Coaching pomaga firmom w rozwiązywaniu problemów

Czym jest coaching?

- Jest to nowa forma wzmacniania kompetencji ludzi. To towarzyszenie w rozwoju, a w szczególności towarzyszenie w osiąganiu celów. W kontekście firmy chodzi o menadżerów i pracowników firm. Jest to coś pomiędzy doradztwem i szkoleniem a psychoterapią. Coaching, to już nie jest szkolenie ani doradztwo a jeszcze nie psychoterapia. Przedsiębiorcy dobrze znają doradztwo, czyli konsulting i szkolenia. Coaching jest trochę mniej znany i często mylony z doradztwem.

Jaka są wobec tego różnice pomiędzy wszystkimi tymi działaniami?

- W doradztwie do firmy przychodzi konsultant. Najpierw poznaje funkcjonowanie przedsiębiorstwa i daje gotowe rady. Pisane są raporty, drogi rozwoju. Konsulting wykorzystujemy w kontekście rozwoju strategicznego albo rozwiązania jakiegoś konkretnego problemu, np. pozyskania nowych rynków albo sposobu promocji.

Zobacz także. Coaching może być wsparciem przy rozwiązywaniu wielu problemów w firmach

Przedsiębiorcy znają też szkolenia.

- Wybieramy temat szkolenia, np. z umiejętności miękkich lub twardych. Twarde to konkretna wiedza, np. jak zarządzać ryzykiem w firmie, jak inwestować na rynkach azjatyckich. Miękkie - z wystąpień publicznych dla menedżerów, z motywowania pracowników. Szkolenie polega na tym, ze przychodzi trener, mówi jakie są zasady, pracuje się warsztatowo i dzięki temu pracownicy mogą przekonać się, jak działają nowo poznane metody i później korzystają z tych nich albo i nie.

W firmach używa się także psychoterapii?

W Stanach Zjednoczonych jest to popularne, w Polsce jeszcze nie tak. W rozwiniętych firmach zamawia się treningi interpersonalne dla pracowników. Psychoterapia z kolei to bardzo głęboki proces, gdzie dotyka się głębokiego poziomu emocji, przekonań. Psychoterapię dla swoich pracowników finansował Ford. Wyliczył, że jeżeli pracownicy mają prywatne problemy, to z kimś o tym rozmawiają. Okazało się, że taki pracownik min. 30 proc. czasu pracy przeznacza na omawianie swoich problemów z kolegami. Dlatego Ford zrozumiał, że pracownik, który potrafi sobie radzić z problemami jest bardziej wydajny. Psychoterapia niesłusznie ludziom źle się kojarzy z chorobami psychicznymi. Służy ludziom zdrowym, którzy mają problemy ze stresem, emocjami, z wypaleniem zawodowym, relacjami. Pozwala wzmocnić człowieka a przez to podniesć jakość jego życia i pracy.

Zobacz także. Alfabet kobiety przedsiębiorczej

Jak wygląda praca coacha?

- Coach nie mówi wprost, jak mamy postąpić. Pracuje poprzez zadawanie pytań. Dam taki przykład. Człowiek jest analitykiem finansowym i chce zostać dyrektorem w radzie członka zarządu. Doradca mówi – musisz się dowiedzieć tego, zrobic to, iść tam, mieć takie papiery. Na szkolenie może iść, żeby douczyć się np. mechanizmów pracy w zarządzie albo doszkolić się w zakresie motywowania ludźmi. A w coachingu idziemy głębiej. Sprawdzamy, po co jest mu to potrzebne, w jaki sposób może on na tym zyskać. Czego potrzebuje, aby to zrobić i co tak naprawdę chce osiągnąć, czyli czemu to służy. Coach tak zadaje pytania, żeby człowiek sam mógł wpaść na to, co w procesie doradztwa podpowie mu doradca.

To po co nam coach, skoro doradca powie nam co robić?

- I o to właśnie chodzi. Jeśli doradca podpowie, to ja mu uwierzę i to przyjmę albo nie. Najczęściej nie. Albo zrobię, ale inaczej. Albo w ogóle nie zrobię. Często jest tak, że doradca powie coś prezesowi, a on i tak zrobi po swojemu. Natomiast coaching polega na tym, ze trzeba się samemu pomęczyć. Ale jak już człowiek sam sobie odpowie na pytania, jak coś zrobić i co konkretnie, to on na pewno to zrobi. Coaching jest po to, żeby człowiek mógł nazwać swoje kompetencje, umiejętności, żeby miał większą świadomość tego co potrafi, kim jest, także na tym stanowisku, czego chce od ludzi i od siebie. Żeby nazwał mechanizmy swojego działania. Kolejnym etapem pracy jest nazywanie celów i praca nad tym, żeby samemu określić drogę do osiągnięcia tego celu. Doradca, szkoleniowiec stoi z przodu i pokazuje drogę. Coach idzie z tyłu, pilnuje, żebyśmy nie wypadli z torów. Każdy z na ma cały potencjał, jakiego mu potrzeba i każdy z nas doskonale wie, czego potrzebuje, żeby dobrze funkcjonować jako osoba zarządzająca firmą. Ale nie każdy ma to nazwane. Coach jest po to, żeby człowiek określił kompetencje, które już posiada i te, których jeszcze potrzebuje, żeby bardziej świadomie z nich korzystał.

… i wtedy może iść na szkolenie.

- I wtedy taki człowiek bardziej skorzysta ze szkolenia niż ten, który nie wie po co idzie na takie szkolenie. Coaching to przede wszystkim praca z celem. Człowiek uczy się doprecyzowania celów. Okazuje się, że my prowadząc firmy i rozwijając się zawodowo, robiąc karierę, bardzo często opieramy się na pobożnych życzeniach, których nie odróżniamy od celów.

Czy można przyjść do coacha z określonym już celem?

- Oczywiście. To jest wtedy punkt wyjścia do pracy, ale czesto okazuje się, że cel jest tak naprawdę inny i coach pomaga to wydobyć. Pomaga zobaczyć w sobie coś, czego sami nie dostrzeżemy, pomaga dotrzeć do własnego potencjału, do którego samemu trudno dotrzeć. Pomaga pokonać obawy , opory, lęki. Pomaga spojrzeć na siebie, na innych, na firmę, na cel z innej strony lub znaleźć więcej dróg wyjścia, rozwiązania. Bywa tak, że ktoś wie, czego chce. Np. jego celem jest stworzenie efektywnie pracującego zespołu. Doradca podpowie. Coach pyta, co ty możesz zrobić. Pyta tak, że odkrywasz w sobie zasoby, np. umiejętności albo cechy, których wcześniej sobie nie uświadamiałeś, a które możesz wykorzystać, a następnie, czego jeszcze potrzebujesz, żeby ten zespół pracował efektywnie. Jaki właściwie chcesz ten zespół stworzyć. Czyli cel często i w doradztwie i w coachingu jest te sam, tylko metoda dochodzenia jest inna.

Jakie są rodzaje coachingu?

- Executive, kiedy pracujemy z firmą. Menedżera, gdy pracujemy z menedżerem, żeby np. był skuteczniejszym zarządcą. Jest coaching pracownika – żeby skuteczniej pracowali dla firmy. Coaching life służy rozwojowi osobistemu, np. budowaniu relacji . Coaching kariery zamawiają ludzie, którzy chcą zmienić zawód, miejsce pracy albo założyć własną firmę, albo znaleźć nowy pomysł na swój zawodowy rozwój.

Kto korzysta z coachingu?

- Właściciele firm, kadra menedżerska wyższego i średniego szczebla, specjaliści, też ludzie, którzy chcą świadomie kształtować swoją karierę, albo są w momencie życia, gdy nie bardzo wiedzą, co dalej mają ze sobą zrobić: zostać w zawodzie czy zmienić. Jeśli zmienić, to na jaki. Coaching jest zwłaszcza popularny w dużych firmach, które mają wzorce zachodnie. W dużych korporacjach to już jest standard. Natomiast coraz częściej zamawiają małe polskie firmy, osoby zakładające dzialaność gospodarczą. Często pracuję z osobami, które właśnie założyły firmę.

Czy można powiedzieć, że w Polsce zaczęła się moda na coaching?

- Od kilku lat mamy boom na coaching. Choć na Podlasiu jest on jeszcze mało popularny. Coaching najczęściej działa z polecenia. Zamawiają go też te firmy, ktore mają centrale na Zachodzie i mają to w standardach rozowju pracowników, np. kadry menadżerskiej, w firmach gdzie szefowie już korzystali z coachingu i wiedzą, że to działa. Zamawiają też firmy, które zwalniają większą grupę rpacowników i chca im pomóc znaleść się na rynku pracy. A o rosnącej popularności metody świadczy choćby to, że rok temu powstała Izba Coachingu, czyli organizacja gospodarcza, zrzeszająca firmy couchingowe, m.in po to, żeby uporządkować ten rynek, wyznaczac standardy.

Po co właściwie firmie, albo menadżerowi coach?

- Każdy cel jest dobry, to zależy od tego, co w firmie nie gra. Założmy, że coś nam się załamuje w firmie, ale nie wiemy dokładnie co. Może to być też sytuacja, gdy szeregowy pracownik zostaje szefem. W związku z tym potrzebuje wzmocnić swoje kompetencje w zarządzaniu ludźmi i budowaniu swojego autorytetu menadżera. Tacy ludzie mają kłopot z relacjami - gdzie się kończy koleżeństwo, a gdzie się zaczyna bycie szefem. Często coaching zamawiany jest przy wypaleniu zawodowym menadżera. Coaching jest też polecany, gdy chcemy sprawdzić, co nam nie idzie w relacjach z ludźmi, którymi zarządzamy, z jakiego powodu brak im motywacji do pracy, co jest źródłem problemów przy procesach komunikacji w firmie, czy relacjach z klientem. Metodą coachingową można skutecznie dobierać ludzi na stanowiska. Coaching też jest pomocny przy budowaniu lub wzmacnianiu wizerunku menadżerów. W tym wypadku świetnie funkcjonuje połączenie metody doradczej, szkoleniowej i coachingu. Nie wystarczy nauczyć człowieka, co zrobić z rękoma, jak operować głosem, jak wyglądać, ale w środku musi on czuć, co chce naprawdę osiągnąć kim jest, a jako kto chce się prezentować przed ludźmi. Coaching jest bardzo pożądany dla przyszłych biznesmenów, czyli przed lub w momencie zakładania firmy. Żeby określić cele i kierunek rozwoju firmy. Często pracuję z ludźmi, którzy szukają swojego miejsca na rynku biznesowym i to się fajnie sprawdza.

Jakieś przykłady?

- Pracowalam na przykład z szefem koncernu belgijskiego, który był świetnym fachowcem, ale dyktatorem w zarządzaniu ludźmi i z firmy zaczęli odchodzić specjaliści, bo nie chcieli pracować w złej atmosferze. Ale też z właścicielką firmy, która nie mogła się porozumieć ze współwłaścicielką.

Ile kosztuje coaching? Podobno to jest kosztowna usługa.

- Bardzo róźnie. Przeliczając na godziny coaching jest drogi, droższy niż szkolenie . Ale coachingu nie można traktować jak koszt, ale jak inwestycję . Patrząc na efekty, to w gruncie rzeczy nie jest to droga inwestycja. W`każdym razie opłacalna, bo się przekłada wprost na lepsze funkcjonowanie firmy. Ceny są uzależnione od tego, czy płaci firma, czy człowiek z własnej kieszeni. Jeśli firma – płaci się więcej. Sesja dla firmy kosztuje od 1000 do 2,500 tys. zł, dla menedżera 1000-1,500 tys. zł za sesję. Sesja to 1-1,5 godz. Standard to 4-6 sesji przy jednym konkretnym celu. To krótkoterminowa usługa, choć zdarzało mi się prowadzić projekty 16 sesji dla jednej osoby. Ludzie decydują się przedłużać kontrakt na coaching, gdy widzą efekty. Live coaching może być dużo tańszy.