Klient, czyli czerwony płaszcz noszą prostytutki

Właściwie w tym filmie wszystko wydaje się dobrze znane i oswojone. Młode małżeństwo, wieczorami grające w spektaklu „Śmierć komiwojażera” boryka się z trudnościami lokalowymi. Prawdopodobnie to jakiś deweloper naruszył fundamenty ich bloku i muszą się gdzieś przeprowadzić. Członek teatralnej trupy proponuje im mieszkanie, które jak okaże się po niewczasie, wynajmował prostytutce. Po ulicach jeżdżą zachodnie auta, wszyscy mają smartfony, laptopy, telewizję satelitarną. Nowe blokowisko jest trochę zapuszczone, trochę straszne, ale ludzie życzliwi i przyjaźni. Dlatego wtargnięcie do mieszkania nieznajomego i brutalne potraktowanie młodej kobiety to szok dla wszystkich. Jest tylko jedno ale. Akcja tego filmu rozgrywa się nie w Nowym Jorku czy w Berlinie, gdzie widok kobiet w chustach na głowach nikogo już nie dziwi, ale w Iranie.

Za dnia młody małżonek jest nauczycielem. Uczniów ma normalnych, ubranych podobnie jak ci w Polsce czy Francji, robią mu te same kawały, tyle… że to sami chłopcy. Napadnięta kobieta nie chce zgłosić przemocy policji, bo… musiałaby publicznie opowiadać, o tym co się jej przytrafiło. Jeden z aktorów amatorów parska śmiechem, kiedy w przedstawieniu jedna z aktorek grających sąsiadkę, która przyszła się wykąpać deklaruje nagość, będąc ubrana w czerwony płaszczyk. Ta oburza się, wytykając koledze z zespołu złe traktowanie, tylko dlatego, „że gra dziwkę”. Ten delikatny sygnał Asghara Farhadi pokazuje, że w tamtejszej społeczności segregacja ról i płci jest bardzo silna. Zespół obawia się przebojów z niektórymi scenami sztuki Arthura Millera, nauczyciel cierpliwie tłumaczy jednemu z uczniów, że starsza kobieta nie chciała siedzieć obok niego w taksówce i zażądała miejsca obok kierowcy, bo pewnie wcześniej musiały ją spotkać jakieś przykrości ze strony mężczyzn.

Tylko tyle i aż tyle. Młody małżonek przeprowadzi śledztwo i to skuteczne. Kto okaże się domniemanym gwałcicielem, czy prawda wyzwoli, czy poróżni małżeństwo, jak mogą zmieniać się relacje między małżonkami, kiedy kobieta stanie się ofiarą przemocy – o tym wszystkim Irańczyk opowiada z iście oskarową delikatnością i wrażliwością. Czy wybaczenie daje wyzwolenie tak jak powiedzenie prawdy – z tym pytaniem mierzy się i on i widzowie tego kameralnego dramatu z innej strefy kulturowej.