Praktyka pełna raf

Rozszerza też definicje kredytu konsumenckiego na kredyty mieszkaniowe oraz znosi ich dolną granicę. Teraz jest to umowa zawarta między klientem, a przedsiębiorcą (bank lub inna instytucja finansowa), od której można odstąpić, bez podania przyczyny, do 10 dni od dnia jej zawarcia.

Korzystają bogaci

Adam Łącki, prezes Krajowego Rejestru Długów:
- Instytucje finansowe już wprowadzają opłaty dodatkowe, które nie podlegają nowym restrykcjom. Np. obowiązkowe (kosztowne) ubezpieczenie kredytu oraz podniesienie karnego oprocentowania za opóźnienie w spłacie rat. Banki zarabiają tyle samo, a ludzie tracą możliwość łatwego policzenia pełnych kosztów pożyczki. Jedyną grupą klientów, która zyska są posiadacze kart kredytowych, których oprocentowanie spadło. Ale też bardzo często pociągnęło to za sobą wzrost dolnej granicy dochodu, od której karty są przyznawane. Dolne granice dochodów wzrosły też przy kredytach gotówkowych, czyli najpopularniejszych, bo korzysta z nich 1/5 Polaków. Uważam, że ustawa jest niepotrzebna. To konkurencja sprawia, że oprocentowanie kredytów nie może być zbyt wysokie. Najczęstszą przyczyną tzw. pętli zadłużenia są zdarzenia losowe (np. ciężka choroba, utrata pracy), których nie można przewidzieć. W takim przypadku konieczne jest zabezpieczenie, czyli ustawa o upadłości konsumenckiej, której ciągle nie ma.

Zgodnie z nowym prawem, maksymalna wysokość odsetek od kredytów nie może przekraczać (rocznie) 4-krotnej wysokości stopy kredytu lombardowego NBP. Maksymalne odsetki nie mogą więc być wyższe niż 23 proc. Przekroczenie tej granicy oznacza kary (grzywna, ograniczenie lub pozbawienie wolności do 2 lat).
Kolejne zmiany dotyczą kosztu kredytu. Teraz suma opłat i prowizji związanych z kredytem nie może przekraczać 5 proc. jego kwoty. Wyjątkiem są koszty ubezpieczenia kredytu, które ponosi przedsiębiorca. Jednak według analityków rynku, bankowcy wykorzystają furtkę w przepisach, która pozwala im dzięki temu zwiększyć koszty kredytu.

Nowelizacja rozszerza też widełki kwot kredytu. Od 20 lutego kredyt konsumencki dotyczy każdej umowy do 80 tys. zł lub równowartości tej sumy w innej walucie. Wcześniej kredyt (np. na kupno odkurzacza na raty) niższy niż 500 zł nie był uważany za konsumencki i nie musiał spełnić tak określonych wymogów.
Dodatkowo nowelizacja obejmuje kredyty udzielane: na każdy okres (było na minimum 3 miesiące) oraz na rozbudowę lub zakup mieszkania.

Nie zawsze taniej

Maciej Kossowski, Expander:
Banki i instytucje finansowe, które zechcą pożyczać drożej niż zezwala na to nowa ustawa nadal mają sporo możliwości. Dzięki temu ich kredyty mogą być droższe niż wcześniej. Wystarczy zaproponować kredytobiorcy dodatkową usługę, np. obsługę domową (agent firmy dostarcza pieniądze do domu i co tydzień odbiera raty). Można z tego zrezygnować, ale wtedy dłużej czeka się na kredyt. Koszt tej usługi nie musi się mieścić w 5-proc. limicie opłat i prowizji przewidzianych dla kredytu konsumenckiego. Nie trzeba go też uwzględniać przy liczeniu rzeczywistej stopy oprocentowania i całkowitym koszcie kredytu, który "wizualnie" tanieje. Inną możliwością są obowiązkowe ubezpieczenia spłaty kredytu. Ich koszty też są "wyrzucone" poza 5-proc. limit opłat i prowizji.

Kredyt konsumencki to każdy kredyt zaciągnięty na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej (np. gotówkowy lub mieszkaniowy). Mamy z nim do czynienia również przy zakupach na raty lub z odroczonym terminem płatności.
Nowe przepisy zwiększają obowiązki informacyjne instytucji udzielających kredytu. Np. osoba zaciągająca kredyt musi otrzymać egzemplarz umowy w chwili zawarcia. Jeśli jest to (np. z przyczyn technicznych) niemożliwe, musi dostać wzorzec, a po 7 dniach - umowę podpisaną przez bank. Musi ona zawierać m.in. informacje o:
l rocznej wysokości odsetek karnych i warunkach ich zmiany,
l kosztach, które poniesie klient za niespłacanie kredytu (upomnienia, wezwania do zapłaty);
l opłatach, prowizji i innych kosztach związanych z kredytem;
l terminie, sposobie i skutkach odstąpienia od umowy.