Odszedł dr Andrzej L. Ruprecht

Andrzej L. Ruprecht urodził się 20 kwietnia 1935 roku w Gdańsku. Mieszkał tam do wybuchu II wojny światowej. W czasie okupacji niemieckiej przeniósł się z rodzicami do Łodzi, a następnie do Nowego Sącza, gdzie rozpoczął naukę w szkole podstawowej.

Po wyzwoleniu, rodzina wróciła do Gdańska. Andrzej dokończył naukę w szkole podstawowej i wstąpił do liceum ogólnokształcącego. W 1955 roku poszedł na studia na wydziale lekarskim miejscowej akademii medycznej. Ze względu na pogorszenie stanu zdrowia, po przebytej wcześniej chorobie, musiał je przerwać.

W 1957 roku postanowił zmienić kierunek studiów i rozpoczął naukę na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Po dwóch latach zmienił uczelnię, kontynuując studia specjalizacyjne na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ukończył je w 1962 roku z tytułem magistra.

Z Białowieżą A.L. Ruprecht zetknął się po raz pierwszy 1 lipca 1960 roku. Wtedy to, po trzecim roku studiów na UMK, przyjechał tutaj na praktykę w Zakładzie Badania Ssaków PAN. Z ZBS związał się w 1964 roku na stałe, pracując początkowo jako asystent, później kustosz. W 1990 roku przeszedł na rentę inwalidzką i przeniósł się z żoną Joanną do Ciechocinka.

Przez cały okres pracy w Białowieży kierował kolekcjami naukowymi zakładu, a szczególnie kolekcją materiałów kostnych, która dzięki jego wysiłkowi należy obecnie do największych w Polsce. Należy wspomnieć, że kolekcjonowaniem szkieletów kręgowców A.L. Ruprecht zajmował się już od szkoły podstawowej. Tej pasji oddawał się też bez ograniczeń w pracy zawodowej.

Główne zainteresowania doktora skupiały się na morfologii, systematyce i faunistyce ssaków. Prowadzone przez niego badania bogatych zbiorów materiałów wypluwkowych sów oraz kolekcji krajowych i zagranicznych pozwoliły mu opracować wraz z prof. Kazimierz Kowalskim rozdziały dotyczące nietoperzy i gryzoni w "Kluczu do oznaczania ssaków Polski" (pod red. Zdzisława Pucka) i w "Atlasie rozmieszczenia ssaków w Polsce" (pod red. Zdzisława Pucka i Jana Raczyńskiego). W tym drugim dziele opracował 21 gatunków nietoperzy i 4 gryzoni. Wraz z dr. Wiesławem Bogdanowiczem stworzył monograficzne, kilkusetstronicowe opracowanie fauny nietoperzy Polski, a z Andrzejem Szwagrzakiem - "Atlas rozmieszczenia sów Strigiformes Polski". W "Czerwonej Księdze Zwierząt Zagrożonych i Ginących" znajdziemy jego dwa rozdziały o norce europejskiej i sowie włochatce.

Pracując w Białowieży, A.L. Ruprecht zainteresował się bliżej gatunkami ssaków czwartorzędowych, które żyły na ziemiach Polski w okresie ostatniego zlodowacenia. Lustrował teren samochodem, nawiązywał kontakty z muzeami regionalnymi, prywatnymi kolekcjonerami oraz publikował artykuły popularyzujące swoje badania w prasie lokalnej. Metody te okazały się niezwykle skuteczne i wkrótce zaczęły napływać na jego adres pierwsze okazy szczątków kostnych turów, żubrów, niedźwiedzi.

Równolegle nawiązywał też kontakty naukowe z paleontologami i teriologami (specjalistami od kopalnych gatunków ssaków). Czas wolny w podróżach zagranicznych do zakładów PAN i uniwersytetów w Moskwie, Leningradzie i Kijowie wykorzystywał na kontakt z materiałem kostnym ssaków kopalnych.

Powoli wchodził coraz dogłębniej w zagadnienia zmienności morfologicznej i zoogeografii czwartorzędowych ssaków. Powstawały jego pierwsze publikacje naukowe dotyczące Białostocczyzny. Wśród nich były doniesienia o stwierdzeniu słonia stepowego, słonia leśnego, lwa jaskiniowego - gatunków nowych dla tej części kraju. Nie zabrakło też mamutów, najliczniej reprezentowanych wśród słoni kopalnych Białostocczyzny.

Pewną ciekawostką było trzykrotne stwierdzenie szczątków mamuta na obszarze Puszczy Białowieskiej. Po upływie ćwierć wieku badań, A.L. Ruprecht uzupełnił listę ssaków kopalnych Białostocczyzny o kolejnych 10 nowych.

Wspólnie z Tadeuszem Buchalczykiem odkrył też występowanie nowego gatunku dla fauny Polski - tchórza stepowego.

Stopień doktora nauk biologicznych A.L. Ruprecht uzyskał w 1973 roku na Uniwersytecie Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie.

A.L. Ruprecht, mimo poważnych problemów ze zdrowiem, niemal do śmierci kontynuował badania naukowe. Publikował też ich wyniki. Zaangażowany był w działania na rzecz ochrony nietoperzy, zwłaszcza na Kujawach. Zajmował się też popularyzacją wiedzy teriologicznej.

Jego bogaty dorobek naukowy stanowi około 200 publikacji, w tym ponad 70 dotyczy bezpośrednio lub pośrednio nietoperzy.

A.L. Ruprecht został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1989) i Medalem 40-lecia Polski Ludowej (1984). Otrzymał też Nagrodę Sekretarza Naukowego Polskiej Akademii Nauk za udział w pracy pt. "Atlas rozmieszczenia ssaków w Polsce" (1984), a Kapituła Towarzystwa Przyjaciół Ciechocinka w 1999 roku przyznała mu Medal im. prof. Leonarda Lorentowicza "Za wybitne zasługi dla Uzdrowiska Ciechocinek". Od 1999 roku był Honorowym Członkiem Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Nietoperzy.