OiFP. Halka (wileńska) na scenie opery przy Odeskiej (zdjęcia)

Już 4 października o godz.19, na scenie Opery i Filharmonii Podlaskiej – Europejskiego Centrum Sztuki w Białymstoku przy ul. Odeskiej 1 zabrzmi „Halka”, wersja wileńska jednej z najpopularniejszych oper Stanisława Moniuszki. Orkiestrą OiFP zadyryguje Mirosław Jacek Błaszczyk, spektakl reżyseruje Agnieszka Glińska. Usłyszymy Pawła Czekałę w roli Cześnika, Katarzynę Szymkowiak – Zofii, Łukasza Klimczaka – Janusza, Dariusza Macheja – Marszałka, Kamila Zdebela – Jontka oraz Ilonę Krzywicką – Halki. Zaśpiewa Chór OiFP. Spektakl jest koprodukcją z Teatrem Wielkim w Warszawie.

– Gdy Opera i Filharmonia Podlaska inaugurowała swą działalność w 2012 roku, jej pierwszą premierą także było dzieło Moniuszki: „Straszny dwór” pod kierownictwem muzycznym Mieczysława Dondajewskiego i w reżyserii pierwszego dyrektora Roberto Skolmowskiego – mówi prof. Ewa Iżykowska-Lipińska, dyrektor OiFP-ECS. – To piękna klamra kompozycyjna. Duch Stanisława Moniuszki krąży nad nami i wypełnia to miejsce, a teraz kompozytor zostanie na zawsze złączony z naszą operą. „Halka”, którą zobaczą Państwo tym razem, to spektakl niezwykły, powstały w kooperacji Opery i Filharmonii Podlaskiej oraz Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie. Wersja wileńska z 1848 roku, powstała przed dopisaniem późniejszych „przebojów” w postaci porywającego mazura, tańców góralskich, arii Halki czy dumki Jontka, jest dziełem bardziej surowym, zwartym dramaturgicznie i przede wszystkim bliższym rzeczywistości. Gdy wrażliwy społecznie Moniuszko spotkał się z Włodzimierzem Wolskim, literatem z cyganerii warszawskiej, którego rewolucyjny w wymowie poemat stanowił kanwę dla libretta, powstał utwór, który opowiada przejmującą historię polskiego społeczeństwa w połowie XIX wieku. Reżyserię objęła Agnieszka Glińska i z doskonale znanej nam opery uczyniła spektakl o pogłębionej warstwie psychologicznej, który spróbuje odczytać, co nowego „Halka” może oferować nam dzisiaj. Nadal jednak jest to przede wszystkim przepiękna muzyka ojca polskiej opery, która i bez „popisowych” fragmentów – zachwyca.

Wcześniej, o godzinie 17.30, dźwiękiem kuranta ze „Strasznego dworu” Stanisława Moniuszki – który od chwili otwarcia instytucji w nowej siedzibie w 2012 r. zapowiada wszystkie spektakle – rozpocznie się w foyer teatru uroczystość nadania imienia Stanisława Moniuszki Operze i Filharmonii Podlaskiej – Europejskiemu Centrum Sztuki w Białymstoku.

HALKA (WILEŃSKA)
STANISŁAW MONIUSZKO
Opera w dwóch aktach
Libretto: WŁODZIMIERZ WOLSKI
Prapremiera: 1 I 1848, Wilno
Premiera tej inscenizacji:
8 VI 2019 Teatr Wielki – Opera Narodowa
4 X 2019 Opera i Filharmonia Podlaska – Europejskie Centrum Sztuki im. Stanisława Moniuszki w Białymstoku | godz. 19.00, Duża scena, ul. Odeska 1

Kolejne spektakle 5 X 2019 godz.19, 6 X 2019 godz.18 oraz na spektakle poranne 8, 9, 10 X 2019 godz.10 (spektakle poranne w specjalnej cenie 50 zł).

Instrumentacja i opracowanie partytury: MICHAŁ DOBRZYŃSKI
Dyrygent: MIROSŁAW JACEK BŁASZCZYK
Reżyseria: AGNIESZKA GLIŃSKA
Asystent reżysera: BARBARA WIŚNIEWSKA
Scenografia: MONIKA NYCKOWSKA
Kostiumy: KATARZYNA LEWIŃSKA
Choreografia: WERONIKA PELCZYŃSKA
Reżyseria świateł: JACQUELINE SOBISZEWSKI
Projekcje video: FRANCISZEK PRZYBYLSKI
Kierownik Chóru: VIOLETTA BIELECKA
Autor plakatu: ADAM ŻEBROWSKI
Koprodukcja: Teatr Wielki – Opera Narodowa
Oryginalna polska wersja językowa z polskimi napisami
Czas trwania 1 godz. 30 min (bez przerwy)

CZEŚNIK
Paweł Czekała
ZOFIA
Katarzyna Szymkowiak
JANUSZ
Łukasz Klimczak
MARSZAŁEK
Dariusz Machej
JONTEK
Kamil Zdebel
HALKA
Ilona Krzywicka
oraz
ORKIESTRA I CHÓR
OPERY I FILHARMONI I PODLASKIEJ
TANCERZE/PERFORMERZY
Magdalena Fejdasz, Daniela Komędera-Miśkiewicz, Małgorzata Mielech, Aleksandra Osowicz,
Łukasz Przytarski, Gieorgij Puchalski, Stefano Silvino, Monika Szpunar, Adi Weinberg-Prejna

STRESZCZENIE (Agnieszka Glińska)

UWERTURA
Halka błąka się po świecie, do którego nie pasuje. Emocjonalnie rozedrgana, samotna, nieobecna.
Jest we władaniu swoich projekcji i wyobrażeń. Przez relację miłosną z mężczyzną z wyższej sfery
nie należy już do swojego środowiska, a świat, do którego aspiruje, w naturalny sposób ją odrzuca.

AKT I
Halka szuka swojej miłości. W miejskiej rezydencji Cześnika trwają zaręczyny Zofii, jego córki, z Januszem, młodym paniczem. Marszałek i zaproszeni goście uczestniczą w rytuale, którego ozdobą jest polonez tańczony przez przyszłych nowożeńców. Zosia stoi przed życiową decyzją. Czuje, że przekracza jakiś próg i musi wybrać pomiędzy dwoma mężczyznami swojego życia − ojcem i narzeczonym − nieświadoma, że jest przedmiotem finansowej umowy. Mężczyźni przekazują ją sobie z rąk do rąk i przypieczętowują decyzję o małżeństwie uściskiem dłoni. Uroczystość przerywa głos słyszany w oddali. Zofia i Cześnik zaintrygowani nasłuchują, próbując go rozpoznać. Przerażony Janusz wie, że to Halka. Boi się, że zażyłość, jaka łączyła (łączy?) go z dziewczyną wpłynie na jego przyszłe losy. Pod presją Cześnika, który domyśla się, że za przyszłym zięciem ciągnie się jakiś niezakończony romans, Janusz znajduje pretekst, by spotkać się z Halką sam na sam. W Halce walczą sprzeczne emocje: szczęście, lęk, radość, namiętność, czułość, złość. Ich siła zagarnia Janusza, uświadamia mu skalę pasji, która ich łączy. W przypływie namiętności obiecuje jej wspólne życie i prosi, by poczekała na niego w miejscu ich potajemnych schadzek, przy trzech figurach za miastem. Potem ogarnięty strachem ucieka. Jontek, który z ukrycia widział całą sytuację, zarzuca Halce naiwność. Nie może pogodzić się ze świadomością, że ją traci. W swojej arii bezwzględnie demaskuje przed Halką prawdziwe, jego zdaniem, oblicze i zamiary Janusza. Dziewczyna nie potrafi i nie chce przyjąć do wiadomości, że została oszukana. Konfrontacja jej wyobrażeń z wersją zdarzeń przedstawioną przez Jontka jest ponad jej siły. Halka przeżywa załamanie nerwowe i traci całkowicie kontrolę nad swoimi emocjami.

AKT II
Halka jest już bezgranicznie w świecie fantazji i wizji. W swojej głowie widzi obrazy, słyszy głosy. Błąka się po wsi, gdzie mieszkańcy odpoczywają po tygodniu mozolnej pracy. Podczas spoczynku rozmawiają na temat zbliżających się zaślubin Janusza i Zofii, które, decyzją Cześnika, odbędą się w pobliskim kościółku. Udręczony, bezradny i bezsilny wobec obłędu Halki Jontek relacjonuje wieśniakom wyprawę do miasta. Halka żyje w przekonaniu, że jest ptakiem. Obserwuje inne ptaki, jak swoich bliskich. Jej emocje skupiają się na obserwacji gołębia, który wzbiwszy się w górę spada z nieba i umiera. Dziewczyna absorbuje w siebie ptasi los. Do wioski przybywają Marszałek, Cześnik i Janusz z Zofią. Z wyższością pozdrawiają zebranych wokół siebie podległych im wieśniaków. Janusz i Zofia prezentują się w strojach ślubnych przed zgromadzonym tłumem. Zauważają Halkę.

AGNIESZKA GLIŃSKA
Aktorka i reżyserka spektakli teatralnych i telewizyjnych. Absolwentka Wydziału Aktorstwa i Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. A. Zelwerowicza. W latach 2012–2015 dyrektorka Teatru Studio w Warszawie. W swojej bogatej karierze związana była m.in. z: Teatrem Powszechnym im. Z. Hübnera, Teatrem Dramatycznym w Warszawie, Teatrem Współczesnym w Warszawie, Teatrem Ateneum im. S. Jaracza, Teatrem Muzycznym Capitol we Wrocławiu czy Teatrem im. J. Słowackiego w Krakowie. Wyreżyserowała blisko 60 spektakli teatralnych, w tym: „Korowód” A. Schnitzlera, „Trzy siostry”, „Wiśniowy sad” oraz „Mewę” A. Czechowa, „Kalekę z Inishmaan” M. McDonagh, „Panny z Wilka” J. Iwaszkiewicza, „Iwonę, księżniczkę Burgunda” W. Gombrowicza. Ponadto wyreżyserowała serial „Bez tajemnic” (HBO). Wielokrotnie nagradzana. W 1999 r. otrzymała Paszport „Polityki” w kategorii „teatr”, w 2003 roku – Grand Prix za reżyserię spektaklu „Czwarta siostra” na Krajowym Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru TV „Dwa teatry”. W 2011 r. uhonorowana została Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, a także Nagrodą im. T. Boya-Żeleńskiego za wybitne osiągnięcia reżyserskie ze szczególnym uwzględnieniem inscenizacji sztuk A. Czechowa na scenach Teatru Współczesnego i Narodowego. Wyróżnia ją ambitny, oparty na wielkiej literaturze teatr psychologiczny, w którym szczególną uwagę poświęca psychologii postaci. Od 2017 r. jest wykładowczynią Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie. Ceniona za rolę w serialu „Artyści” M. Strzępki oraz nominowanym do Oscara filmie „Katyń” A. Wajdy.