Czy mleko migdałowe jest bardziej przyjazne dla środowiska niż krowie? Z tych produktów zrobisz wegański napój, który zastąpi krowie mleko

Mleko migdałowe jest najbardziej popularną, roślinną alternatywą dla mleka odzwierzęcego. Już w 2018 roku rynek ten został wyceniony na 5,2 miliarda dolarów na całym świecie, a do 2025 roku oczekuje się, że będzie to już ponad 13 miliardów dolarów. Główne problemy środowiskowe związane z produkcją mleka migdałowego obejmują stosowanie pestycydów i zużycie wody.

• Zużycie wody - Największym minusem mleka migdałowego jest słaba wydajność wody. Przeciętne drzewo migdałowe zużywa ok. 106 cm wody przez cały rok. To bardzo dużo. Co prawda drzewa migdałowe nie rosną w Polsce, ale dla porównania na terenie Niżu Polskiego spada rocznie 50-60 cm opadów. W dodatku świat mierzy się z coraz poważniejszymi suszami, które są jedną z konsekwencji postępujących zmian klimatu.
• Zagospodarowanie terenu - Migdały rosną na drzewach posadzonych w rzędach i wymagających opieki przez cały rok. Drzewa migdałowe mogą żyć przez 25 lat, co oznacza, że rolnicy nie mogą ograniczać produkcji w czasach niedoboru wody.
• Emisja gazów cieplarnianych - Jedną z zalet uprawy migdałów jest to, że drzewa migdałowe pochłaniają dwutlenek węgla. Szacunek ten obejmuje jednak jedynie ślad węglowy produkcji mleka migdałowego, a nie jego dystrybucję. Ponieważ 80% migdałów na świecie pochodzi z Kalifornii, napój wytwarzany z migdałów amerykańskich sprzedawany w Polsce musi przebyć wiele kilometrów.
• Pestycydy i nawozy - Pestycydy są szeroko stosowane na drzewach w celu odstraszenia szkodliwych insektów. Te agresywne chemikalia przenikają do gleby i trafiają do zbiorników wód gruntowych i cieków wodnych. Wiele z nich naśladuje hormony ryb i wpływa na reprodukcję dzikich zwierząt. Eksperci powiązali pestycydy i herbicydy pochodzące ze spływów rolniczych ze spadkiem populacji ryb w Stanach Zjednoczonych.
• Eksploatacja zwierząt - W przeciwieństwie do mleka krowiego, mleko migdałowe nie pochodzi bezpośrednio od zwierzęcia, ale pszczoły są istotną częścią procesu wzrostu. W Kalifornii około 1,6 miliona podróżujących kolonii pszczół miodnych jest wysyłanych ciężarówkami do środkowej Kalifornii, aby zapylać drzewa migdałowe. Podróż wybudza je przedwcześnie z zimowego snu, przerywając ich naturalny rytm dobowy. Eksperci uważają, że to stresuje pszczoły i czyni je bardziej podatnymi na choroby i wirusy. Co więcej, pszczoły są zmuszone do zapylania w okresie, w którym stosowanie pestycydów jest szczególnie powszechne.

Mleko krowie już od wielu lat nie jest jedyną opcją w supermarketach. Teraz do wyboru mamy również opcje roślinne, co nie oznacza, że napoje odzwierzęce tracą na popularności. Poza tym są po prostu powszechnie dostępne. Jednocześnie krowie mleko jest szeroko krytykowane przez ekologów i obrońców praw zwierząt, m.in. z powodu emisji gazów cieplarnianych i często bardzo złych warunków, w jakich przebywają krowy mleczne.

• Zużycie wody – Podczas gdy do wyprodukowania litra mleka migdałowego potrzeba prawie 400 litrów wody, w przypadku krowiego będzie to ok. 1000 litrów. Hodowla bydła mlecznego to niezwykle wodochłonny proces, biorąc pod uwagę, że krowy piją 40-130 litrów wody, w zależności od stanu fizjologicznego.
• Emisja gazów cieplarnianych - Największą krytyką środowiskową mleka krowiego jest – bez dwóch zdań – emisje gazów cieplarnianych. Każdy, kto oglądał film dokumentalny „Cowspiracy”, wie, że krowy uwalniają metan poprzez… no cóż - bekanie i pierdzenie. Ten metan jest gazem cieplarnianym 80 razy silniejszym niż dwutlenek węgla.
• Pestycydy - Nieekologiczne gospodarstwa mleczne mogą karmić bydło soją i inną paszą, w tym trawą, na której się wypasają, traktowaną syntetycznymi nawozami, pestycydami i innymi chemikaliami. Równie rozpowszechnione są antybiotyki.
• Eksploatacja zwierząt - Oczywiście nie można ważyć wpływu mleka migdałowego w porównaniu z mlekiem krowim bez uwzględnienia kwestii dobrostanu związanych z hodowlą zwierząt. Chociaż dojenie krów nie zawsze im szkodzi, bydło cierpi z rąk przemysłu mleczarskiego.

Mleko migdałowe wydaje się być bardziej ekologiczne niż mleko krowie w prawie każdym sektorze, z potencjalnym wyjątkiem zużycia wody oraz pestycydów i nawozów. Chociaż krowy potrzebują trzy razy więcej wody do wyprodukowania szklanki mleka niż sady migdałowe do wyprodukowania tej samej ilości, migdały pozyskują je z podstawowych podziemnych warstw wodonośnych, które szybko wysychają.

Mimo to jasne jest, że gazy cieplarniane są główną przyczyną globalnego ocieplenia, a krowy emitują nadmiar gazu, który ma moc ocieplenia 80 razy większą niż dwutlenek węgla. Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu ONZ jasno stwierdził, że dieta wegańska ma największy potencjał łagodzenia emisji gazów cieplarnianych .

Mleko migdałowe może nie być najbardziej przyjazną dla środowiska opcją mleka alternatywnego. Warto wziąć pod uwagę inne roślinne napoje, np. mleko owsiane, które często wygrywa z mlekiem migdałowym, ponieważ uprawa owsa jest ogólnie bardziej oszczędna pod względem zużycia wody, lepsza dla gleby i nie wymaga udziału zwierząt.

Przygotowanie roślinnego napoju w domu nie jest trudne i nie zajmuje dużo czasu, ale wymaga sprzętu, chociażby blendera. A ponieważ okazuje się, że chociaż pyszne, to mleko migdałowe nie jest najbardziej przyjazną środowisku opcją, dlatego podpowiadamy jak przygotować wegańskie mleko z innych produktów.

• Wiórki kokosowe – Mogę to być wiórki lub miąższ orzecha kokosowego stary na tarce. 1 szklankę wiórków zalewamy ciepłą wodą i moczymy w niej przez noc. Rano odsączamy kokos na sitku i płuczemy. Następnie przesypujemy wiórki do blendera, zalewamy 2 szklankami wody i miksujemy na gładką masę. Tak powstałe mleko odcedzamy przez gazę i możemy je pić.
• Nerkowce – Szklankę surowych (czyli nie solonych, nie wstępnie smażonych) orzechów nerkowca moczymy przez noc w wodzie (woda musi pokrywać orzechy całkowicie). Rano odsączamy nerkowce, umieszczamy w blenderze, zalewamy 3-4 szklankami wody – w zależności jak gęste mleko chcemy uzyskać. Blendujemy zaczynając od wolnych obrotów, stopniowo je zwiększając.
• Płatki owsiane – 1 szklankę płatków owsianych (np. górskich, nie błyskawicznych), zalewamy wodą i moczymy w niej przez noc. Rano dokładnie płuczemy płatki na sitku, wrzucamy do blendera, zalewamy 1 szklanką wody i miksujemy. Następnie odcedzamy powstały napój przez gazę. To, co zostanie na gazie ponownie umieszczamy w blenderze, zalewamy połową szklanki wody, miksujemy i ponownie odcedzamy. Mleko jest gotowe, dla podkręcenia smaku można je doprawić np. szczyptą soli, cynamonu czy syropu z agawy.