Cmentarz w Supraślu. Ocalić od zapomnienia

Supraski cmentarz należy do jednych z najstarszych nekropolii w województwie podlaskim. Czas jego powstania, szacuje się na koniec XVIII wieku.

- Jedenaście lat temu tzw. stary cmentarz w Supraślu został wpisany do Krajowego Rejestru Zabytków - opowiada ksiądz Andrzej Chutkowski, proboszcz Parafii p.w. Świętej Trójcy w Supraślu, administrator cmentarza. - Od tego czasu rozpoczęte zostały prace związane z ocaleniem supraskiej nekropolii.

Wielka księga historii

Obecnie do rejestru zabytków wpisanych jest trzynaście nagrobków z końca XIX wieku, a także drewniana kaplica cmentarna i niektóre kute zabytkowe ogrodzenia.

Ale to nie wszystko. Okazało się, że na terenie "starego cmentarza" znajduje się blisko czterdzieści nagrobków z końca XIX i początku XX wieku, które czekają w kolejce na wpis do rejestru. Zabytki te stanowią nie tylko wytwory rzemiosła tamtych czasów, ale są przede wszystkim świadectwem pamięci o ludziach minionych pokoleń.

Przez ostatnie lata dzięki kwotom zebranym podczas listopadowych kwest oraz dotacjom różnych instytucji, pracom konserwatorskim poddano drewnianą kaplicę cmentarną.

- Udało się odrestaurować drzwi i stolarkę okienną oraz zewnętrzną stronę budynku - wymienia ksiądz Andrzej Chutkowski. - Przeprowadzono obróbki blacharskie, skuto tynki z elewacji wieży, a także odmalowano kaplicę. Łączny koszt tych prac wyniósł ponad 10 tysięcy złotych.

Ale to nie wszystko: poczyniono badania konserwatorskie i ekspertyzy na dalszy remont kaplicy. Kosztowały one ponad 14 tys. złotych, z czego część wydatków pokryły dotacje Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego.

- Kaplica cmentarna - dodaje tutejszy proboszcz - przez lata służyła wiernym trzech wyznań: grekokatolikom, później prawosławnym, a teraz od blisko stu lat katolikom. Tuz przed rozpoczęciem prac konserwatorskich poprosiłem o dokonanie ekspertyzy, która stwierdziłaby, czy zachowała się jakakolwiek polichromia we wnętrzu tej kaplicy. Byłby to kolejny, i jakże ważny, element podkreślający wielokulturowość Supraśla.

Dla Babci twórcy polskiego skautingu

- Aktualnie jesteśmy w trakcie odnawiania kolejnego supraskiego zabytku - mówi ksiądz Andrzej Chutkowski.

Chodzi o nagrobek z monumentalną figurą Chrystusa, który jest usytuowany na pomniku Ludwiki Zachert, babci Andrzeja Małkowskiego, twórcy polskiego skautingu.

- Całkowity koszt remontu tego nagrobka to ponad sześćdziesiąt tysięcy złotych - podlicza ksiądz proboszcz. - Renowacja rozłożona jest na trzy lata. W ubiegłym roku poddano konserwacji samą figurę, w tym odnawiany jest cokół nagrobka.

Dotychczas parafia otrzymała na ten cel wsparcie finansowe z m.in.: urzędu marszałkowskiego i Urzędu Gminy w Supraślu. Niestety w tym roku z powodów oszczędnościowych parafia nie może liczyć na obiecaną dotację Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków, a co za tym idzie musi nazbierać blisko 12 tysięcy złotych.

Dlatego też, podobnie jak w latach ubiegłych, w dniach 1 i 2 listopada przy Supraskiej nekropolii, odbędzie się kwesta na ratowanie niszczejących zabytków cmentarza.