Nowe domy na Bojarach czyli jak zachować wyjątkowy charakter unikalnej dzielnicy. Nowoczesne, eleganckie i w klimacie. Zobacz zdjęcia!

Bojary wyróżniają się na tle innych dzielnic Białegostoku i mimo, że zostały w dużej części pozbawione swojej zabytkowej tkanki architektonicznej to nadal panuje tam wyjątkowa atmosfera przesiąknięta historią.

Zobacz nowe i odnowione budynki na Bojarach, które wpisują się w unikalny charakter dzielnicy:

Niestety autentyczne budynki sprzed lat prawie zupełnie ustąpiły miejsca zabudowie współczesnej, głównie wielomieszkaniowej. Istnieją tu jednak nadal oazy klimatycznej zabudowy, o którą trzeba dbać ze szczególną troską. Bojary to stosunkowo duży obszar w bezpośrednim sąsiedztwie ścisłego centrum Białegostoku. Ulicami granicznymi są:

• Warszawska,
• Sienkiewicza,
• Towarowa,
• Skorupska i Daleka.

Zobacz na mapie zasięg dzielnicy Bojary (czerwone kropki) oraz Serce Bojar (zielone kropki):

Najstarsze, historyczne Bojary dziś już właściwie nie istnieją, a współczesna dzielnica kojarzy się mieszkańcom jedynie z tzw. Sercem Bojar, które bije w okolicy ul. Koszykowej i Wiktorii. To właśnie tam odnajdziemy klimatyczne drewniane budynki czy (w mniejszym stopniu) zbudowane z cegły. Jest to jednak stosunkowo młoda zabudowa, w kontekście wiekowej historii, i ma tylko niewiele ponad 100 lat. Serce Bojar tworzą obecnie następujące ulice:

• Wiktorii,
• Koszykowa,
• Gliniana,
• Poprzeczna,
• Staszica,
• Chopina,
• część ulicy Stary Rynek.

Dobrą drogą do uratowania Bojar jest stworzenie tam parku kulturowego i ścisłe przestrzeganie zasad wznoszenia nowych budynków i remontowania starych z bezwzględnym poszanowaniem historycznych wzorców.

Przeczytaj koniecznie: Białystok. Nadal nie wiadomo, co z utworzeniem parku kulturowego na Bojarach. Pojawił się za to nowy pomysł ochrony nie tylko tej dzielnicy

W białostockich archiwaliach Bojary* po raz pierwszy pojawiły się w roku 1581, a była to wtedy wieś, która biegła wzdłuż dzisiejszej ulicy Warszawskiej (od Pałacowej do Sienkiewicza). Mieszkańcy wsi, oprócz chałup i obejścia, posiadali też pola uprawne, które rozciągały się od ulicy Słonimskiej po ul. Sobieskiego. Od 1692 roku po sąsiedzku, za rzeką Białą, rosło miasto wraz z okazałym kompleksem pałacowym. W II połowie XVIII wieku Branicki powiększa miasto, a Bojary zostają do niego wcielone. Mimo to życie i obejścia mieszkańców zachowały wiejski charakter aż do rozbiorów. To była wieś w środku miasta, a odcinek ul. Warszawskiej od ul. Sienkiewicza do skrzyżowania był długo określany mianem ulicy Bojarskiej.

Na wschodnich terenach Rzeczypospolitej bojarami nazywano chłopów wolnych od pańszczyzny, zobowiązanych do pełnienia służby wojskowej.

Na Warszawskiej nie ma śladu po domach, ogrodach i stodołach. Obecnie w miejscu pierwotnej wsi Bojary rozciąga się jedna z najlepiej zachowanych XIX-w. ulic Stolicy Podlasia, która powstała w skutek działań pruskiej administracji (wybudowano domy dla oficjeli oraz okazałe gmachy na potrzeby urzędów).

Zobacz również: Bojarskie wspomnienia. Nowa książka Zbigniewa Klimaszewskiego o niezwykłych ludziach z wyjątkowej dzielnicy Białegostoku

Domy budowane na Bojarach pod koniec XIX w. nie miały nic wspólnego z wiejskimi chałupami, były one dzielone sienią na przestrzał co tworzyło dwa mieszkania po jej obu stronach. Najstarsze istniejące bojarskie chałupy są oszalowane szeroką deską, w międzywojniu szalowano deską węższą. Wraz z demograficznym rozwojem miasta budowano mnóstwo czynszowych kamienic (budynki z czerwonej i żółtej cegły spotykamy do dziś też na Bojarach).

Niewygodna białostocka dzielnica

Bojary przez lata zamieszkiwane były przez przez inteligencję, urzędników, nauczycieli. Bojary w oczach białostoczan i przyjezdnych jawiły się jako bardzo atrakcyjne i klimatyczne. Niestety z czasem stały się napiętnowane, przedstawiane jako wiejska enklawa w mieście, brudna i zacofana. Wciąż wnioskowano o konieczność wyburzenia, przebudowy, blokowano remonty i modernizację domów. Czasy i ludzie na szczęście się zmieniają.

Zobacz nowe i odnowione budynki na Bojarach, które wpisują się w unikalny charakter dzielnicy:

Przeczytaj o próbach niszczenia Bojar: Białystok. Deweloper złożył drugi wniosek o zgodę radnych na budowę bloku na Bojarach

Drewniane osiedle wchłaniane przez blokowiska ma szanse na przetrwanie dzięki ludziom z pasją. Ciągłe bicie na alarm pozwala mieć nadzieję, że Serce Bojar przetrwa. Nadal można znaleźć tu klimatyczne zakątki i architektoniczne perełki. Remontowane i budowane tu obiekty nawiązują do tradycyjnej zabudowy, a świadomość białostoczan jest coraz większa. Bojary, wieś w mieście, to kawał romantycznej historii nierozerwalnie związanej z całym Białymstokiem.

Źródło / Czytaj więcej: subiektywnybialystok.pl