O tym rodzice powinni wiedzieć

Jak to działa

Jak to działa

- Istotą szczepienia jest wprowadzenie do organizmu antygenu (zabitych albo żywych osłabionych drobnoustrojów lub ich fragmentów), który wywołuje reakcję układu odpornościowego. Następstwem jest wytworzenie pamięci odpornościowej. Dzięki niej, gdy organizm w przyszłości zetknie się z żywym agresywnym drobnoustrojem, będzie mógł zareagować przygotowaną obroną immunologiczną. To rozpoznanie podanego w szczepionce antygenu zawsze owocuje reakcją organizmu, większą lub mniejszą, czasem niezauważalną, czasem jednak powodującą wyraźne objawy. Mogą to być zaczerwienienie, obrzęk, czasem podwyższenie temperatury ciała, złe samopoczucie, bóle głowy - wyjaśnia Zofia Ludwiczak.

Szczepienia ochronne są dzisiaj najbardziej efektywnym działaniem profilaktycznym w walce z wieloma chorobami. Niektóre szczepionki uodparniają przeciw jednej chorobie, np. szczepionka przeciw gruźlicy, przeciw odrze, inne zabezpieczają jednocześnie od kilku chorób, np. szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi.

Szczepionki stosuje się kilkakrotnie, aby spowodować długotrwałą odporność.

Jakie obowiązkowe

Program szczepień w Polsce - tzw. kalendarz szczepień -uwzględnia szczepienia obowiązkowe dla wszystkich dzieci: przeciw gruźlicy, błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, odrze i różyczce. Od niedawna obowiązkowe stały się również szczepienia przeciw żółtaczce.

- Dzieci, które urodziły się po roku 1993 objęte są programem szczepień przeciw żółtaczce. Pierwszą dawkę otrzymują zaraz po urodzeniu razem ze szczepionką przeciw gruźlicy. Natomiast dzieci urodzone przed 1994 rokiem szczepione są w gimnazjum - tłumaczy hajnowski pediatra, Zofia Ludwiczak.

Jakie warto przyjąć

Dorośli muszą już zaszczepić się we własnym zakresie. Mimo iż szczepionka jest płatna, jak mówią zgodnie lekarze, jest ona najbardziej potrzebna, gdyż żółtaczką możemy się zakazić w szpitalu, podczas porodu lub operacji, a także u fryzjera, manikiurzystki, czyli wszędzie tam, gdzie jest kontakt z krwią. Wystarczą trzy zastrzyki, by uzyskać odporność na całe życie. Ale uwaga - tę odporność uzyskuje się tylko wówczas, gdy przyjmie się wszystkie wymagane dawki.

Dzieci warto także zaszczepić przeciwko meningokokom. Choroba meningokokowa może przebiegać jako zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub posocznica (sepsa), stanowiąc zagrożenie dla życia człowieka. Do zakażenia może dojść w każdym wieku, jednak najbardziej narażane są dzieci do 5 lat. Niestety, szczepionka jest droga. Jedna dawka kosztuje 270 zł, a zaleca się do 6 miesiąca życia cztery dawki, od 6 do 12 miesiąca dwie dawki i powyżej jednego roku - jedną dawkę.

Szczepienia proponowane

- Zalecana jest także szczepionka przeciwko ospie wietrznej. Jedna dawka kosztuje 150 zł, z tym że szczepionka ta nie cieszy się zbytnią popularnością. Ospę w wieku dziecięcym przechorowuje się dość lekko. Powikłania występują rzadko, a jeżeli już są, to zazwyczaj jest to zapalenie ucha, gardła, oskrzeli oraz bardzo rzadko zapalenie płuc - mówi Zofia Ludwiczak.

Obecnie proponowane są także szczepionki przeciwko bakterii Hemofilus influenzae typu B (powodująca u dzieci zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych), skojarzona szczepionka przeciw różyczce, śwince i odrze oraz przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu. Coraz bardziej rozpowszechnione są szczepienia przeciwko grypie, jednak w odróżnieniu od innych szczepień, te muszą być powtarzane co roku.

Szczepienia dla kobiet

Przed ciążą warto zaszczepić się przeciwko żółtaczce, różyczce oraz ospie wietrznej.

- Jeśli pacjentka nie chorowała na ospę wietrzną, powinna w okresie ciąży unikać kontaktu z chorymi lub przed planowaną ciążą zaszczepić się, gdyż sam wirus u osób dorosłych może spowodować zachorowania na półpasiec - tłumaczy pediatra.

Nowością na rynku są szczepionki na raka szyjki macicy. Szczepionka zalecana jest dla dziewcząt od 16 roku życia. Jedna dawka kosztuje ponad 2 tys. zł, a zaleca się przyjęcie przynajmniej 3 dawek. Mimo tak wysokiej ceny, warto się zdecydować, gdyż umieralność na raka szyjki macicy u kobiet jest bardzo duża. Zaszczepić się przeciwko tej chorobie mogą również starsze panie. Jednak w tym przypadku trzeba wcześniej wykonać niezbędne badania, aby wykluczyć istnienie komórek nowotworowych.