Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Elastyczne formy zatrudnienia. Jakie są formy elastycznego zatrudnienia. Wady i zalety elastycznego zatrudnienia

Sławomir Bobbe
Sławomir Bobbe
Elastyczne formy zatrudnienia stworzono, by pomóc firmom przetrwać okresy spowolnienia gospodarczego. Nie oznacza to jednak, że profity z takiej formy współpracy osiągają jedynie pracodawcy, w wielu wypadkach elastyczne formy zatrudnienia są korzystne dla pracowników i to na tyle, że sami wychodzą z inicjatywą wykonywania zadań w takiej formule.

Elastyczne formy zatrudnienia preferowane są przez osoby, które chcą pogodzić pracę zawodową z wychowywaniem dziecka czy opieką nad nim. Dotyczy to także osób z niepełnosprawnościami, które nie chcą tracić kontaktu z rynkiem pracy, chcą osiągać dochód, ale z różnych przyczyn nie są w stanie wykonywać obowiązków w ramach umowy o pracę na cały etat.

Z elastycznych form zatrudnienia korzystają również uczniowie i studenci, przedstawiciele wolnych zawodów ale również firmy, które sezonowo zwiększają produkcję, by po sezonie ją wygaszać. Przy czym elastyczność zatrudnienia może dotyczyć zarówno czasu pracy, rozmiaru etatu jak i miejsca wykonywania obowiązków.

Rodzaje elastycznych form zatrudnienia

Wśród popularnych elastycznych form zatrudnienia znajduje się umowa na czas określony. W tym wypadku pracodawca i pracownik umawiają się, że stosunek pracy między nimi będzie trwał do konkretnej, określonej w umowie daty po czym zostanie rozwiązany. By nie nadużywać tego rodzaju umów wprowadzono zasadę, że pracodawca nie może podpisać ich z pracownikiem więcej niż trzy, a łączny czas pracy na ich podstawie nie może przekroczyć 33 miesięcy.

Polacy coraz częściej robią zakupy przez internet , wybierają wczasy i konsultują dietę. Zmiany stylu życia tworzą coraz większe możliwości na rynku pracy. Oto popularne e-zawody.

Praca online. 10 najpopularniejszych e-zawodów, które można ...

Inna formą umowy terminowej jest umowa na zastępstwo. Tego rodzaju elastyczne zatrudnienie może być stosowane wtedy, gdy pracodawca potrzebuje zastępstwa dla swojego pracownika gdy ten idzie np. na urlop wypoczynkowy (taka umowa może być podpisana nawet na tydzień), albo wiąże się z dłuższą jego nieobecnością (na przykład pracownica przebywa na urlopie macierzyńskim czy wychowawczym). Umowę na zastępstwo łatwo zakończyć, okres wypowiedzenia w tym trybie wynosi zaledwie trzy dni.

Bardzo chętnie stosowana przez pracodawców jest umowa o pracę na czas próbny. Daje ona okazję do sprawdzenia pracownika w realiach firmowych, a gdy ten się sprawdzi zaproponowania mu stałego zatrudnienia (ale pracodawca nie jest do tego zobowiązany). Umowa na czas próbny nie może być nadużywana, jej długość nie może przekroczyć trzech miesięcy. Umowę na okres próbny pracodawca może wypowiedzieć w każdym okresie jej trwania nie podając nawet przyczyny wypowiedzenia.

Elastyczna forma zatrudnienia - praca w niepełnym wymiarze

Jedną z form elastycznego zatrudnienia chętnie stosowaną przez pracodawców jest proponowanie umów w niepełnym wymiarze czasu pracy. Dzięki temu zarówno pracodawca, jak i chętny na tego rodzaju współpracę pracownik mogą dowolnie ustalać czas wykonywania zadań.

Warto przeczytać:

Dla pracodawcy istotne jest to, że w ten sposób dopasowuje zatrudnienie do potrzeb firmy, dla pracownika – że tego rodzaju zatrudnienie umożliwia mu łączenie obowiązków zawodowych z innymi aktywnościami. Przy czym pracownik ma pewność, że będzie zarabiał tyle samo (choć proporcjonalnie mniej) jak osoby zatrudnione na tych samych stanowiskach w firmie na umowie pełnoetatowej.

Telepraca i praca zdalna

Szczególnie atrakcyjna z punktu widzenia pracownika jest możliwość świadczenia telepracy i pracy zdalnej (home office). Niekiedy te formy elastycznego zatrudnienia są uznawane za tożsame i faktycznie, mają wiele wspólnych cech. Jednak telepraca jest sposobem wykonywania zadań opartych na stałej pracy poza siedzibą firmy i pod kontrolą przełożonego, praca zdalna natomiast może być sytuacyjna.

Na pracę zdalną, w obliczu epidemii koronawirusa, zdecydowało się wielu pracodawców, którzy wcześniej z różnych powodów na tę formę współpracy się nie decydowali. Pokazuje to właśnie elastyczność tej formy zatrudnienia, choć oczywiście nie zawsze i nie każde zadanie jest możliwe do zrealizowania poza siedzibą firmy.

Najczęstsze elastyczne formy zatrudnienia

Samozatrudnienie i praca na podstawie umów cywilno-prawnych to zdecydowanie najczęściej występujące rodzaje elastycznych form zatrudnienia. Szacuje się, że nawet co piaty pracownik a więc niewiele mniej niż 3 miliony osób, wykonuje pracę na podstawie umów cywilno-prawnych lub w formie samozatrudnienia.

Niektóre firmy wprost informują, że w zaawansowany sposób kontrolują pracowników. Większość pracodawców śledzi jednak podwładnych bez informowania, wykorzystując do tego Facebooka, telefony, monitoring, a nawet detektywów.

Twój szef cię sprawdza, nawet jeśli myślisz, że tak nie jest

Pracodawcy chwalą sobie tego rodzaju umowy, gdyż obciążenia składkowe po ich stronie są o wiele mniejsze niż w wypadku zatrudnienia na etat. Nieco inaczej wygląda to po stronie pracowników, którzy te składki opłacać muszą (samozatrudnieni), a w części mogą (na przykład gdy wykonują zadania w ramach umowy o dzieło).

Mniej popularne rodzaje elastycznych form zatrudnienia

W niektórych sytuacjach sprawdzają się inne, mniej rozpowszechnione elastyczne formy zatrudnienia. Wśród nich znajduje się jobsharing, czyli praca dzielona. Polega na tym, że obowiązki pracownicze wynikające z całości etatu wykonują najczęściej dwie osoby, które pracują w niepełnym wymiarze godzin (niekoniecznie muszą dzielić etat na pół).

Możliwe jest również elastyczne wykonywania obowiązków w ramach godzin skompresowanych. W takiej sytuacji pracownik zamiast pracować na przykład 5 dni w tygodniu po osiem godzin, pracuje cztery dni w tygodniu po 10 godzin, a jeden dzień ma wolny. Do elastycznych form zatrudnienia zaliczyć można również pracę nakładczą, czyli tzw. chałupnictwo. W tej formie współpracy liczy się akord czyli liczba faktycznie wykonanych zadań, za które pracownik jest wynagradzany. Dla pracodawcy nie ma znaczenia, w jakim czasie pracownik wykonuje zadania, ważne by zrobił to na czas.

Korzyści elastycznych form zatrudnienia

Co cenią pracodawcy w elastycznych formach zatrudnienia? Z ich punktu widzenia istotne są niższe obciążenia składkowe, możliwość redukcji kosztów, szybka rekrutacja i równie szybkie rozstanie się z pracownikiem, a także dostosowanie poziomu zatrudnienia do aktualnych potrzeb firmy. Przedsiębiorstwa mogą też bez ogromnych kosztów związanych z procesem rekrutacji sprawdzić pracowników, a po sprawdzeniu kontynuować współpracę np. w ramach etatu.

Warto przeczytać:

Pracownicy z kolei podkreślają, że elastyczne formy zatrudnienia dają im możliwość łączenia pracy zawodowej (i zarobkowania) z aktywnościami, które na danym etapie życia są dla nich ważniejsze (wychowanie dziecka, opieka nad chorym członkiem rodziny, studiami, a niekiedy nawet podróżowaniem). Pracownicy, którzy dopiero wchodzą na rynek pracy mogą w ten sposób budować swoje doświadczenie i kompetencje, gromadząc doświadczenie zawodowe.

Wady elastycznych form zatrudnienia

Jakie wady elastycznego zatrudnienia wskazują najczęściej przedsiębiorcy, a jakie pracownicy? Właściciele firm wskazują, że „elastyczni” pracownicy są często mniej wydajni, trudniej ich kontrolować, a ich pracę koordynować i organizować. Jako, że pracownicy często rotują, pracodawcy muszą również częściej organizować proces rekrutacyjny, co również kosztuje.

Pracownicy z kolei podnoszą, że elastyczne formy zatrudnienia oznaczają dla nich często niższe wynagrodzenie, brak stabilizacji i niepewność dotyczącą zarobków. Tego rodzaju pracy może towarzyszyć brak świadczeń, brak możliwości rozwoju zawodowego i awansu w strukturach firmy, a także konieczność wykonywania zadań poza standardowymi porami pracy, na przykład nocą.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na poranny.pl Kurier Poranny