Jej celem jest nauczenie młodych, jak zachowywać się, aby ten pokój zachować. Dotąd skuteczność tych wysiłków wydawała się ograniczona, skoro relacje telewizyjne pełne są informacji o wojnach, a sposób w jaki odnoszą się do siebie niektórzy politycy z pokojowymi relacjami nie ma nic wspólnego. Dlatego też pojawiła się idea wyodrębnienia edukacji dla pokoju z dotychczasowej praktyki nauczania i wychowania. Koichiro Matsuura - były dyrektor generalny UNESCO uznał, że edukacja pokojowa należy do głównych zadań UNESCO i ONZ.
Oczywiście problem przyczyn istnienia przemocy, konfliktów i wojen jest znacznie bardziej skomplikowany. Nauczyciele mogą jednak poświęcić uwagę podczas swoich zajęć zagadnieniu kształtowania poczucia wartości życia w pokoju. Paradoksalnie wiele uwagi w treściach edukacji pokojowej poświęcone jest konfliktom. Konflikty są nieuniknioną częścią życia jednostek, grup i społeczeństw. Konflikty prowadzą do znajdowania nowych rozwiązań, lepszego poznania się, zrozumienia siebie i innych oraz stworzenia możliwości lepszego zaspokajania potrzeb.
Edukatorzy prowadzący zajęcia edukacji pokojowej nie tłumaczą, że konflikty są złe i należy ich unikać. Pokazują natomiast, z czego one wynikają, jakie korzyści może przenieść ich ujawnienie, jak można postępować wobec i podczas konfliktów. Uczą też, jak można je rozwiązywać i że warto to robić bez uciekania się do krzywdzenia innych.
Edukacja pokojowa to także uczenie, jak warto się komunikować i współpracować z innymi, aby nie powstawały nieporozumienia grożące pojawieniem się przemocy. To również wskazywanie tego, co łączy ludzi i podkreślanie znaczenia dobrego życia. Istotne w tej edukacji jest też zapewnienie każdemu jego praw oraz szacunek wobec odmienności.
Co ważne, edukacja pokojowa nie jest edukacją pacyfistyczną w rozumieniu dążenia do zachowania pokoju za wszelką cenę. Nie zakłada też, że wszyscy i wszędzie zrezygnują z przemocy. Pokój i bezpieczeństwo przecież też wymagają obrony.
Pokój, o którym mówi się w kontekście edukacji pokojowej ma bardzo szeroki wymiar. Można mówić o pokoju wewnętrznym, który wynika m.in. z tego, że to, co, jak i z kim robimy jest zgodne z naszymi przekonaniami, wartościami. I można uczyć się jak to osiągnąć. Można też uczyć, jak tworzyć pokojowe relacje z bliskimi, kolegami, znajomymi. Edukacja pokojowa służy wyjaśnieniu, jak pokojowo mogą współdziałać grupy społeczne o różnych interesach. W skali globalnej zaś edukacja pokojowa to nauka o zasadach pokojowego współistnienia państw.
Gdzie tę edukację można w prowadzić w szkołach? Szacunku dla innych, umiejętności porozumienia się, współpracy, postępowania w sytuacjach konfliktowych, rezygnacji z przemocy można uczyć na każdej lekcji. Szczególnie dobrze do wprowadzania takich treści nadają się godziny wychowawcze. O pokojowym kształtowaniu relacji w społeczeństwie i między państwami można uczyć na lekcjach historii i wiedzy o społeczeństwie czy geografii. Jedynym warunkiem jest tylko uznanie, że pokój jest wartością, o którą trzeba zadbać i że warto uczyć, jak można to zrobić.
Jakie były potrzeby edukacyjne w minionych wiekach? Gdy w XIX w. powstawały systemy edukacji powszechnej zakładano, że ich zadaniem będzie przygotowanie mas młodych mieszkańców do sprostania wymaganiom, jakie wynikają z aktualnej sytuacji państwa. Początkowo program nauczania był stosunkowo prosty: pisanie, czytanie, rachowanie, nieco historii, przestrzeganie dyscypliny i wykonywanie poleceń. W sam raz, aby poradzić sobie w pracy w fabryce i podczas obowiązkowej służby wojskowej. Oczywiście szkoły dla elit miały zdecydowanie bardziej rozbudowaną ofertę. Z czasem - w miarę komplikowania się technologii, relacji społecznych, gospodarczych i wobec postępującej demokratyzacji - przebywało treści nauczania.
W XX wieku w szkołach uczniowie uczyli się już języka ojczystego, języka obcego, matematyki, historii, fizyki, geografii, przyrody, sztuki itd. Nadal się tego uczą, a kolejne modyfikacje dokonywane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej zmieniały jedynie szczegółowe treści, które uczniowie mają opanować. Prócz tego podstawowego programu szkoły pojawiły się także pomysły na uczenie innych treści.
Czytaj e-wydanie »Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
