e-Podlasie. Samorząd wojewódzki ma ambitne plany.

Z analizy ekspertów związanych z [b]projektem Tr@nspod wynika, że województwo podlaskie nie posiada strategii ani programu rozwoju społeczeństwa informacyjnego – nie powiodła się próby opracowania takich dokumentów w latach 2003 – 2007 i że od dwóch lat nie zanotowano postępu w działaniach władz na rzecz krystalizowania wizji e-rozwoju województwa i sposobów jej urzeczywistnienia. Czy obejmując niedawno swoje stanowisko ma Pani podobne wnioski?[/b]

Agnieszka Aleksiejczuk: W pełni zgadzam się ze stwierdzeniem osób, które uznają, iż najlepszym momentem na przygotowanie dokumentu dotyczącego wizji rozwoju społeczeństwa informacyjnego w województwie podlaskim był okres poprzedzający rozpoczęcie wdrażania środków unijnych w perspektywie 2007-2013. Niestety, taki dokument wtedy nie powstał.

Obecne zadania samorządu koncentrują się na zapewnieniu właściwej koordynacji wdrażania wielu różnych działań i projektów na szczeblu i regionalnym, i krajowym. Ogólne kierunki rozwoju społeczeństwa informacyjnego zostały przecież nakreślone w Planie Informatyzacji Państwa na lata 2007-2010 oraz Strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce do roku 2013. Ponadto cele rozwoju wyznacza w województwie Strategia rozwoju województwa podlaskiego do 2020 roku oraz IV oś: Społeczeństwo informacyjne RPOWP.

Problem jest jednak bardziej złożony, bo wymaga koordynowania działań i planów zarówno na polu lokalnych samorządów i całego kraju, co ze względu na zmienność projektów na szczeblu krajowym rzutuje na prace przygotowawcze w regionach. Przypomnijmy w tym miejscu chociażby dokument „Linia Współpracy. Założenia współpracy administracji rządowej i samorządowej na rzecz modernizacji funkcjonowania państwa”, nad którym przez dwa lata pracowało MSWiA i 16 województw, w tym także i my. Dodatkowo uczestniczymy w pracach na dokumentem „Linia współpracy systemów e-zdrowie” zainicjowanych przez CSIOZ.

Celem samorządu województwa podlaskiego nie jest samo tworzenie projektów z zakresu społeczeństwa informacyjnego, ale takie ich realizowanie, by zachować globalną logikę systemów IT oraz rozwiązań systemowych i prawnych na poziomie regionalnym i krajowym. Przykładem niech będzie projekt zrealizowany w ramach Działania 1.5 ZPORR, gdzie Województwo Podlaskie jako jedne z pierwszych spełniło wymagania prawne stawiane przed administracją publiczną. Elektroniczny Obieg Dokumentów (EOD) oraz Elektroniczna Skrzynka Podawcza(ESP) zaczęła u nas funkcjonować dużo wcześniej niż Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej (e-PUAP) mimo, że nasz projekt zaczął się dużo później.

Ile łącznie pieniędzy z RPO, Programu Rozwój Polski Wschód mamy w województwie do dyspozycji i na jakie programy ogólnokrajowe można jeszcze liczyć?

- Do dyspozycji mamy przede wszystkim środki w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego. Możemy także aplikować o dotacje w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej, Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka czy też Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Obecnie Województwo Podlaskie odpowiada za realizację dwóch projektów z tzw. listy projektów kluczowych RPOWP, tj:

- Wdrażanie elektronicznych usług dla ludności województwa podlaskiego, część II – administracja samorządowa – 67 mln zł; - Podlaski system informacyjny e-Zdrowie – 62 mln zł.

Województwo Podlaskie jest jednym z 5 beneficjentów projektu „Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej”. Jego celem jest wybudowanie na terenie zaangażowanych w projekt województw szerokopasmowej sieci szkieletowo-dystrybucyjnej, zapewniającej mieszkańcom, podmiotom publicznym oraz gospodarczym możliwość korzystania z usług teleinformatycznych oraz multimedialnych zasobów informacji i usług świadczonych elektronicznie. Co więcej, sieć ta umożliwi efektywną wymianę danych pomiędzy samorządami, urzędami administracji państwowej, placówkami edukacyjnymi, szpitalami i innymi instytucjami publicznymi oraz między przedsiębiorstwami. Budżet tego projektu dla województwo podlaskiego to ok. 250 mln zł. Ponadto możemy korzystać ze środków w ramach programów rządowych.

Aktualnie, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, pełniące rolę Instytucji Pośredniczącej w działaniu 8.3 Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu – eInclusion w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, 2007-2013, zaprasza do zgłaszania projektów w czwartym już konkursie, który trwać będzie do 30 kwietnia 2010 roku. Jest on skierowany do jednostek samorządu terytorialnego, konsorcjów samorządów, konsorcjów samorządów z organizacjami pozarządowymi. Wsparcie polega na częściowym lub całkowitym pokryciu kosztów dostępu do Internetu dla gospodarstw domowych wykluczonych z aktywnego uczestnictwa w społeczeństwie informacyjnym ze względów zdrowotnych lub ekonomicznych.

Dodatkowo, istnieje możliwość zapewnienia takim gospodarstwom urządzeń i oprogramowania oraz pomocy przy montażu i zainstalowaniu sprzętu w domu. Przedsiębiorcy natomiast oraz organizacje pozarządowe non profit mogą aplikować o środki w ramach działania 8.4 Zapewnienie dostępu do Internetu na etapie „ostatniej mili” Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka - na stworzenie możliwości bezpośredniego dostarczania usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu na etapie tzw. ostatniej mili (bezpośrednio do użytkownika ) w obszarach, na których prowadzenie tej działalności na zasadach rynkowych jest nieopłacalne finansowo. Nabór wniosków trwa do 28 maja 2010 r.

Do pierwszego konkursu z IV osi priorytetowej przystąpiło 13 samorządów (jako jedna grupa). Dlaczego Pani zdaniem nie było większego zainteresowania i czy jest szansa, że np. w konkursach z POIG 8.3 i 8.4 będzie łatwiej zainteresować samorządy czy przedsiębiorców? Z czym obecnie mają oni największe problemy?

Zobacz: Podlaskie. E-rozwój? Nie u nasPodlaskie. E-rozwój? Nie u nas

Uważam, że jak na konkurs pilotażowy jest to duży sukces i wielka zasługa samorządów. Proszę zwrócić uwagę, jak sprawnie potrafiły się zorganizować i napisać wspólnie projekt. A fakt wystąpienia 13 samorządów jako jednego podmiotu był wymagany, aby zapewnić technicznie rozsądne rozwiązanie dla projektu sieciowego.

Sądzę, że konkurs w ramach POIG 8.4 może zainteresować lokalnych przedsiębiorców, gdyż zwrot z inwestycji w sektorze telekomunikacyjnym będzie nie dłuższy niż za 3 lata. Wydaje się, że jest to czas akceptowalny, choć nie należy tu bagatelizować postępu technologicznego w zakresie rozwoju sieci.

Co do konkursu PO IG 8.3 dotyczy on tzw. „socjalnego Internetu”, a w ramach tego konkursu nie buduje się sieci. W zakresie działań POIG samorząd województwa podlaskiego może wspierać potencjalnych beneficjentów, choć należy pamiętać, że bezpośrednie formy wsparcia w tym zakresie pozostają poza jego kompetencjami. Wspieramy jednak w dostępie do informacji poprzez organizowane we współpracy z podmiotami wdrążającymi POIG spotkania informacyjne, pośredniczymy w procesach zgłaszania uwag i zmian w klasyfikacji obszarów nadających się do interwencji, służymy pomocą merytoryczną, każdemu, kto się o to zwróci.

Ciągle słyszymy od ekspertów, że nie o same komputery w e-rozwoju chodzi, tylko o wskazanie ludziom, jak bardzo mogą sobie poprawić jakość życia dzięki Internetowi (zwłaszcza na wsi, zwłaszcza na Podlasiu). Co robimy w tym właśnie kierunku?

Jak wskazuje projekt „Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej” w woj. podlaskim dostęp do Internetu ma ok. 50 % populacji. Jednak sam dostęp do sieci nie jest główną barierą, na jaką się natykamy w tej problematyce. Można tu mówić o trzech rodzajach barier: dostępu do Internetu, sprzętowej i mentalnej.

Jeśli chodzi o sferę pierwszą, to w naszym regionie należałoby raczej rozważać większe wykorzystanie Internetu w ramach e-usług, bo z samym dostępem do sieci źle nie jest.

Czasy bariery sprzętowej z kolei już minęły, choć niektóre działania nie byłyby możliwe bez wyposażenia jednostek w podstawowe serwery do komunikacji i świadczenia usług.

Jeśli chodzi natomiast o bariery mentalne – w celu uświadomienia i przybliżenia potencjału tkwiącego w dostępie do Internetu prowadzimy akcje szkoleniowe w ramach projektu 8.1.1. „Podniesienie umiejętności osób pracujących – likwidacja luki kompetencyjnej w obszarze informatyki”.

Obszerna akcja promocyjno-szkoleniowa będzie też miała miejsce w ramach projektu SSPW, którego zadaniem będzie pobudzanie aktywności i umiejętności korzystania z sieci Internet wśród mieszkańców naszego województwa w wieku powyżej 45 lat. Planujemy także akcje szkoleniowe i informacyjno-promocyjne w celu obniżenia bariery mentalnej w stosunku do elektronicznej ścieżki załatwiania spraw, jak również podniesienia zainteresowania ludności szkoleniami w celu podniesienia „umiejętności cyfrowych”.

Niestety, wiele barier prawnych uniemożliwia na razie szersze wykorzystywanie internetu do kontaktu z administracją. Głównie brak bezpłatnego podpisu elektronicznego, który umożliwiałby skutecznie wniesienie sprawy do urzędu drogą elektroniczną podpisanej takim podpisem. Obecnie funkcjonujące rozwiązanie: bezpieczny podpis elektroniczny potwierdzony kwalifikowanym certyfikatem jest dla obywatela za drogi i aby rozwinęły się usługi elektroniczne dla ludności potrzeba tu pilnej zmiany ustawy. Już dziś przecież każdy może skierować wniosek elektroniczny do urzędu za pomocą Cyfrowego Urzędu na Wrotach Podlasia, ale aby był on skuteczny musi być opatrzony bezpiecznym podpisem elektronicznym. W przeciwnym wypadku wnioskodawca będzie zobligowany do osobistego stawiennictwa. To właśnie na tego typu polach, zwłaszcza szczebla krajowego, oczekiwalibyśmy wsparcia.