Do dziś nie są znane losy pomordowanych. Nie wiadomo nawet, gdzie spoczywają ich szczątki. Instytut Pamięci Narodowej wciąż bada różne tropy. Kilkakrotne prośby o pomoc prawną strony rosyjskiej pozostają bez odpowiedzi. We wsi Giby na Suwalszczyźnie stoi krzyż, symbolizujący pochówek zaginionych, z napisem: "Zginęli, bo byli Polakami". Na tablicach wyryto nazwiska 530 osób.
Ofiary to m.in. działacze podziemia niepodległościowego i miejscowa ludność, sprzyjająca partyzantom. Ludzi tych obawiało się dowództwo Armii Czerwonej, które w dniach 11-24 lipca 1945 r. przeprowadziło operację wojskową na obszarze powiatów augustowskiego i suwalskiego. Jednostki sowieckie postawiono w stan gotowości bojowej, a we wspomnianych powiatach wprowadzono stan wyjątkowy. Ograniczono swobodę poruszania się ludności. O swych decyzjach Rosjanie poinformowali władze polskie oraz przedstawicieli Polskiej Partii Robotniczej.
12 lipca 1945 r. kierownik Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Augustowie przetłumaczył na język rosyjski spisy zarejestrowanych członków Armii Krajowej na terenie powiatu. Podobne dane zostały przekazane sztabowi wojsk sowieckich. Do Puszczy Augustowskiej wkroczyły oddziały Armii Czerwonej wchodzące w skład 3 Frontu i jednostki 62 Dywizji Wojsk Wewnętrznych NKWD wspomagane przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego i pododdział Pierwszego Praskiego Pułku Piechoty. Rozpoczęła się akcja pacyfikacyjna.
Oddziały sowieckie otaczały całe wsie, aresztując ich mieszkańców podejrzanych o kontakty z oddziałami podziemia niepodległościowego. W miastach przeprowadzano akcje sprawdzania dokumentów. Podczas obławy miały miejsce kradzieże i brutalne napady.
Zatrzymano około 7 tys. osób, które więziono w okolicznych miejscowościach. Władze sowieckie utworzyły specjalne obozy. Po przesłuchaniach część z zatrzymanych powróciła do domu. Około 600 osób narodowości polskiej zostało wywiezionych w nieznanym kierunku i wszelki ślad po nich zaginął.
Czytaj e-wydanie »Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
