Minister kultury podtrzymał moją decyzję. Nie można chronić czegoś, czego już nie ma – mówi Małgorzata Dajnowicz, wojewódzka konserwator zabytków.
Latem odmówiła wszczęcia postępowania o wpis do rejestru zabytków terenu ograniczonego ul. Stawową, Dojlidy Fabryczne i ogrodzeniem Pałacu Hasbacha. Ma tędy biec droga przez bagna. Dzięki niej kierowcy wyjeżdżający z Białegostoku w stronę Bielska Podlaskiego nie będą już musieli jechać łukiem w prawo przed Sklejkami, tylko pojadą prosto przedłużeniem ul. Branickiego. Ulica będzie wiodła przez podmokły teren i połączy się z ul. Suchowolca w okolicach kościoła Niepokalanego Serca Maryi.
Sprzeciwia się temu Towarzystwo Opieki nad Zabytkami. Bo droga przepołowiłaby teren dawnego założenia pałacowo-fabrykanckiego Hasbachów. Jednocześnie rozrywając historyczny układ urbanistyczny, jaki tworzą sąsiadujące ze sobą m.in.: Pałac Hasbacha, kościół Niepokalanego Serca Maryi oraz dawne domy fabrykanckie wzdłuż ul. Suchowolca.
Do marca nadzieję widziano w radnych PiS, którzy w kampanii wyborczej z 2014 roku zarzekali się, że są przeciw drodze. W marcu zagłosowali jednak za studium, które dopuszcza powstanie trasy.
– Rozmawialiśmy na ten temat nie tylko z mieszkańcami Dojlid, ale też Dojlid Górnych i osiedla Nowe Miasto. Wskazywali, że ruch z miasta powinien być wyprowadzany jak najszybciej, czyli nie przez ul. Kuronia, Mickiewicza i Ciołkowskiego, ale właśnie planowaną drogą przez Dojlidy – komentował na naszych łamach przewodniczący rady miasta Mariusz Gromko z PiS.
Zobacz koniecznie: Ulica ks. Michała Sopoćki, czyli przedłużenie Sitarskiej w Białymstoku, już otwarta. Są dwa pasy ruchu w każdą stronę, jest nowy wiadukt
TOnZ-owi pozostało więc prosić o pomoc służby konserwatorskie. Małgorzata Dajnowicz stwierdziła jednak, że wnioskujący nie wykazali dostatecznego interesu społecznego, by obejmować teren ochroną. Jej wątpliwości wzbudziło również to, że TOnZ chciał, by w rejestrze znalazł się – osuszony w latach 90. – staw. Dziś jest on porośnięty trawą. Przed laty funkcjonował jako staw młyński i był częścią założenia.
– Zawsze można go odtworzyć. Uregulowałoby to stosunki wodne i zmniejszyło straty, jakie regularnie powstają w czasie ulewnych deszczy – podkreślała w lipcu na naszych łamach Barbara Tomecka z TOnZ-u.
Te argumenty nie przekonały Małgorzaty Dajnowicz. Kiedy odmówiła wpisu terenu do rejestru, TOnZ odwołał się do ministra kultury. Ten stwierdził, że teren, gdzie był staw „nie dokumentuje w żaden sposób dawnej funkcji jako stawu młyńskiego, bowiem utracił ją w drugiej połowie XIX wieku”.
Nie przegap: Dojlidy. Mieszkańcy nie zgadzają się na osiedle bloków i drogę przez bagna
Natomiast jeśli chodzi o postulowaną przez TOnZ ochronę założenia urbanistycznego, minister przypomina, że już dziś do rejestru wpisany jest Pałac Hasbacha, dawne domy fabrykanckie oraz kościół wraz z plebanią. Minister nie widzi więc potrzeby obejmowania ochroną całego dawnego założenia Hasbachów, skoro oprócz tych trzech elementów niewiele już z niego pozostało.
– Zastanawiamy się nad skierowaniem skargi na decyzję ministra do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Mamy takie prawo – podkreśla Barbara Tomecka.
Faktem jest jednak, że budowa drogi na zapleczu Pałacu Hasbacha rozwiąże problem komunikacyjny, jakim jest „wąskie gardło” ul. Suchowolca i Dojlidy Fabryczne oraz tłok na rondzie u zbiegu tych ulic. Jeżdżą tamtędy również ciężarówki, które z ul. Branickiego kierują się przedłużeniem ul. Piastowskiej na obwodówkę.
Czytaj też: Spór o Dojlidy. Park kulturowy i estakady na bagnach
– Moim zdaniem należy zakazać tirom wjazdu na ul. Suchowolca. Mogą przecież, jadąc od strony Hajnówki, skręcać w prawo w Plażową i dojeżdżać do Ciołkowskiego – mówi Tomecka.
Historyk Andrzej Lechowski podkreśla jednak, że oprócz tirów, problemem są samochody osobowe. – Kto by nadkładał drogi skręcając w Plażową? – pyta. Dodaje, że na pewno trasa na zapleczu Pałacu Hasbacha rozwiązałaby problem.
Na razie nie są jeszcze znane parametry przyszłej drogi. Urbaniści są dopiero w trakcie tworzenia projektu planu miejscowego tych okolic.
Zobacz koniecznie: Browar Dojlidy Białystok. Zobacz jak i gdzie powstaje piwo!
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?