Miśki, zieleń i nowe ścieżki rowerowe. Co słychać w Budżecie Obywatelskim 2025?

Rokrocznie budżet obywatelski jest sprawdzianem kreatywności białostoczan. Zgłaszając projekty mieszkańcy mogą puścić wodze fantazji. Mogą zaproponować pomysły na zmiany w najbliższym otoczeniu. To dzięki budżetowi obywatelskiemu powstały np. tereny zielone na TBS-ach zwane bulwarami św. Jana Teologa, na ulice miasta wyszły WidziMisie, powstały tereny rekreacyjne na Węglowej czy strefa relaksu na Lipowej. Oczywiście nie wszystkie pomysły są trafne. Ale „vox populi – vox dei”. Rokrocznie wśród projektów można wyłapać ciekawostki. Jak jest w tym roku?

Na początek trochę liczb. Do budżetu zgłoszono aż 121 projektów. Po zweryfikowaniu ich zostało 26 ogólnomiejskich i 55 osiedlowych. Zrealizowanie wszystkich pochłonęłoby prawie 74 mln zł. A do podziału jest „tylko” 15 mln zł. Z puli tej 8 mln zł pójdzie na projekty ogólnomiejskie, zaś 7 mln zł na osiedlowe.

Projekty osiedlowe tym razem zdominowane zostały przez projekty edukacyjne. To pokazuje niedoinwestowanie szkół czy przedszkoli, skoro próbują realizować swoje potrzeby przy pomocy budżetu obywatelskiego. Wśród zgłoszonych projektów nie brakuje też remontów ulic, których mieszkańcy nie mogą się doczekać w ramach budżetu miasta. Są też ciekawostki, którym przyglądamy się bliżej.

Za ciosem idzie pomysłodawca WidziMIsiów. Łukasz Leoniuk już trzeci raz składa do budżetu obywatelskiego wniosek o zabawne niedźwiadki, która stały się już znakiem rozpoznawczym Białegostoku. Świadczy o tym fakt, że szlakiem WidziMisiów odbywają się spacery przyciągające tłumy zarówno starszych, jak i młodszych białostoczan. Ostatnio zaś wydana została mapka pomagająca znaleźć wszystkie miśki. W centrum Informacji Turystycznej schodzi jak ciepłe bułeczki…

W pierwszych dwóch rzutach w mieście stanęło po osiem niedźwiadków. Są to np. Miś Hetman, Miś Lalkarz, Miś Bojarski, Miś Król Chanajek, Miś Ursido czy Miś Rzeźbiarz. Tym razem to białostoczanie mieliby wskazać jakie niedźwiadki widzieliby na ulicach.

Zgoła odmienny charakter ma projekt Kenotaf. Ma przywracać pamięć o zapomnianej przez wielu białostoczan historii miejsca zwanego dziś Parkiem Centralnym. Park to bowiem wytwór powojenny. Tymczasem to cmentarz żydowski, który władze PRL próbowały wymazać z przestrzeni centrum miasta.

W ramach projektu miałoby powstać miejsce pamięci, w którym byłyby ustawione macewy znalezione podczas prac wolontariuszy ze Stanów Zjednoczonych prowadzonych na terenie Białegostoku. W 2022 roku ponad 100 macew wykopali z górki przy ul. Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Rok później - kolejne z okolic górki przy Operze i Filharmonii Podlaskiej. Miejsce pamięci miałoby powstać od strony ulicy Marjańskiego, na przedpolu cmentarza.

W drugą stronę miałby iść projekt na Wygodzie. Tu mieszkańcy chcieliby odnowienia tzw. skweru „Wygoda” przy ulicy Pułkowej. Chcą tu zamontowania oświetlenia, modernizacji alejek, ustawienia koszy na śmieci, ławek i pojemników na odchody zwierzęce. Słowem nikt nie wspomina, że skwer to cmentarz ewangelicki, który pierwotnie ciągnął się od Wasilkowskiej do Pułkowej. Był więc znacznie większy niż teren, jaki dziś zajmuje cmentarne lapidarium.

Cztery kolejne projekty dotyczą skwerów. Pierwszy zakłada budowę placu zabaw z małą architekturą oraz ścieżką ułatwiającą dojście do placu na skwerze Włodzimierza Zankiewicza. Kolejny – budowę siłowni z altaną rekreacyjną na tym samym skwerze. Można tylko zastanawiać się nad miejscem. Skwer Zankiewicza to dwa duże trawniki między wjazdami z Sienkiewicza na Poleską. Ale może w końcu to miejsce by ożyło?

Natomiast trzeci projekt to dopiero pomysł na skwer. Mieszkańcy Nowego Miasta wymyślili sobie na swoim osiedlu… barok. Chcieliby zamienić plac naprzeciwko kościoła św. Karola Boromeusza (róg Pułaskiego i Orląt Grodzieńskich) w prawdziwy plac osiedlowy. Miałby stać się centrum i wizytówką osiedla. Widzą tu nawet… kopię jednego z roślinnych dywanów barokowych  Ogrodów Branickich. Tak ciekawe, jak i zaskakujące.

Wśród terenów zielonych jest też duży projekt dotyczący poprawy alejek w parku Antoniuk, gdzie miałyby pojawić się żwirowe nawierzchnie.

Wśród projektów nie mogło zbraknąć pomysłu rowerzystów. Ci rokrocznie próbują na różny sposób domykać sieć ścieżek rowerowych w Białymstoku. Bo choć miasto przy każdej większej inwestycji stara się też budować nowe drogi dla rowerów, nie oznacza to, że sieć pozbawiona jest błędów. Ciągle są w niej „dziury”, ciągle brakuje przejazdów przez ulice albo jakichś odcinków, które połączyłyby dotychczasowe trasy. Dlatego też rowerzyści szukają poparcia dla swoich idei w budżecie obywatelskim.

W tym rozdaniu zgłaszają projekt, który ma załatać kilka kolejnych „dziur”. Pierwszy z odcinków ścieżki miałby powstać między skrzyżowaniem ulic Gdańskiej i Drewnianej a istniejącą drogą dla rowerów na ul. Miłosza. Kolejny ma łączyć skrzyżowanie ulic Włościańskiej i Pieczurki ze ścieżką wzdłuż ulicy Nikodema Sulika. Dalej jest łącznik między Podleśną a drogą dla rowerów przy Miłosza czy kawałek ścieżki w rejonie Marczukowskiej. Projekt zakłada też ułatwienia na krzyżówce Kawaleryjskiej z Pułaskiego. Inny z projektów zakłada budowę ciągu pieszo-rowerowego ulicami między Kleeberga a Tkacką. Nie wiedzieć czemu ulice nie zostały „sklejone” podczas modernizacji trasy generalskiej.

Kolejny z ciekawych pomysłów to montaż kamer pokazujących online, co dzieje się akurat na Rynku Kościuszki. To popularne rozwiązanie stosowane w innych miastach. Teraz mogłoby trafić nad rzekę Białą. Pomysłodawcy chcieliby zakupić, a później zamontować na głównym placu miasta trzy kamery pozwalające podglądać życie w mieście czy białostockie zabytki.

Jest wreszcie próba ożywienia bazaru na Kawaleryjskiej. Mogłaby tu powstać wiata, gdzie rozkładałyby się osoby z towarem w ramach tzw. wyprzedaży garażowych czy swap market (czyli w ramach spotkań mających na celu wymianę ubrań). Choć przy okazji tego projektu trzeba zauważyć coś jeszcze. Nie da się ukryć, że bazar lata świetności ma już dawno za sobą i  przydałoby się znalezienie kompleksowego pomysłu na to targowisko, a nie półśrodki.

Zmiany klimatu sprawiają, że białostoczanom coraz bardziej doskwiera upał. Nie dziwi więc, że powoli dostrzegają potrzebę zazieleniania miasta. W tym rozdaniu są trzy projekty zakładające nasadzenia.

„Spacer wśród drzew w Białymstoku” zakłada posadzenie 500 drzew na terenach miejskich. Jest tylko jedna mała gwiazdka z dopiskiem. Zamiast drzewa może to być 5 metrów kwadratowych krzewów.

Kolejny pomysł polega na posadzeniu przy ulicy Skorupskiej drzewek owocowych takich jak grusza drobnoowocowa, śliwa wiśniowa. Inny zaś miałby polegać na zasadzeniu krzewów – jak perukowiec, prusznik czy trzmielina – przy Chodkiewicza i Warneńczyka.

Głosowanie w ramach BO 2025 potrwa od 24 września do 7 października, a wyniki zostaną ogłoszone do 31 października. Mieszkańcy będą mogli głosować tradycyjnie w wersji papierowej oraz elektronicznie. Każdy będzie mógł wybrać maksymalnie 4 projekty i zagłosować tylko raz. Można wybrać projekty z dowolnej kategorii, a osoby małoletnie do karty do głosowania muszą dołączyć zgodę opiekuna prawnego na udział w głosowaniu. Papierowe karty do głosowania będzie można odebrać w Urzędzie Miejskim (przy ulicy Słonimskiej 1 i przy ulicy Branickiego 3/5), w Centrum Aktywności Społecznej (róg Krakowskiej i św. Rocha) oraz w mobilnym punkcie na Rynku Kościuszki. Interaktywna karta do głosowania będzie dostępna od 24 września na stronach: bialystok.pl i cas.bialystok.pl. Tegoroczne projekty zakwalifikowane do głosowania będzie można poznać podczas Białostockiego Festynu Obywatelskiego, który odbędzie się w niedzielę 15 września, w Parku Planty, przy fontannie w Alei Zakochanych.

Budżet Obywatelski po weryfikacji

Tężnia obywatelska znowu działa