Brama wjazdowa Obszaru Ochrony Ścisłej

Tak wyglądała brama wejściowa do wtedy Ścisłego Rezerwatu Przyrody BPN w latach 30 XX wieku

Niemal każda wycieczka, która odwiedza ten obszar, robi obowiązkowo na tle bramy pamiątkowe zdjęcia. Jej wizerunki pojawiają się prawie we wszystkich przewodnikach i informatorach o Puszczy Białowieskiej, także w licznych reportażach telewizyjnych z tego terenu.

Brama ma ciekawy wygląd i idealnie wpisuje się w otaczający ją krajobraz. Wykonana jest w całości z drewna dębowego. Jej poszczególne części, zamiast metalowych gwoździ, łączą drewniane kołki. W górnej części bramy umieszczony został napis: Park Narodowy. Jest to dzieło rąk jednego z najbardziej utalentowanych białowieskich cieśli okresu międzywojennego - Pawła Siemieniuka z Zastawy.
Bramę ustawiono już w lecie 1930 roku, czyli z wyprzedzeniem oficjalnej decyzji ministerialnej, przemianowującej ówczesne Nadleśnictwo Rezerwat na Park Narodowy w Białowieży. Decyzja taka zapadła dopiero 4 sierpnia 1932 roku. Odpowiedni akt podpisał, w zastępstwie ministra, podsekretarz stanu Wiktor Leśniewski. W tym miejscu należy dodać, że określenie "park narodowy" było używane przez naszych przyrodników już od chwili utworzenia w 1921 roku na terenie Puszczy Białowieskiej pięciu rezerwatów, z których dwa znalazły się później w granicach parku. W ówczesnym nazewnictwie Lasów Państwowych terminu "park narodowy" nie było. Dlatego też, tworząc w 1932 roku park, w rozporządzeniu dookreślono, że jest to "jednostka organizacyjna szczególna".

Brama do Parku Narodowego od samego początku była solą w oku dla ówczesnego dyrektora Dyrekcji Lasów Państwowych w Białowieży, inż. Antoniego Syma. Wyrażał on swój sprzeciw przeciwko idei ustawienia bramy, uciekał się też do szykan, o czym wspomina Władysław Szafer w artykule "Pierwsze karty z historii Białowieskiego Parku Narodowego", zamieszczonym w "Kosmosie" (Nr 5 z 1957 roku). Na szczęście, A. Sym z końcem września 1930 roku odszedł ze swego stanowiska, a kolejni dyrektorzy DLP już takich sprzeciwów publicznie nie artykułowali.

Podczas II wojny światowej napis "Park Narodowy" został usunięty z bramy. Zrobili to Sowieci czy też Niemcy? - dzisiaj trudno ustalić. Jednak już w 1945 roku, decyzją dyrektora J.J. Karpińskiego, napis przywrócono.

Tadeusz Szczęsny w krakowskim czasopiśmie "Chrońmy Przyrodę Ojczystą" (nr 1/2 z 1946 roku) informował, że:

- Nad bramą wejściową wznowiono już dawny, usunięty przez okupanta napis "Park Narodowy" - ściśle według pierwotnego wzoru.

Z kolei Zbigniew Kowalski, który w 1947 roku był w Białowieży na polowaniu na głuszce, tak wspomina na łamach "Łowca Polskiego" (nr 2 z 1947 roku) przejazd przez bramę:

- Z otwarciem drzwi, zbudowanych z masywnych bierwion, świecących jeszcze jasną świeżością, a wiodących do rezerwatu, przez który prowadzi najkrótsza droga do Browska, mamy poważne trudności. Chwała Bogu jeden z wozaków wyciąga z kieszeni klucz wielkości pojedynkowego pistoletu, często widać używany jako wytrych do bramy Parku Narodowego, która zasadniczo otwiera się tylko w dzień i tylko na podstawie przepustki, wydanej przez Dyrektora Karpińskiego".

Autor dodawał też, że brama wjazdowa jest kryta goncikami.
W latach 80. bramę poddano kapitalnemu remontowi. Uzyskała ona w tym czasie betonowe podmurówki, co bez wątpienia przedłuży jej żywot. Kolejny remont brama przeszła w październiku 2010 roku. Miejmy nadzieję, że przeżyje ona jeszcze niejedno pokolenie.

Tuż za bramą umieszczono, w różnych okresach, tablice pamiątkowe, poświęcone twórcom i organizatorom Parku oraz badań naukowych na jego obszarze - profesorom: Władysławowi Szaferowi (1886-1970), Józefowi Paczoskiemu (1864-1942), Janowi Jerzemu Karpińskiemu (1896-1965), Augustowi Dehnelowi (1903-1962) i Januszowi Bogdanowi Falińskiemu (1934-2004).