Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Dzierżawa gruntów rolnych – co trzeba wiedzieć?

Przemysław Zańko-Gulczyński
Przemysław Zańko-Gulczyński
Dzierżawa gruntów rolnych to w Polsce opłacalna alternatywa dla kupna ziemi.
Dzierżawa gruntów rolnych to w Polsce opłacalna alternatywa dla kupna ziemi. TOMASZ HOŁOD
Dzierżawa gruntów rolnych to jedna z najpopularniejszych form użytkowania ziemi. Podpowiadamy, ile kosztuje dzierżawa oraz jak powinna wyglądać umowa dzierżawy gruntów rolnych.

Dzierżawa gruntów rolnych to forma użytkowania ziemi korzystna zarówno dla właściciela ziemi, jak i wydzierżawiającego. Z tego właśnie powodu umowa dzierżawy gruntów rolnych należy do najczęściej zawieranych między rolnikami umów w kraju. Aby jednak dzierżawa ziemi przebiegała w sposób prawidłowy, należy spełnić szereg warunków.

Dzierżawa gruntów rolnych po zmianach w prawie

Rolnik, którego interesuje dzierżawa gruntów rolnych, może wydzierżawić ziemię albo bezpośrednio od innego rolnika, albo od państwa. Ziemią rolną znajdującą się w Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa gospodaruje Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, który umożliwia zdobycie upatrzonej działki w przetargach ograniczonych na dzierżawę gruntów rolnych. Mogą wziąć w nich udział rolnicy indywidualni, którzy planują utworzyć albo powiększyć gospodarstwo rodzinne.

– W 2017 roku Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa wydzierżawił 53 tys. ha gruntów na podstawie ponad 5,9 tys. zawartych umów – podsumowuje Wojciech Adamczyk z KOWR. – Na koniec 2017 r. w dzierżawie pozostawało prawie 1 mln 34 tys. ha gruntów.

Zmiany prawne, które w kwietniu 2016 roku ograniczyły swobodę obrotu ziemią, miały na celu rozwiązanie problemu spekulacji gruntami. Wcześniejsze masowe wyprzedawanie ziemi nierolnikom, którzy następnie odrolniali ją i przeznaczali np. pod zabudowę mieszkaniową, prowadziło do zmniejszania się zasobu gruntów pod uprawę. Praktyka ta przyczyniała się również do wielu innych problemów, m.in. chaotycznej rozbudowy miast. Obecnie KOWR uznaje długoletnią dzierżawę za podstawową formę użytkowania państwowych gruntów rolnych, a grunt kupować mogą wyłącznie rolnicy.

Umowa dzierżawy gruntów rolnych – wzór i najważniejsze informacje

Aby dzierżawa gruntów rolnych mogła się rozpocząć, konieczne jest oczywiście zawarcie stosownej umowy. Umowa dzierżawy gruntów rolnych może być zawarta w formie ustnej lub pisemnej. Obowiązują tu następujące zasady:

  • dzierżawa na okres krótszy niż 1 rok – dopuszczalne są obie formy umowy,
  • dzierżawa na okres dłuższy niż 1 rok – tylko umowa pisemna,
  • brak daty zakończenia okresu dzierżawy w umowie – umowę uznaje się za zawartą na czas nieoznaczony,
  • umowa dzierżawy zawarta na czas oznaczony na okres dłuższy niż 30 lat – po upływie tego okresu automatycznie staje się umową zawartą na czas nieoznaczony.

Pobierz: Umowa dzierżawy gruntów rolnych WZÓR

Umowa dzierżawy powinna zawierać dane obu stron, dokładnie określony przedmiot dzierżawy, termin obowiązywania umowy i termin oraz formę jej wypowiedzenia, termin uiszczania czynszu dzierżawnego oraz jego wysokość, a także informację o prawach i obowiązkach obu stron umowy. Oznacza to przede wszystkim zapisy dotyczące wprowadzania przez wydzierżawiającego rozmaitych ulepszeń (np. budynków gospodarczych) oraz tego, jak strony będą się z tego tytułu rozliczały.

Dzierżawa gruntów rolnych a data pewna

Dla większego bezpieczeństwa umowę dzierżawy warto potwierdzić u notariusza. Dzięki temu umowa zyskuje tzw. datę pewną, czyli urzędowe poświadczenie jej zawarcia. Koszt takiego poświadczenia jest na szczęście niewielki i ustalony z góry przez prawo, nie ma więc pola do nadużyć.

W przypadku czynszu dzierżawnego w naturze (np. 50 kg pszenicy z hektara) opłata wyniesie 24,60 zł brutto za podpis. Jeżeli czynsz dzierżawny ma charakter pieniężny, opłata zależy od jego wysokości oraz okresu trwania dzierżawy. Nadal jednak nie powinna ona przekroczyć kwoty kilkudziesięciu złotych. Szczegółowe stawki zawiera rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej.

Poświadczenie podpisu na umowie dzierżawy można uzyskać także u burmistrza lub wójta. Po podpisaniu umowy powinna ona zostać wpisana do ewidencji gruntów i budynków. Nie ma natomiast konieczności zgłaszania jej do urzędu skarbowego, ponieważ dzierżawa gruntów rolnych przeznaczonych na cele rolnicze zwolniona jest z podatku VAT.

Czynsz dzierżawny a ceny ziemi rolnej

Czynsz dzierżawny różni się w zależności od tego, czy chodzi o grunty państwowe, czy może prywatne. W przypadku gruntów państwowych dla umów zawartych w 2017 roku średni czynsz wynosił 7,7 dt/ha pszenicy, przy czym najwyższy był on w województwie łódzkim (22,0 dt/ha pszenicy), a najniższy w zachodniopomorskim (4,4 dt/ha pszenicy). Czynsze w przypadku gruntów prywatnych zależą głównie od zapotrzebowania na ziemię w danym regionie. Według najnowszych dostępnych danych GUS w 2016 roku średnia cena dzierżawy wynosiła 906 zł/ha.

dzierżawa gruntów rolnych średnie ceny
GUS

Dzierżawa gruntów rolnych stanowi korzystną finansowo alternatywę wobec kupna ziemi, której ceny od kilku lat rosną w całej Polsce. Według obowiązujących od 15 marca 2018 roku stawek hektar ziemi kosztuje średnio 42 455 zł. Koszt zakupu zależy od klasy ziemi – najlepsze grunty rolne to wydatek rzędu 53 476 zł/ha. Najdroższe jest w tym roku województwo wielkopolskie, zaś najtańsze – województwo podkarpackie.

Dzierżawa gruntów rolnych a prawo pierwokupu

Na koniec warto przypomnieć, że zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego dzierżawcy danego gruntu przysługuje prawo pierwokupu, jeżeli właściciel ziemi zdecyduje się ją sprzedać. Aby jednak móc skorzystać z tego prawa, umowa musi być zawarta w formie pisemnej i posiadać datę pewną, a wydzierżawiający musi ją wykonywać od przynajmniej trzech lat.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Materiał oryginalny: Dzierżawa gruntów rolnych – co trzeba wiedzieć? - RegioDom.pl

Wróć na poranny.pl Kurier Poranny