Poruszające teksty odczytywane na scenie jako literatura robią wrażenie.
Czy towarzysząca im wieczornica miała sens w kontekście Dni Sztuki Współczesnej? Jeśli traktować go jako worek mieszczący wszystko - od imprez wege, przez bajki dla dzieci, po promocję literatury - tak. Jeśli przybliżenie sztuki współczesnej - na pewno nie.
Tworzone na żywo pod rzutnikiem obrazy dzisiejsi emeryci znają już z zajęć w peerelowskich podstawówkach, dźwięki akordeonu towarzyszyły niejednej akademii, zaś dobra literatura, niekoniecznie "Hobbit", była podporą szkolnych programów. Dziś, w kulturze nadmiaru, szybciej zadać sobie można pytanie, czy jesteśmy w stanie nadążyć za wartościowymi książkami, czy przeczytaliśmy już "Internat" Serhija Żadana, niż mieć czas wpatrywać się w ekran, na którym Ola Mychajluk z zapałem wypisuje różne słowa, rysuje symbole, rwie płatki kwiatka. Kocha, lubi, szanuje... Przepraszam, skojarzenia z harcerską wieczornicą nasuwają się same.
Owszem - muzyka tworzona przez Ołeksija Worsobę i Tomasza Sikorę robi wrażenie, ale kiedy dawno już się przeczytało tekst wyświetlony na ekranie, a Serhij Żadan nadal przedstawia go do mikrofonu trudno utrzymać skupienie. Bawić się zatem w naukę ukraińskiego? Może w mniejszej przestrzeni, przy bliższym kontakcie z mistrzem słowa, rozdILovI, robiłoby głębsze wrażenie. Mnie zmęczyło. Wracam do książek Serhija Żadana. Mogą boleć, ale poruszają.
Nie przegap: Wolność i cenzura w czasie postprawdy – panel dyskusyjny z udziałem: Edwina Bendyka, Alex Freiheit, ks. Wojciecha Lemańskiego, Andy Rottenberg, Tomasza Sikory, Joanny Wichowskiej, Serhija Żadana; moderacja: Anna Łazar
Dziś (26 maja) o godz 12 w kawiarni Fama rozpocznie się panel dyskusyjny Wolność i cenzura w czasach postprawdy
Kultura współczesna nie jest rozrywką niwelującą problemy dnia codziennego, lecz aktywnym uczestnictwem w debacie publicznej poprzez poszerzanie spektrum możliwych pytań i działań, w tym wydobywaniem przemilczanych, niewygodnych tematów. Rzeczywistość w natłoku chwytliwych fake newsów i zaawansowanych manipulacji percepcją, zdaje się być coraz trudniejsza do uchwycenia. Zmieniają się doświadczenia i oczekiwania, również praktykowanie wolności spotyka się z nowymi wyzwaniami, które niestety nie usuwają w cień dotychczasowych zagrożeń płynących z ksenofobii, przemocy i uciszania krytyki.
O swoich doświadczeniach i przemyśleniach rozmawiać będą aktywnie działający w sferze kultury Edwin Bendyk (kultura cyfrowa, publicystyka), Alex Freiheit (duet punkowy Siksa, performans), ks. Wojciech Lemański (religia, historia), Anda Rottenberg (sztuka, literatura), Tomasz Sikora (muzyka, animacja kultury), Joanna Wichowska (teatr) i Serhij Żadan (literatura).
Rozmówcy:
Anda Rottenberg – historyczka i kuratorka sztuki, krytyczka, publicystka. Dyrektorka Państwowej Galerii Sztuki Zachęta w Warszawie (1993–2001). Autorka licznych wystaw, m.in. “Rzeźba w grodzie” (1988), “Gdzie jest brat twój, Abel?” (1995), “Warszawa – Moskwa 1900-2000” (2004), “Obok. Tysiąc lat historii w sztuce” (2011), “Postęp i higiena” (2014) oraz książek, m.in. “Sztuka w Polsce 1945–2005”, “Przeciąg. Teksty o sztuce polskiej lat 80.”, autobiografii “Proszę bardzo” i wywiadu rzeki “Rottenberg. Już trudno” oraz “Berlińskiej depresji”. Prowadzi dział kulturalny w magazynie „Vogue Polska”.
Joanna Wichowska – dramaturżka, kuratorka i krytyczka teatralna, performerka. Absolwentka teatrologii Uniwersytetu Jagiellońskiego i Akademii Praktyk Teatralnych Gardzienice. Współpracowniczka Dwutygodnika.com i Didaskaliów. Kuratorka polsko-ukraińskich projektów performatywnych, m.in. “O co się zabijać? Wojna. Pokój. Ukraina” (Teatr Powszechny w Warszawie); “Mapy strachu / Mapy tożsamości” (Kijów, Lwów, Charków, Chersoń, Odessa); Przegląd Ukraińskich Teatrów Niezależnych DESANT.UA (Instytut Teatralny w Warszawie). Jako dramaturżka pracowała m.in. w Narodowym Starym Teatrze w Krakowie (“Nie-boska komedia. Szczątki”, reż. Oliver Frljić, spektakl odwołany przed premierą) i Teatrze Powszechnym im. Hübnera w Warszawie (“Dzienniki Majdanu”, reż. Wojtek Klemm; “Praskie Si-Fi” i “Mefisto”, reż. Agnieszka Błońska; “Klątwa”, reż. Oliver Frljić. Współtworzyła spektakle realizowane w Ukrainie: “Mój dziad kopał. Mój ojciec kopał. A ja nie będę” (reż. Agnieszka Błońska, Roza Sarkisian, Festiwal GogolFest w Kijowie); “Piękne, piękne, piękne czasy” na motywach powieści Elfriede Jelinek “Wykluczeni” (reż. Roza Sarkisian, Pierwszy Teatr we Lwowie).
Alex Freiheit – dziewczyna, która postanowiła do końca swoich dni pozostać SIKSĄ, a jak się jej to udaje można sprawdzić podczas koncertów, performansów, zgromadzeń publicznych, w filmie „Stabat Mater Dolorosa”, książce „Natalia ist sex. Alex ist Freiheit” oraz na płycie boiska, gdzie występuje jako gracz i kibic w meczu o jasną stronę mocy. Potyka się, podważa, upada, rozwala sobie kolana i mostek, próbuje być cały czas na bieżąco ze sobą.
Serhij Żadan – pisarz, poeta, publicysta; uznawany za jednego z najbardziej wpływowych młodych ukraińskich twórców. Studiował filologię ukraińską i niemiecką na Uniwersytecie Charkowskim, gdzie obronił pracę doktorską i wykłada literaturę. W Polsce ukazały się m.in.: tom poezji “Historia kultury początku stulecia”, tom prozy “Big Mac”, powieść “Depeche Mode” (porównywana do “Ulissesa” Joyce’a, “Moskwy-Pietuszki” Jerofiejewa, “Podróży do kresu nocy” Céline’a), “Anarchy in the UKR” (punkrockowa proza o wydarzeniach lat 80., a także czasach ostatniej rewolucji w industrialnym Charkowie), “Hymn demokratycznej młodzieży”, “Woroszyłowgrad” i “Mezopotamia”. Jego książki przełożono na 16 języków. Sam tłumaczy teksty z języka niemieckiego. Jego najnowsza powieść “Internat”, której tłem jest tocząca się obecnie na wschodzie Ukrainy wojna, ukazała się w Polsce w lutym tego roku. Mieszka w Charkowie.
Tomasz Sikora – muzyk, menadżer kultury, filozof, realizator dźwięku, autor dźwięku do filmów, producent. Muzyk wrocławskiego zespołu Karbido. Od lat czynnie zaangażowany w dialog i polsko-ukraińską wymianę kulturalną. Z zespołem Karbido od 2004 roku współpracuje z Jurijem Andruchowyczem, z którym wydali wspólnie pięć płyt i zagrali kilkadziesiąt koncertów w Ukrainie i Polsce. Współpracował również z grupami DakhaBrakha, VJ Group Cube i ArtPole. Uczestnik projektu „rozdIlovI” z udziałem Serhija Żadana oraz twórców z Ukrainy i Białorusi.
Edwin Bendyk – dziennikarz, publicysta i pisarz, pracuje w tygodniku „Polityka”, gdzie kieruje działem nauki. Opublikował cztery książki: “Zatruta studnia. Rzecz o władzy i wolności” (2002), “Antymatrix. Człowiek w labiryncie sieci” (2004), “Miłość, wojna, rewolucja. Szkice na czas kryzysu” (2009) oraz “Bunt Sieci” (2012). W 2014 roku, wspólnie z Jackiem Santorskim i Witoldem Orłowskim opublikował książkę “Jak żyć w świecie, który oszalał”.
Na Wydziale Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, w ramach kierunku Język i społeczeństwo prowadzi wykład o kulturze cyfrowej. Wykłada też w Collegium Civitas, gdzie kieruje Ośrodkiem badań nad Przyszłością. W Centrum Nauk Społecznych PAN prowadzi seminarium o nowych mediach. Jest zastępcą redaktora naczelnego magazynu naukowego „Kultura i rozwój”. Należy do Polskiego PEN Clubu, jest członkiem European Council on Foreign Research.
ks. Wojciech Lemański – polski ksiądz katolicki, współzałożyciel Społecznego Komitetu Pamięci Żydów Otwockich i Karczewskich, członek Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów, odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski w 2008.
Anna Łazar – filolożka polska, ukraińska, studiowała też historię sztuki. Pracowała w polskich NGO oraz jako wicedyrektorka i p.o. dyrektora w Instytutach Polskich w Kijowie (2008-2014) i w Sankt-Petersburgu (2015-2018), autorka tekstów o polskiej i wschodnioeuropejskiej literaturze i sztuce współczesnej.
Filip Chajzer o MBTM
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?