Miles Hyman. Shirley Jackson – Loteria. Komiks jak film noir czy thriller

Już pierwsza plansza dowodzi, że nie będzie to zwykły komiks. Nie pada ani jedno słowo. Niczym w filmie, czytelnik widzi poszczególne kadry. To widoki okrytego nocą miasteczka, przez które przejeżdża auto z włączonymi reflektorami. Za kierownicą klasycznie ubrany mężczyzna. Widać rękawy marynarki, białe mankiety koszuli, kiedy wysiądzie, oczywiście bez słowa, zapina ją, mając na głowę wciśnięty kapelusz. A więc klasa co najmniej średnia. I mimo że to książka, w uszach jakoś same brzmią dźwięki na przykład trąbki Milesa Davisa ze ścieżki dźwiękowej do filmu „Windą na szafot”.

A to dopiero początek. Miles Hyman, wnuk Shirley Jackson, pokusił się o komiks wyglądający niemal jak filmowy storyboard. Tekst został tu sprowadzony do niezbędnego minimum. Ważniejsza jest atmosfera budowana przez następujące po sobie kadry. Oglądając je, czytelnik podświadomie czuje, że coś wisi w powietrzu, ale nie od razu dowie się o co chodzi. Mężczyźni przygotowują jakąś loteryjkę, pewna urodziwa gospodyni domowa bierze kąpiel. Wszyscy wiedzą, że 27 czerwca jest właśnie dniem, w którym całe miasteczko musi wziąć udział w zabawie, niektórzy po raz, bagatela, 77.! Ale o co chodzi? Finał będzie zaskakujący, okrutny, a jednocześnie zapowiedziany wcześniejszymi kadrami, ot choćby dziećmi, układającymi piramidkę z polnych kamieni.

W USA opowiadanie Shirley Jackson „Loteria” uważane jest za arcydzieło. Czy komiks wzmacnia sugestywność tekstu, którym zachwyca się sam Stephen King – najlepiej przekonać się na własne oczy. Polecam.

Małe, idylliczne amerykańskie miasteczko, w którym wszyscy znają się po imieniu. Każdego roku te imiona zapisywane są na kartkach i wkładane do drewnianego pudełka. Tylko jedno zostanie wylosowane, ale w tej loterii nikt nie chce być zwycięzcą...

O tym miasteczku traktuje opowiadanie „Loteria”, które w 1948 roku opublikował „The New Yorker”. Tekst ten wywołał skandal, wielu czytelników magazynu rezygnowało z prenumeraty, autorka dostawała listy z pogróżkami. Po latach stało się jednym z najsłynniejszych opowiadań w historii amerykańskiej literatury i uważane jest za najdoskonalsze w dorobku Shirley Jackson, autorki m.in. „Poskramiania demonów”, czy „Nawiedzonego domu na wzgórzu”, powieści grozy które były wielką inspiracją dla Stephena Kinga, czy Neila Gaimana.

Ponad 70 lat po publikacji opowieść o małym miasteczku wciąż budzi silne emocje. Niepokój i gniew. Wciąż aktualne są też pytania, które stawia. O społeczny konformizm, tradycję, instytucjonalną przemoc, strach jako narzędzie kontroli...

Powieść graficzna Milesa Hymana, wybitnego ilustratora i jednocześnie wnuka Shirley Jackson, jest czymś więcej niż adaptacją opowiadania. Sposób, w który buduje on swoją opowieść - odsłaniając kolejne jej elementy powoli i z wielką dbałością detale - pozwala spojrzeć na „Loterię” z nowej, ale nie mniej niepokojącej perspektywy.

„Loteria” to najbardziej kontrowersyjna rzecz opublikowana kiedykolwiek w „The New Yorker”.

Jonathan Lethem

„Jackson udało się dokonać czegoś, o czym marzy każdy pisarz – napisane przez nią słowa w jakiś niewyjaśniony sposób stawały się czymś więcej niż tylko zbiorem liter”.
Stephen King

„Niezwykła pisarka”.

Neil Gaiman
„Jej opowiadania należą do najstraszniejszych, jakie kiedykolwiek zostały opublikowane”.
Donna Tartt

„Shirley Jackson jest jedną z tych operujących charakterystycznym i niepodrabialnym stylem pisarek, której osiągnięcia nie są może tak znane jak Melville’a, Jamesa, Hemingwaya, czy Faulknera, ale wciąż robią olbrzymie wrażenie”.
Joyce Carol Oates