Historia Harcerstwa. Harcerz się śmieje nawet, jak go boli połowa własnych zębów.

Chronologicznie pierwsza fotografia jest datowana na wiosnę 1932 roku. Ten uśmiechnięty instruktor (harcerz się śmieje nawet jak go boli połowa własnych zębów!) to postać w przedwojennym Białymstoku znana, a obecnie zupełnie zapomniana. Harcmistrz Leonard Mokicz, hufcowy, który przyjął 23 maja 1931 roku przyrzeczenie od młodziutkiego wówczas Ryszarda Kaczorowskiego. Uczynił to w Zwierzyńcu koło zielonego pomnika Konstytucji 3 Maja i w pobliżu tego miejsca uchwycił go fotograf. Może też było to 3 maja tylko rok później. W tle widać innych druhów i wózek z białostockim niemowlakiem.

Druhowie często przybywali do Zwierzyńca, szczególnym szacunkiem otaczali Cmentarz Wojskowy, a doskonale czuli się i w pobliskich koszarach (tu dziś szpitale), gdzie dowodził wielki przyjaciel ZHP gen. Ludwik Kmicic-Skrzyński.

Zdjęcie numer dwa, to bez przesady rarytas. Podpis brzmi: 1934 rok. Przed wycieczką w okolice Białegostoku. Drużyna zuchowa przy Seminarium Nauczycielskim. I dopisek, że zostało zrobione na ul. Grottgera w okolicy Zwierzyńca. Niech się obecni mieszkańcy tej szacownej ulicy nie obrażą, ale fotografia prawdę ci powie lepiej niż Cyganka. W tle zabytkowa chałupa, w sam raz do skansenu na Jurowcach, płot solidny i chyba jednak kozy. Tego ostatniego nie jestem pewien, choć pamiętam z lat młodych wielce pożyteczne i jeszcze bardziej uparte zwierzęta. Ponoć najwięcej pasło się ich na łąkach między Białymstokiem i Wasilkowem, stąd też wzięło się określenie koziodojcy. Tak białostoczanie przedrzeźniali mieszkańców starszego przecież wiekiem Wasilkowa. A jaki epitet padał w rewanżu? Proszę wasilkowian o podpowiedź. Co zaś tyczy się druha zucha z fotografii, to był dobrze przygotowany na wycieczkę, bo wziął samorodną laskę i coś cieplejszego do przykrycia się. Idę w zakład, że wycieczka się udała wyśmienicie, bo harcerz nie ustaje w marszu ku coraz nowym celom.

Pamiętam, że przed wyruszeniem na pierwszą wycieczkę drużynowy dołożył nam do plecaka po cegle twierdząc, że robi to z troski o nas, bo inaczej by wiatr mu porwał podkomendnych. Rzeczywiście nie porwał, ale burchle (nagniotki) wyrosły dorodne.

I ostatnia atrakcja, czyli harcerze z II Drużyny Męskiej im. Adama Mickiewicza w Białymstoku przed popiersiem Marszałka w dalekiej Spale. Dalekiej, choć bliskiej druhom, bo tam właśnie odbył się w 1935 r. jubileuszowy (na 25-lecie) Zlot Związku Harcerstwa Polskiego Jamboree. Miała wówczas Spała letnią rezydencję prezydentów RP i pomnik żubra przywieziony w 1928 r. z Białowieży. Tu też wcześniej leczył się Józef Piłsudski. Na swój zlot pojechali harcerze białostoccy specjalnym pociągiem i długo potem wspominali niezwykłe przeżycia. Wróćmy do zdjęcia. Białostocki druh (z lewej strony) zbratał się albo ze skautem polskim, albo z Węgrem, bo ma innych fotografiach występuję on wraz z bratankami znad Dunaju.

Co można powiedzieć po obejrzeniu trzech zdjęć? Chwaccy byli druhowie z naszego miasta, postawni, wręcz urodziwi. Do twarzy było im w mundurach, z fantazję nosili rogatywki a z dumą krzyże oraz chusty w różnych kolorach, co pomaga w określeniu przynależności do drużyny. Jaka szkoda, że tych zdjęć nie zdążył obejrzeć druh Ryszard Kaczorowski, bo z pewnością mógłby nam wiele dopowiedzieć o swoich kolegach.

Wierzę, że z wiosną pojawią się licznie harcerze w mieście, usłyszymy ich śpiewy. Ładnie zaprezentowali się ostatnio w trakcie uroczystości w Szkole Podstawowej nr 11 (ul. Poleska), w IX Zespole Szkół Ogólnokształcących (ul. Upalna), podczas obchodów Święta Niepodległości. Tylko patrzeć, jak przyjmą Betlejemski ogień.

Współpraca: ks. Aleksander Dobroński