Ekspert radzi: Twoje prawa w pracy

Pracodawca chce zmienić mi warunki zatrudnienia zawarte w umowie o pracę – proponuje przy tym zmniejszenie czasu pracy do 1/2 etatu i mniejsze wynagrodzenie. Jak cała taka procedura powinna przebiegać?

Beata Kalinowska: Taką zmianę w warunkach zatrudnienia można wprowadzić w trybie porozumienia stron – o ile oczywiście pracownik wyrazi na to zgodę. Gdyby jej nie było, pracodawca może wypowiedzieć pracownikowi dotychczasowe warunki pracy i płacy, ale z zachowaniem ustawowego okresu wypowiedzenia. Warto wiedzieć, że w sytuacji, gdy pracodawca wypowiada pracownikowi warunki umowy na czas nieokreślony, zobowiązany jest do podania przyczyny wypowiedzenia. Takiego obowiązku nie ma przy wypowiadaniu dotychczasowych warunków zatrudnienia na podstawie umowy na czas określony. Jeżeli jednak pracownik przyjmie proponowane mu nowe warunki pracy i płacy, to będą one i tak wiązały strony dopiero po upływie okresu wypowiedzenia.

Pracuję w firmie, która zapewniała dotychczas pracownikom dowóz do pracy własnym transportem. Niedawno jednak pracodawca zrezygnował z bezpłatnego dowożenia nas do pracy i chce potrącać z naszego wynagrodzenia pieniądze za taką możliwość dojazdu. Czy ma do tego prawo?

– Nie ma przepisów, które zobowiązują pracodawcę do zapewnienia pracownikom dojazdu do pracy. Zapewnienie podwładnym transportu jest całkowicie dobrowolne. Natomiast przy obciążeniu takimi kosztami pracownika, sam zainteresowany musi wyrazić na to zgodę. Pracodawca powinien wówczas wskazać konkretną kwotę tego potrącenia. Oczywiście pracownik ma prawo odmówić. Wtedy jednak sam musi zapewnić sobie dojazd do firmy i pokrywać jego koszty na własną rękę.

Pracuję na budowie od kilku tygodni. Pracodawca przez cały ten okres nie zapewnił mi tzw. środków ochrony indywidualnej. Nie mam m.in. rękawic, kasku na głowę oraz odpowiedniej odzieży i obuwia roboczego, przez co kilka razy miałem skaleczenia i drobne urazy. W związku z tym chcę natychmiast rozwiązać umowę o pracę. Szef nie wyraża na to zgody i przekonuje mnie, że obowiązuje mnie dwutygodniowy okres wypowiedzenia. Co robić?

– W przypadku gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika, ma on prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, powiadamiając o tym swojego przełożonego. Nie ponosi wtedy żadnych niekorzystnych konsekwencji z powodu swojej decyzji. Zachowuje przy tym prawo do wynagrodzenia. Ponieważ w powyższym przypadku pracodawca nie wyraził zgody na rozwiązanie umowy w trybie porozumienia stron, to faktycznie pracownika obowiązuje zachowanie ustawowego okresu wypowiedzenia. Jednak może on skorzystać z przepisu, który mówi, iż można rozwiązać umowę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy. Oświadczenie o rozwiązaniu umowy powinno nastąpić na piśmie z podaniem przyczyny takiej decyzji. W tym przypadku przyczyną będzie niezapewnienie przez pracodawcę odpowiednich warunków bhp. Przy rozwiązaniu umowy w tym trybie, pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

Dyżur

W czwartek, 30 kwietnia, w godz. 11-12, na pytania Państwa związane z nowymi zasadami ubiegania się o dotacje unijne odpowie ekspert z departamentu zarządzania RPO w urzędzie marszałkowskim. Nr tel. 085 7487 453.