Ks. Michał Niegierewicz: Przeniesiemy się w inny świat

Kurier Poranny: To już 33. festiwal Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej. Czas na refleksje.

Ks. dziekan Michał Niegierewicz: Dzięki Bogu, że festiwal dotrwał do tego czasu. Pierwotnie, kiedy zaczynaliśmy go organizować, zamierzenia były inne, że to festiwal dla naszych chórów. Chodziło o to, aby dać możliwość uczestnictwa chórom, głównie wiejskim, żeby mogły się ze sobą spotkać, wymienić doświadczenia, a tym samym podnieść poziom śpiewu cerkiewnego. W tamtym czasie śpiewanie w chórze cerkiewnym nie było czymś atrakcyjnym, zaszczytnym. Właściwie ten festiwal przerósł nasze oczekiwania - wypłynął na szersze wody, zainteresował publiczność nie tylko miejscową, ale Europę i dalej. Dziś właściwie każdy liczący się chór musi mieć w repertuarze muzykę cerkiewną.

Muzyka cerkiewna ma swoją specyfikę, nie jest stricte koncertowa.

- W pojęciu Kościoła jest to modlitwa, doksologia, wychwalanie Boga. Oddziaływuje w sposób szczególny, ponieważ jest to połączenie modlitwy, słowa i muzyki. Razem wzięte działa na wnętrze człowieka, to co nazywamy duszą. Człowiek ma możliwość oderwać się od codziennej rzeczywistości, od materializmu i przenieść się w inny świat, nie do końca znany, a jest tam harmonia, piękno, to co ogólnie nazywamy szczęściem. Zadaniem muzyki cerkiewnej jest oddziaływanie na człowieka, żeby pobudzić człowieka do modlitwy. To jest główny sens.

Zajrzyjmy do programu. W środę, pierwszego dnia przesłuchań, wystąpią głównie chóry parafialne, drugiego dnia aż 9 chórów, w tym chór z Izraela.

- W 2011 r., był chór żydowski, "Bracia Baruch" z Serbii. W tym roku wystąpią rodowici Izraelici i będą śpiewać muzykę starotestamentową. Dla nas to novum. Chór "Shir Hadash" odnalazł nasz festiwal poprzez ambasadę Izraela. Chce nawiązać szerszą współpracę z naszym regionem, kościołem prawosławnym, a przede wszystkim festiwalem. Myślę, że śpiew żydowski jest piękny sam w sobie. Również polifoniczny. Myślę, że to będzie bardzo ciekawe.

Sporo miejsca zostanie poświęcone też śpiewowi gruzińskiemu.

- We wtorek mamy dzień imprez okołofestiwalowych, otwarcie bardzo ciekawej wystawy. Pani Czyżewska tworzy ikony, ale nie pędzlem, nie farbami, nie mozaiką, a igłą i nitką. Przez wiele lat zrobiła bardzo dużą kolekcję pięknych ikon. Chcemy to zaprezentować szerszej publiczności. Później będzie spotkanie z ks. archimandrytą Warsonofiuszem Doroszkiewiczem, autorem książki "Dzieje wschodnich Rzymian". Zbadał on dwa nurty chrześcijaństwa, które na naszych ziemiach się spotkały. Potem planujemy wykład na temat muzyki cerkiewnej szczególnie naszego regionu - Polesia, Białorusi. Wykład przedstawi muzykolog z Grodna Włodzimierz Lebiecki, który jest jednocześnie jurorem festiwalu. Później, o godz. 18, usłyszymy pieśni gruzińskie w wykonaniu chóru z Gruzji, który w HDK zaprezentuje się szerszej publiczności nie tylko z muzyką sakralną, ale ludów kaukaskich.

Podczas przesłuchań zaśpiewają też Francuzi.

- Z Francji w tym roku zgłosiły się dwa chóry. Zasugerowaliśmy, aby chór z soboru Aleksandra Newskiego, słynny chór Kiedrowa z Paryża, przyjechał w następnym roku, a teraz zobaczymy Chór "Borisfien", także z Paryża.

W ubiegłym roku nie było chórów ukraińskich. W tym roku aż trzy - z Krzywego Rogu, z Kijowa i ze Lwowa

- Ze Lwowa niemal stuprocentowo dotrze. Jak będzie z innymi, nie wiadomo. Sytuacja zmienia się praktycznie z godziny na godzinę. Modlimy się, aby nie doszło do czegoś gorszego. Na dzień dzisiejszy wszyscy mają wizy i wszyscy jadą do Polski, ale dopóki nie przekroczą granicy, trudno powiedzieć. Ale są to chóry naprawdę bardzo dobre.

W tym roku posłuchamy 28 chórów, wśród nich wiele bardzo dobrych. Chciałbym polecić chór konserwatorium w Kazaniu, z Rosji. Jest on porównywalny z chórem, który był u nas w ubiegłym roku, z Konserwatorium Moskiewskiego im. Piotra Czajkowskiego. Myślę, że ich występ zadowoli każdego wymagającego słuchacza.

Poza przesłuchaniami w soborze, od 2005 roku odbywa się koncert plenerowy w puszczy, w żwirowni, w piątek wieczorem.

- Tradycją się stało, że organizujemy wieczór, który nazwaliśmy "Ucztą Folklorystyczną". Przy okazji pobytu w Hajnówce chóry prezentują również swój folklor. W środku Puszczy Białowieskiej, w Ośrodku Jagiellońskie, śpiewają, tańczą, pokazują kulturę swoich narodów. Koncert zawsze przyciąga masę ludzi, widzów należy liczyć w tysiącach. Znam małżeństwo, które co roku przyjeżdża na koncert w żwirowni aż z Jeleniej Góry, a potem zostaje na koncert galowy w hajnowskim soborze.

Festiwal Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej rozsławia Hajnówkę.

- Cieszę się, że promuje Hajnówkę. Poprzez pryzmat muzyki cerkiewnej ludzie inaczej patrzą na nasz region, na prawosławie. Wiodąca myśl festiwalu, to myśl ekumeniczna. Podczas inauguracji wystąpiły dwa chóry, najlepsze kościoła prawosławnego i katolickiego, bo chór Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i Chór Katedry p.w. Św. Marii Magdaleny w Warszawie. Specjalnie tak robimy, żeby zaznaczyć akcent jednoczący. Podczas przesłuchań będzie występował chór zakonnic, urszulanek z Sieradza. Katolicki zakon, ale śpiewają muzykę cerkiewną. Chór z Izraela także świadczy o tym, że jesteśmy otwarci jednoczyć wszystkich poprzez śpiew.

Trzeba podkreślić ogromny wkład wolontariuszy. Dzięki Bogu, że są chętni młodzi ludzie, którzy pomagają, nie licząc się z czasem.