Stałym tematem białostockim są pomniki: stawianie, usuwanie, przesuwanie. A nade wszystko zgłaszanie nowych propozycji. Nie kpię, sam mam na sumieniu udział w takowych przedsięwzięciach, od Marszałka poczynając.
Niekiedy jednak łatwiej pomnik postawić, niż potem o nim pamiętać. Bo prawda jest taka, że i pomniki powinny mieć swych protektorów. Najlepiej godnych, medialnych i z kasą.
Spójrzcie, szanowni Państwo, na to zdjęcie (dziękuję p. Leonowi Okrasińskiemu). Okazała kaplica z kapłanami na piętrze, skąd i do Pana Boga bliżej, i wzrok sięga daleko.
Wokół w porządku stoją poczty sztandarowe, miejsca od frontu zajęli goście szczególni. Pod lasem siedzą na koniach ułani z 10. pułku, przez lupę rozpoznać można kolory ich proporczyków. Zieleń, biel i czerwień, szum drzew. Urokliwie, pogodnie, wzruszająco i pouczająco!
A miejsce to ważne, bo zroszone krwią rodaków. Tu właśnie enkawudziści zamordowali w przeddzień ucieczki z Białegostoku, 21 sierpnia 1920 roku, 16 osób. Wśród nich byli policjanci i oficerowie, ale także ks. Ryszard Knobelsdorf i fryzjer Stanisław Russ, ziemianie i Icek Fizer.
W podziale wyznaniowym: 10 katolików, 1 ewangelik, 1 prawosławny, 4 wyznawców mojżeszowych. Różne nacje, wspólna ofiara za Polskę.
Nie ma chyba w Białymstoku drugiego takiego miejsca, gdzie w tragicznym wymiarze urzeczywistniła się tak wyraziście idea ekumenizmu i obywatelstwa.
Jeśli zaś tak, to dlaczego tylko raz do roku tu przybywamy i to coraz mniej licznie? A pomnik został zredukowany do kapliczki odciętej dwupasmową szosą od miasta?
Jadący do Augustowa lub Grodna mało co widzą, a jeśli nawet wzbudzą w sobie ciekawość, to i tak nie mają szansy się dowiedzieć, po co ten krzyż stoi.
Pomnik 17 ofiar bolszewizmu (kilka dni wcześniej zamordowany został działacz związkowy Bolesław Jarosławski) ma bogatą własną historię i jakże cenne przesłanie.
To wyjątkowe miejsce w Białymstoku. Więc czego brakuje, by je ożywić?
Z ostatniej chwili: Jest dobry zwiastun - duszpasterstwo harcerskie włączyło pomnik przy Szosie Północno-Obwodowej do III Rajdu Niepodległości.