BTL. Obrazki z wystawy. Kamila Wróbel-Malec i Magdalena Dąbrowska malują obrazy ciałem (zdjęcia, wideo)

Kto jako taką tak zwaną wiedzę ogólną posiada, hasło owo chyba zna. Może nawet rozpoznawać melodię „Tańca kurcząt w skorupkach”. Kto nie zna, po słowie melodia pewnie się orientuje, że chodzi o jakąś korelację obrazu i muzyki. A i owszem. Na kilka lat przed wynalezieniem przez Edisona kinetoskopu rosyjski kompozytor Modest Musorgski postanowił skomponować 10 fortepianowych miniatur, które dźwiękami dopowiadałyby wrażenia z oglądania rysunków i grafik nieżyjącego w chwili wernisażu Wiktora Hartmanna. Skoro nie było jeszcze możliwości poruszania nieruchomych obrazów, Musorgski tchnął w nie życie swoimi utworami na fortepian. Kiedy zaś orkiestrację napisał Maurice Ravel, ten od przebojowego „Bolera”, świat ludzi aspirujących do gustowania w kulturze wyższej zakochał się w rosyjskich miniaturkach. Osoby 50+ i starsze pamiętać też mogą porywającą wersję nagraną w 1971 roku przez supergrupę Emerson, Lake & Palmer. Podejrzewam, że dla wielu słuchaczy z pokolenia dzieci kwiatów mogło tu być pierwsze zetknięcie z klasyką. Nic zatem dziwnego, że Kamila Wróbel-Malec i Magdalena Dąbrowska dały się uwieść tym nutom. Szczególnie, że ta druga przecież absolwentką absolwentką Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II stopnia w klasie fortepianu. Pomysł wykorzystania właśnie „Obrazków z wystawy” podsunął młodym aktorkom Jacek Malinowski, dyrektor Białostockiego Teatru Lalek, a zarazem reżyser spektaklu. Panie chciały stworzyć coś razem, a forma pantomimy, połączona z czarnym teatrem wydała się być najbardziej odpowiednia do samodzielnych poszukiwań.

I tak też się stało. Wróbel-Malec i Dąbrowska przez kilka miesięcy pracowały nad ułożeniem etiud, które nawiązywałyby do tytułów utworów i jednocześnie miałyby wsparcie w muzyce Musorgskiego. Tym razem nie orkiestrowej, ani granej jedynie przez pianino, jak to ma najczęściej miejsce w ogniskach baletowych, ale przez dobrze brzmiący kwartet saksofonowy. Austriacka formacja Aureum Saxophon Quartett nie pastwi się nad Musorgskim, po prostu inteligentnie rozpisuje fortepianowe miniatury na cztery głosy. Zanim na scenie, przesłoniętej tiulem, Kamila Wróbel-Malec i Magdalena Dąbrowska rozpoczną swoje zmagania z ciałem, nie wyłączając włosów i stóp, przed publicznością – z założenia dziecięcą pojawia się Piotr Wiktorko, który tłumaczy, czym jest kontemplacja i namawia do takiego właśnie odbioru spektaklu. Bo oprócz muzyki, nie pada w nim ani jedno słowo. Jest momentami zabawnie, a momentami zwyczajnie nudno. Choć postaci z obrazów naprawdę wychodzą z ram, a pomysł wykorzystania przestrzeni scenicznej i rewelacyjna praca oświetleniowca kierowanego przez Malinowskiego są na pograniczu teatralnej magii, nie wszystkie cielesne układy są jednakowo zrozumiałe. Któż bowiem, oprócz świeżo upieczonych absolwentów średnich szkół muzycznych i fanatycznych melomanów może kojarzyć wszystkie części „Obrazków z wystawy” z konkretnymi tytułami dzieł, no może poza wspomnianym „Tańcem”. Zatem do szczęścia mnie osobiście przydałyby się choć wyświetlane w tle napisy podpowiadające szczególnie pięcio-, sześciolatkom, a i ich opiekunom, co starają się swoimi ciałami pokazać pełne pasji aktorki. Wyciąganie w takim momencie komórki, by sprawdzić, jaki aktualnie utwór leci z głośników byłoby jednak przy przemyślanych światłach faux pas.

Zatem bez dobrego przygotowania widza, „Obrazki z wystawy” mogą wydać się tylko popisem sprawności i pomysłowości. Chyba chodziło jednak o coś więcej.