Łzy Diabła Magdaleny Kozak to spojrzenie na wojnę oczami żołnierza

Fabuła Łez Diabła rozgrywa się na planecie Dżahan w innym systemie słonecznym. Zamieszkuje ją cywilizacja, która na pierwszy rzut oka przypomina kraje bliskiego wchodu. Mieszkańcy tej planety chociaż społecznie rozwinięci nie znają jednak elektryczności, a jeżeli chodzi o sztukę wojenną zatrzymali się na etapie średniowiecza. Trwa to do momentu kiedy nawiązują kontakt z Obcymi - czyli nami, mieszkańcami Ziemi, którzy podbijają kosmos.

Ziemianie sprzedają ludziom z Farji sprzęt wojskowy, broń, nowinki technologiczne w zamian za czars, roślinę która rośnie tylko na tej planecie i z której na Ziemi wytwarza się narkotyk Łzy Diabła. Specyfik od którego uzależnieni są prawie wszyscy ziemianie jednocześnie powoduje stan szczęśliwości. Dzięki temu od dawna nie ma na naszej planecie wojen.

W zwierciadle doświadczeń

Patrząc na obie cywilizacje od razu nasuwają się skojarzenia z dzisiejszym obrazem krajów Bliskiego Wschodu oraz ingerencji w tamte rejony Stanów Zjednoczonych. I słusznie. Wydaje się zresztą, że Magdalena Kozak niespecjalnie podobieństwa między stworzonym światem, a tym co doświadczyła w Afganistanie chce ukryć.

Bo właśnie przeżycia autorki z misji w tym kraju były inspiracją do napisania tej powieści.

Rodzina królewska Farji to lustrzany obraz bogatych arabskich szejków oraz rodzin panujących w Arabii czy Bahrajnie. Niezdobyte plemiona Wysokich, od wieków sprzeciwiających się reżimowi władzy to nic innego jak obraz górskich ludów zamieszkujących góry Bliskiego Wschodu.

Na Farji mówi się po naszemu

Łzy Diabła to lektura lekka. Nie ze względu na treść tylko na formę języka używanego przez Kozak. Bohaterowie powieści niezależnie czy pochodzą od arystokracji Farji, buntowników z gór, czy Obcych - mówią i brzmią dokładnie tak samo. Dialogi w Łzach Diabła brzmią jak język współczesnej młodzieży. Po rozmowach bohaterów w żaden sposób nie można poznać, że pochodzą oni z innej planety.

Z jednej strony ułatwia to czytanie, gdyż język zawarty w książce jest nam znany z otoczenia, z drugiej niszczy immersję i nie pozwala się za bardzo wczuć w opowiadaną historię. Poza dialogami Autorka buduje opowieść płynnie, tak, że połykanie stron mija szybko i bezboleśnie.

Historia Łez Diabła podzielona została na dwie linie. Poznajemy dwóch bohaterów księcia Izzata, następcę tronu i głównodowodzącego wojsk Farji, którego zadaniem jest ruszyć na wojnę z Wysokimi. Równolegle towarzyszymy Znajdzie, pastuszkowi z Amnezją, który staje się Mścicielem z Pól, budzącym strach buntownikiem walczącym z wojskami króla.

Przez praktycznie całą książkę, te dwie historie zupełnie się nie stykają. Nie znamy połączenia między wydarzeniami, w których bierze udział Izzat i Znajda. Z czasem jednak w czytelniku rodzi się przeświadczenie, że te połączenie rzeczywiście istnieje. Tego jednak w jakim stopniu, przychodzi nam się dowiedzieć dopiero na samym końcu.

Zakończenie dla niektórych może być szokujące, inni pewnie wpadną na rozwiązanie dużo wcześniej. Nie sposób jednak oddać autorce, że finał powieści płynnie spina całą historię i nie jest w żadnym stopniu wymuszony.

Podobni jak dwie krople wody?

Pomimo, że w powieści, że w Łzach Diabła występuje cały panteon barwnych postaci to jednak głównymi bohaterami są właśnie Izzat i Znajda.

Magdalena Kozak na kartach książki buduje te postaci i systematycznie je rozwija można powiedzieć , że od zera do bohatera. Izzat i Znajda obydwoje zaczynają w punkcie w którym są postaciami mało skomplikowanymi. Izzat, syn króla, następca tronu, żyjący dostatnio, bez problemów, można powiedzieć, że to jeszcze rozkapryszone dziecko. Znajda natomiast na początku historii jest zagubionym pastuszkiem, który nie pamięta kim jest.

Obie postaci posiadają te same przywary co i cała książka, czyli dziecinne dialogi. Sposób wypowiadania się Izzata (jak głównodowodzącego wojsk i następcy tronu) jest zupełnie nierzeczywisty. Poza tą wadą osoba księcia Farji jest dobrze zarysowana. Z czasem Izzat przemienia się z żyjącego marzeniami nastolatka w dowódcę z krwi i kości. Kozak jasno daje do zrozumienia, że ta zmiana spowodowana jest okrucieństwami wojny których młody arystokrata doświadcza na własnej skóry.

Podobnie zmienia się Znajda. Z cichego i nie mającego własnego zdania pastuszka z czasem zmienia się w partyzanta, bojownika, a w końcu i w postać która swoimi działaniami inspiruje tłumy.

Obydwaj główni bohaterowie przechodzą w Łzach Diabła stopniową metamorfozę. Należy również dodać, że przemiana jest jak najbardziej wiarygodna. W tym aspekcie można uwierzyć Kozak, że właśnie tak wpływa wojna na żołnierzy w prawdziwym życiu.

Podsumowując książka Łzy Diabła Magdaleny Kozak to lektura pasjonująca i warta polecenia, przede wszystkim ze względu na wartką akcję oraz możliwość spojrzenia na wojnę oczami byłego żołnierza. W przeniesieniu swoich doświadczeń na karty powieście autorka poradziła sobie bardzo dobrze.