Hanna Myśliwiec przestrzega przed nadmiernym opalaniem

Pogoda nas nie rozpieszcza. Ale i tak wielu ma nadzieję, że w końcu przyjdą upały. Szykujemy się na opalanie. Z jednej strony lekarze straszą poparzeniami i chorobami nowotworowymi skóry, ale z drugiej dzięki słońcu nasz organizm wytwarza przecież witaminę D. Pani doktor, opalać się, czy nie opalać?

Dr Hanna Myśliwiec z Kliniki Dermatologii i Wenerologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego: Na pewno nie eksponować się nadmiernie na promienie słoneczne.

Co to znaczy?

Nie doprowadzić do oparzenia słonecznego i nie nadużywać słońca. Aby w skórze wytworzyła się witamina D, potrzebujemy około 20 minut na słońcu. I wystarczy ekspozycja twarzy, rąk, przedramion. Dłuższa ekspozycja wcale nie sprawi, że tej witaminy wytworzy się więcej. Nie wytworzy się też ona na zapas. Nadmierna ekspozycja na słońce może nam tylko zaszkodzić: powodować szybsze starzenie się skóry czy zwiększy ryzyko nowotworów. To istotne ryzyko i możemy sobie zaszkodzić.

A solaria? Warto się tam wybrać?

Absolutnie nie. Solaria to ekspozycja na promieniowanie UVA, w dużo większych niż fizjologiczne dawkach. I to promieniowanie jest szkodliwe. Nie powoduje też wytwarzania witaminy D.

Kiedyś mówiło się, że dobrze jest przygotować skórę przed urlopem właśnie na solarium.

Nie, solarium to nie jest hartowanie skóry. Myślimy, że opalona na solarium skóra nie będzie ulegała poparzeniom słonecznym. Ale nawet nasza własna, naturalna opalenizna chroni nas przed słońcem tak, jak krem z filtrem o sile SPF3. A to bardzo mało. Potrzebne są kremy o wiele silniejsze. Dla zdrowych osób zalecamy te z filtrami 30. Dla tych, którzy mają problemy ze skórą, odpowiednie będą 50.

No właśnie. Od lat zachęca się do używania kremów z filtrami. Mają nas chronić przed szkodliwym działaniem słońca. Ale podobno ostatnie badania wykazały, że same w sobie też mogą być szkodliwe.

W kremach mogą być filtry chemiczne albo fizyczne. Filtr fizyczny odbija promieniowanie. Chemiczny - zużywa energię słoneczną do reakcji chemicznej. A produkty tej reakcji chemicznej - przy skórze wrażliwej, atopowej czy u małych dzieci - mogą powodować podrażnienia, alergie, a nawet nadwrażliwość na słońce. U osób tych zalecane bardziej są więc filtry fizyczne.

Jak tak pani słucham, to dochodzę do wniosku, że bez sensu jechać na plażę...

Nie, wcale nie... Na plaży odpoczywamy. Jednak ważne jest, byśmy smarowali się filtrami, żeby nie mieć większego ryzyka wystąpienia nowotworów skóry. Pamiętajmy, że trzykrotne oparzenie słoneczne w dzieciństwie, do 12. roku życia, zwiększa wystąpienie czerniaka w wieku dorosłym o około 40 procent.

No właśnie chciałam zapytać o tego czerniaka. Co to jest?

Czerniak jest nowotworem skóry wywodzącym się z komórek produkujących melaninę - z melanocytów. Jest to nowotwór bardzo niebezpieczny - bardzo szybko daje przerzuty i bardzo szybko potrafi się rozwijać. Dlatego ważne jest, by był wykryty we wczesnym stadium. Czerniak powierzchownie szerzący się, obecny jedynie w naskórku jest całkowicie wyleczalny. - Wtedy wystarczy sam zabieg jego całkowitego wycięcia.

Z każdym znamieniem trzeba iść do lekarza?

Tak. Okresowa kontrola dermatoskopowa jest wskazana u osób, które mają zmiany barwnikowe w skórze. A już na pewno u tych, którzy mają w wywiadzie rodzinnym nowotwory skóry czy czerniaka. Jeśli nic się nie dzieje - wystarczy raz w roku. Kontrola u lekarza dermatologa jest potrzebna, bo przecież nie widzimy wszystkich swoich zmian. Trudno jest obserwować znamiona chociażby na plecach.

Mówi pani obserwować. Czyli jak coś się dzieje, to do lekarza idziemy wcześniej?

Tak, jeśli zaobserwujemy jakiekolwiek zmiany, do lekarza powinniśmy się zgłosić natychmiast. Co to znaczy: dzieje się? Sprawdzajmy, czy znamię się nie zmienia. Powinniśmy też być uwrażliwieni, czy one nam się powiększają, czy są czerwone czyli czy występuje stan zapalny, świąd, czy powiększają się jego rozmiary, czy może zaczyna rosnąć ponad powierzchnię - z takim przypadku trzeba natychmiast znamię skontrolować u specjalisty.