Odsłonięcie Stolpersteinów to jeden z punktów obchodów 81. rocznicy wybuchu powstania w białostockim getcie. Felicja Raszkin-Nowak getto przeżyła, a swoje losy opisała w książce „Moja gwiazda”, Jej wujem był znany międzywojenny esperantysta Jakub Szapiro. Teraz przypominające m.in. o nich Kamienie Pamięci zaistnieją w przestrzeni Białegostoku.
Uroczystość przed kamienicą przy Lipowej 33 zaplanowano na piątek (16 sierpnia) o godz. 14. A dzień później – w sobotę 17 sierpnia – sprzed kamienicy wyruszy spacer białostockimi śladami Felicji Raszkin-Nowak. Początek o godzinie 11.
Skąd w ogóle wzięła się idea umieszczania Stolpersteinów, czyli Kamieni Pamięci?
Mariusz Sokołowski, społecznik, nauczyciel, prezes Fundacji Otwartej Edukacji: To był pomysł niemieckiego artysty Guntera Demniga. To on zaczął montować pierwsze Stolpersteiny, Jego idea tak się rozrosła, że na całym świecie zamontowano już ponad 100 tysięcy Stolpersteinów, najwięcej w Niemczech i Austrii. W Polsce nie ma ich za dużo, myślę, że około setki. Do tej pory ta idea nie jest mocno praktykowana.
Do Białegostoku przywędrowała przed rokiem.
- Nie ukrywam, że to wiceprezydent Rafał Rudnicki zapytał mnie jaka jest procedura umieszczania Stolpersteinów. Podzwoniłem do znajomych, którzy takie Stolpersteiny montowali. Okazało się, że jest to do zrobienia. Przed rokiem upamiętniliśmy rodzinę Samuela Pisara.
W tym roku ma to być m. in. Falicja Raszkin-Nowak.
- Tak. Felicja Raszkin-Nowak również zostanie upamiętniona. Stolpersteinami można upamiętniać też te osoby, które przeżyły wojnę, bo one w pewnym sensie też są ofiarami tego, co się wydarzyło. Upamiętniona zostanie też jej rodzina.
Kto dokładnie zostanie uhonorowany Kamieniami Pamięci?
- To będą jej rodzice Jakub i Betty Raszkin, jej babcia Maria Szapiro, jej wuj - znany esperantysta- Jakub Szapiro i wuj Mojżesz Tropp, który był radnym i cenionym architektem. Łącznie będzie sześć Stolpersteinów.
Czym się kierujecie, wybierając miejsca i osoby?
- Przed rokiem stanęło na Samuelu Pisarze. Felicję Raszkin-Nowak wybrałem dlatego, że mam emocjonalny związek z jej książką „Moja Gwiazda”, która ukształtowała mnie i moje podejście do tematu. Miałem z nią kontakt, korespondowaliśmy jakiś czas. Ważne jest też, że byłem w stanie odtworzyć losy kilku osób z jej rodziny. Ustalić rok urodzenia, okoliczności śmierci.
Zakładasz sobie, żeby co roku odsłaniać kolejne Kamienie Pamięci?
- Nie. Moim celem było pokazane, że jest taka forma upamiętnienia, że jest taka możliwość. Może znajdą się instytucje czy konkretne rodziny, które będą chciały kogoś upamiętnić? Szlak został przetarty. Będę podejmować działania na rzecz upamiętniania białostockich Żydów, ale nie chcę się „fiksować” na tej jednej metodzie.
Odsłonięcie Stolpersteinów już w piątek, 16 sierpnia, w rocznicę wybuchu powstania w białostockim getcie.
- Władze Białegostoku są otwarte na ten pomysł. Odsłonięcie organizujemy wspólnie, czyli moja Fundacja Otwartej Edukacji z prezydentem miasta Białegostoku. To partnerstwo organizacji pozarządowej i miasta.
Czy zgłaszają się do ciebie ludzie z innych miast na Podlasiu, by u siebie zrealizować podobny projekt?
- Miałem już kilka pytań od osób, które chciałyby upamiętnić osoby w Białymstoku. Pytali co trzeba zrobić, czy to jest trudne, do kogo się zgłosić. Z regionu pytań jeszcze nie było.
Sportowcy dla powodzian
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
