rozliczamy się według ogólnopolskich stawek, które są określone w tabelach organizacji zbiorowego zarządzania. Są one takie same zarówno dla nas, jak i dla np. lokalu na Starówce w Krakowie, a przecież ceny i obroty są zupełnie inne.

Łatwiej mają ci, którzy korzystają tylko z muzyki na żywo. Są zwolnieni z obowiązku płacenia dla ZPAV, STOART i SAWP. Ale wyłącznie w przypadku, gdy zespół nie korzysta z podkładów muzycznych.

– Płacimy dla ZAiKS już 15 lat, od 1996 roku – mówi Małgorzata Skłodowska z białostockiej sali bankietowej Santana. – Stawka zależy od liczby organizowanych przez nas imprez, nie jest jednak zbyt wysoka. Za ubiegły rok zapłaciliśmy 1000 zł.

Zdaniem Bogusława Pluty nasz region nie odbiega od reszty kraju w kwestii rozliczeń z organizacjami zbiorowego zarządzania.

– Może nieco częściej niż w bogatszych regionach są problemy z egzekwowaniem wynagrodzeń autorskich – mówi Kazimierz Sulik. – Dotyczy to w szczególności obiektów funkcjonujących okresowo, jedynie w sezonie letnim, w sytuacji, gdy ten sezon jest słaby (np. z uwagi na pogodę).

Niebawem sytuacja się uprości. W myśl nowego prawa, organizacje praw pokrewnych mogą wystosować wspólny cennik wynagrodzeń. Obecnie trwa zatwierdzanie tabel stawek. Co to oznacza dla przedsiębiorców? Że niebawem, zamiast czterech kontrolerów, w firmie zawita już „tylko“ dwóch.